Nervni sistem – razlika između verzija

Osnovna gradivna jedinica nervnog sistema je nervna ćelija. Ona je građena iz dendrita, tijela nervne ćelije, jedra i neurita - produženih dijelova nervne ćelije. Podražaj uvijek ide od dendrita preko tijela nervne ćelije do neurona(neurita) preko sinapse koja predstavlja vezu između dvije susjedne nervne ćelije. Znači dendriti su uvijek receptori , a podražaj se vrši pomoću četiri tipa energije i to:hemijske, mehaničke, termo i svjetlosne energije. Svaka ćelija pa i nervna ćelija ima svoju ovojnicu. U ovom slučaju je to Švanova ovojnica. Osim ove osnovne ovojnice pojedine nervne ćelije imaju i specijalnu miolinsku ovojnicu građenu od miolina , a miolin je organska materija tipa lipida. Za takve nervne ćelije kažemo da su miolinska nervna vlakna. Ona najčešće grade periferni nervni sistem, dok unutrašnji nervni sistem, koji nerviraju unutrašnje organe ( a nerviraju ih posebne nervne ćelije - amiolinska nervna vlakna) nema tu dodatnu ovojnicu. Kako teče podražaj? Ukoliko dođe do djelovanja hemijske energije, kada nešto pojedemo ili mehaničke kada se udarimo od nešto i sl. tada počinju podražaji s dendrita preko tijela nervne ćelije do neurita, sinapse i do dendrita slijedeće nervne ćelije i tako sve do centra za obradu podataka. Ukoliko se opečemo o nešto podražaj od dendrita dolazi do centra za obradu podataka, a odatle ide povratna informacija ka efektorima. Efektori su mišići koji će reagirati tako da će se ruka naglo trznuti da bi zaštitila integritet organizma. Ovojnica nervne ćelije je bipolarno naelektrisana, zbog toga što na vanjskom dijelu ovojnice ima Na jone, a u unutrašnjosti K jone. Zahvaljujući tome, ovojnica je s vanjske strane pozitivno, a s unutrašnje negativno naelektrisana. Usljed prijema podražaja u dendritima dolazi do pojave razrjeđivanja ovojnice gdje zbog suviška u vanjskoj sredini Na teži da uđe u unutrašnju sredinu, a K joni suprotno. Tako dolazi do promjene naelektrisanja i formiranja bioelektričnih struja i talasa koji se ogromnom brzinom šire preko čitave ćelije do mjesta za obradu podataka. Ulazni podatak je receptor, vlakna koja prenose podražaj su tzv. senzitivna vlakna , centar za obradu podataka i odatle ide povratna informacija mehaničkim vlaknima do efektora - mišića. To sve čini refleksni luk . Više nervnih ćelija čini nervni sistem. Postoje dva tipa nervnog sistema : difuzni i centralizovani nervni sistem. Razlika je u prenosu podražaja i intenzitetu podražaja. Kod difuznog nervnog sistema podražaj se prenosi kontinuirano , ali se jačina podražaja gubi sa udaljenjem od mjesta nastanka i ne obuhvata čitav organizam. Kod centralizovanog nervnog sistema nije takav slučaj. Intenzitet podražaja se ne gubi, traje isto kao i u mjestu nastanka. Ima nekoliko tipova centralizovanog nervnog sistema. Najjednostavniji je vrpčasti, a drugi tip je ganglijski, a najsavršeniji je cjevasti. To je sistem koji je zastupljen kod svih kočmenjaka. On ima dva dijela: periferni(autonomni) i centralni. Osnovna uloga autonomnog je nerviranje unutrašnjih organa preko nerava.