Drugo zasjedanje AVNOJ-a – razlika između verzija

 

==Uvod==

Promena ratnih uspeha na savezničkim frontovima, a po najviše kapitulacija [[Italija|Italije]] 9. septembra [[1943]], savezničko osvajanje afričkog kontinenta, kontraofanziva [[Crvena armija|Crvene armije]] na [[Istočni Front|Istočnom Frontu]] su uticali da [[KPJ]] započne sa izgradnjom čvrstih temelja buduće Jugoslovenske države, uverena u konačnu pobedu antifašističke koalicije u ratu.

 

 

==Grad Jajce==

[[Jajce]] je stari bosanski srednjovekovni grad koji leži u dolini [[Vrbas (reka)|reke Vrbas]]. U srednjem veku je bio prestonica bosanskih kraljeva. Za vreme [[Drugi svetski rat|Drugog svetskog rata]], grad je nekoliko puta menjao vlasnike. Prvo su ga partizani osvojili [[1942]]. godine, pa su ga [[Nemci]] povratili krajem iste godine, da bi ga partizani ponovo zauzeli [[17. avgust]]a [[1943]]. godine.

 

 

==Dolazak delegata na zasedanje==

Krajem novembra [[1943]]. godine u [[Jajce|Jajcu]] su stizale delegacije predstavnika naroda iz svih krajeva Jugoslavije. Iz [[Slovenija|Slovenije]] su stigli dr [[Ivan Ribar]] (predsednik AVNOJ-a), [[Boris Kidrič]] i dr [[Josip Vidmar]]. Najviše teškoća su imali delegati iz [[Crna Gora|Crne Gore]] koji su pod oružjem i stalnom opasnošću morali pešačiti 300 -{km}-. Delegaciju iz [[Hrvatska|Hrvatske]] je vodio dr [[Vladimir Bakarić]], a u stopu ju je pratila manja jedinica iz sastava [[Trinaesta proleterska brigada|Trinaeste proleterske brigade]].

 

 

==Početak zasedanja AVNOJ-a==

Ukupno je 142 delegata bilo prisutno u Domu Kulture na drugom zasedanju [[AVNOJ]]-a. Drugo zasedanje Antifašističkog Veća Narodnog Oslobođenja Jugoslavije počelo je [[29. novembar|novembra]] [[1943]]. tačno u 19 časova. Vrata Doma Kulture su bila širom otvorena za sve radoznale građane, s tim što su svi osim delegata na ulazu temeljno pretresani zbog mogućnosti postavljanja diverzije.

 

 

==Odluke sa drugog zasedanja AVNOJ-a==

[[Datoteka:Avnojf.gif|thumb|Odluka o izgradnji [[SFRJ|Jugoslavije]] na federativnom principu.]]

 

Kao glavne odluke koje su doneli većnici na drugom zasedanju [[AVNOJ]]-a ističu se:

*Antifašističko veće narodnog oslobođenja Jugoslavije se konstituiše u zakonodavno i izvršno predstavničko telo [[Jugoslavija|Jugoslavije]], kao vrhovni predstavnik naroda i uspostavlja se Nacionalni komitet oslobođenja Jugoslavije(NKOJ), sa svim obeležjima narodne vlade, preko koga će [[AVNOJ]] ostvarivati svoju izvršnu funkciju.

*Zabranjuje se jugoslovenskoj izbegličkoj vladi povratak u zemlju i oduzimaju se sva prava zakonite vlade Jugoslavije, a takođe se zabranjuje i povratak u zemlju kralja [[Petar II Karađorđević|Petra II Karađorđevića]] do završetka rata kada će narod odlučiti hoće li [[Republika|republiku]] ili [[Monarhija|monarhiju]].

*Obaveze koje su u inostranstvu u ime Jugoslavije sklopile izbegličke "vlade" a u cilju njihovog poništenja ili ponovnog sklapanja odnosno odobrenja i da se ne priznaju međunarodni ugovori i obaveze koje bi u buduće u inostranstvu eventualno sklpoila izbeglička takozvana "vlada".

*[[Jugoslavija]] se ima izgraditi na demokratskom principu kao državna zajednica ravnopravnih naroda.

*Zaključci doneti se imaju odmah formirati posebnim odlukama AVNOJ-a.

 

==Nacionalni komitet oslobođenja Jugoslavije (NKOJ)==

U odluci [[AVNOJ]]-a, Nacionalni komitet je najviši izvršni naredbodavni organ narodne vlasti u Jugoslaviji, preko koga [[AVNOJ]] ostvaruje izvršnu funkciju. Telo koje ima sva obeležja narodne vlasti. Na predlog [[Moša Pijade|Moše Pijade]] imenovani su članovi prvog sastava Nacionalnog komiteta oslobođenja Jugoslavije:

*Predsednik i poverenik za narodnu odbranu - [[Tito|maršal Josip Broz Tito]]

*Prvi potpredsednik NKOJ-a - [[Edvard Kardelj]]

== Predsedništvo AVNOJ-a ==

Članovi '''Predsedništva AVNOJ-a''' izabrani na drugom zasedanju AVNOJ-a u Jajcu:

*Predsednik: dr [[Ivan Ribar]]

*Potpredsednici: [[Antun Augustinčić]], [[Dimitar Vlahov]], [[Marko Vujačić]], [[Moša Pijade]] i [[Josip Rus]]

*Sekretari: [[Rodoljub Čolaković]] i [[Radonja Golubović]]

*Članovi: [[Jakob Rade Avšič]], [[Metodije Andonov Čento]], [[Mihailo Apostolski]], [[Spasenija Cana Babović]], dr [[Vladimir Bakarić]], [[France Bevk]], [[Milan Belovuković]], [[Josip Broz Tito]], dr [[Vaso Butozan]], [[Josip Vidmar]], [[Sreten Vukosavljević]], [[Ante Vrkljan]], dr [[Pavle Gregorić]], [[Maca Gržetić]], [[Nikola Grulović]], [[Milovan Đilas]], [[Sreten Žujović]], [[Vlada Zečević]], [[Josip Jeras]], [[Osman Karabegović]], [[Jevstatije Karamantijević]], [[Edvard Kardelj]], dr [[Vojislav Kecmanović]], [[Boris Kidrič]], [[Ivan Stevo Krajačić]], [[Vicko Krstulović]], [[Pavao Krce]], [[Husnija Kurt]], [[Filip Lakuš]], [[Voja Leković]], dr [[Ljubo Leontić]], [[Franc Leskošek]], [[Božidar Magovac]], dr [[Ante Mandić]], [[Moma Marković]], dr [[Metod Mikuž]], dr [[Niko Miljanić]], [[Vladimir Nazor]], dr [[Blagoje Nešković]], [[Stanko Opačić Ćanica]], [[Nikola Petrović (istoričar)|Nikola Petrović]], [[Vlado Pop-Tomov]], [[Koča Popović]], [[Aleksandar Preka]], dr [[Rade Pribićević]], [[Đuro Pucar Stari]], [[Aleksandar Ranković]], [[Vladislav S. Ribnikar|Vladislav Ribnikar]], dr [[Josip Smodlaka]], dr [[Zlatan Sremec]], [[Petar Stambolić]], [[Luka Stević]], [[Mehmed Sudžuk]], [[Tone Fajfar]], [[Frane Frol]] i [[Andrija Hebrang]].