Šardža (emirat)
Emirat Šardža (arap. إمارة الشارقة), je jedan od sedam emirata u federaciji Ujedinjeni Arapski Emirati na jugoistoku Perzijskog zaljeva, imenovan po njegovoj prijestolnici Šardži.
Emirat Šardža
(ar) إمارة الشارقة | |||
|---|---|---|---|
 | |||
|
|||
| Koordinate: 25°21′N 55°23′E / 25.350°N 55.383°E | |||
| Država |  Ujedinjeni Arapski Emirati
| ||
| Glavni grad | Šardža | ||
| Vlast | |||
| - Vrsta | monarhija | ||
| - emir | Sultan ibn Muhamed al-Kasimi | ||
| Površina | |||
| - Ukupna | 2590 km² | ||
| Stanovništvo (2005.) | |||
| - Područje utjecaja | 829.730[1] | ||
| Vremenska zona | UTC+4 (UTC) | ||
| Službene stranice www.shjmun.gov.ae | |||
| Karta | |||
 Emirat Šardža na karti Ujedinjenih Arapskih Emirata | |||
Geografija uredi
Šardža je svojom površinom od 2600 km²[2] treća po veličini u Ujedinjenim Arapskim Emiratima. Pojedini dijelovi granice, osobito oni u pustinjskoj unutrašnjosti, crtani su potpuno apstraktno na papiru tako da u praksi i ne postoje. Najveći i glavni dio teritorija Emirata Šardže ima nepravilni oblik i proteže se nekih 100 km od Perzijskog zaljeva na sjeverozapadu sve do centralnog dijela poluotoka Musandam na jugoistoku.
Emirat Šardža također ima i tri obalne enklave na istočnoj obali poluotoka Musandam u Omanskom zaljevu. To su gledano od sjevera prema jugu Diba al-Hisn, Hor Fakan i Kalba. Zbog ekstremne političke rasjepkanosti Ujedinjenih Arapskih Emirata, Emirat Šardža zajedno sa svojim enklavama graniči sa svakim od šest ostalih emirata federacije i Sultanatom Oman. Glavni grad i najveće urbano naselje je grad Šardža, smješten duž obala Perzijskog zaljeva.
Stanovništvo uredi
Emirat Šardža ima 829.730 stanovnika (popis iz 2008.) od kojih njih 660.000 živi u glavnom gradu.[1]
Historija uredi
Preci današnje vladajuće dinastije al-Kasimi početkom 18. vijeka bili su glavni vođe pirata Perzijskog zaljeva.[2] Oni su u svoje pohode išli iz svojih prijestolnica Šardže i još češće Ras al-Kajme.[2] Napadali su drsko na brodove svih zastava ne bojivši se nikakvih sankcija, pa su čak prijetili i Bušeheru na iranskoj obali Perzijskog zaljeva, koji je u to vrijeme bio glavna britanska baza na tom području. Tada je lider pirata bio šardžanski šeik Sultan ibn Sakr al-Kasimi (vl. 1803. – 1866.). Britanska flota uspjela je 1820. poraziti zaljevske pirate, i razorila im uporište Ras al-Kajmu. Nakon tog poraza Britanci su uspjeli natjerati zaljevske šeike da potpišu Ugovor o miru i suradnji 1820., zatim Pomorsko primirje 1835., te Ugovor o slobodnoj plovidbi 1853. godine. Vrhunac tog procesa došao je 1892. kad su svi zaljevski šeici uključujući i šardžanskog potpisali ekskluzivni ugovor kojim su vanjsku politiku i obranu prepustli britanskoj vladi[2], i time postali britanski protektorati.
Ugovori koje je u 19. vijeku inicirala Britanija u pravilu su bili okrenuti pitanjima sigurnosti pomorske plovidbe, gotovo ništa drugo nije ih interesiralo, pa se nisu miješali u unutrašnje arapske prilike, čak ni onda kad su ratoborni Kasimiji pokušali zauzeti Abu Dabi u dva rata vođena od 1825. do 1831. i od 1833. do 1834. godine.[2]
U to vrijeme Šardžanska luka bila je važan strateški i trgovački centar Perzijskog zaljeva. Britanija je prepoznala njen politički značaj i postavila u njoj svog agenta još od 1823. godine. Isprva je to bio lokalni građanin, a kasnije ga je naslijedio Britanac. Ipak, kako je luka u Šardži u to vrijeme bila plitka i muljevita, Dubai je postao glavna luka tog dijela zaljeva, pa se britanski agent za politička pitanja 1954. preselio u Dubai, a u Abu Dabiju je 1961. osnovana posebna agencija isključivo za poslove vezane uz taj emirat. Čitav taj složeni sistem britanskih zaljevskih protektorata završio u decembru 1971. kad je Britanija napustila Perzijski zaljev i rodili se novonastali Ujedinjeni Arapski Emirati.[2]
Još prije stjecanja nezavisnosti, izbili su teritorijalni sporovi sa Iranom, koji je polagao pravo na otok Abu Musa u zaljevu sjeverozapadno od Šardže, pa je poslao i trupe koje su zauzele otok. Naknadnim sporazumom između Irana i Ujedinjenih Arapskih Emirata (koji su imali otvorenu podršku Britanije) dogovorena je podjela suvereniteta, pa su se obje zastave vijale nad otokom, a dogovoreno je i to da ukoliko se pronađe nafta pravo na eksploataciju ide Emiratu Šardži. Ni takvo kompromisno rješenje nije zadovoljilo neke radikalne arapske zemlje, jer su oni ionako bili ljuti zbog povlađivanja Iranu u slučaju otoka Veliki i Mali Tunb u sporu sa susjednim Emiratom Ras al-Kajmom, pa su čak i prekinuli diplomatske odnose sa Iranom i Britanijom.[2]
Lista vladara Šardže uredi
Emiratom od 18. vijeka vladaju šeici iz dinastije al-Kasimi.[3]
Privreda uredi
Modernizacija emirata ograničena je uglavnom na glavni grad Šardžu u kojoj je izgrađeno puno visokih novogradnji, produbljena i modernizirana luka, te kontejnerskih terminala i hladnjača. Podignuto je i dosta pogona lake industrije i izgrađen je međunarodni aerodrom. Pored toga 2008. izgrađen je velebni Muzej islamske civilizacije.
Transport uredi
Šardža je povezan asfaltnom cestom sa susjednim emiratima i gradovima Ras al-Kajmom i Abu Dabijem.[2] Enklava Hor Fakan u Omanskom zaljevu poznata je po svojim zlatarima koji krijumčare dobar dio svoje robe u Indiju, a u novije vrijeme i po istraživačkoj stanici za ribarstvo. Između 1964. i 1972. velik dio prihoda emirata dolazio je od izdavanja prigodnih poštanskih maraka, štampanih gotovo isključivo u filatelističke svrhe. Šardža ima skromne rezerve nafte i prirodnog plina, ali se trudi i uspjeva zauzeti što važniju ulogu u industriji i transportu, koji su motor njenog razvoja.[2]
Izvori uredi
- ↑ 1,0 1,1 „UNITED ARAB EMIRATES” (engleski). Citypopulationde. Pristupljeno 30. 09. 2014.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 „Al-Shariqah” (engleski). Encyclopædia Britannica. Pristupljeno 30. 08. 2014.
- ↑ 3,0 3,1 „Sharjah” (engleski). Regnal chronology. Arhivirano iz originala na datum 2009-07-13. Pristupljeno 30. 09. 2014.
Vanjske veze uredi
- Službene stranice Emirata Šardže Arhivirano 2014-07-23 na Wayback Machine-u (en)
- Šardža na portalu Encyclopædia Britannica (en)