Šar-planina – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
REV |
|||
Red 26:
Šar Planina proteže se na površini od 1600 km., od toga 56,25% te površine leži u [[Makedonija|Republici Makedoniji]], 43.12% na [[Kosovo|Kosovu]] i 0,63% u [[Albanija|Albaniji]].<ref>''Rista Nikolić: "Glacijacija Šar Planine i Koraba“, Beograd, 1912 godina''.</ref>
Planina se [[Ortografska projekcija (kartografija)|orografski]] pruža u dva pravca, dio bila od vrha Ljuboten do vrha Karanikola pruža se pravcem sjeveveroistok - jugozapad, dok drugi dio, od Karanikole do gornjeg toka [[Radika|Radike]] i Vrutoka ide pravcem sjever - jug. Ovaj drugi dio masiva koji leži u Makedoniji znatno je razvedeniji, pa njegovi pojedini djelovi stvaraju utisak zasebnih cjelina - poput središnjeg dijela sa najvišim Titovim vrhom (Titov vrv), zbog toga nose lokalne nazive: Brodska planina, Rudoka, Vraca, Planina Radika itd. Šar planina se na jugozapadu nadovezuje na planinu [[Korab]] (2764 m), na tom dijelu planinsko bilo prelazi u [[Albanija|Albaniju]].
Šar Planina je nastala za [[tercijar]]a, - [[alpska orogeneza|alpskim nabiranjem]] i pleistocenskom [[glacijacija|glacijacijom]].
Ispod samog bila Šar planine leže brojni [[Cirk|cirkovi]], u kojima su se smjestila brojna lijepa [[glacijacija|glacijalna]] jezera, zvana ''Gorske oči'', ispod zone cirkova formirale su se duboko usečene [[Glaciologija|glacijalne]] valovske doline, koja su najčešće izvorišta brojnih vodoka.
Najviši vrhovi Šar Planine su većim dijelom godine pokriveni snijegom i ledom, tako da planina ima 39 jezera, 100 većih izvora i 25 većih rijeka.
Najveća jezera su; Bogovinsko, Crno, Belo, Golem Gjol, Mal Gjol, Krivošinsko, Golemo Dedelbeško, Malo Dedelbeško, Gorno Dobroško i Dolno Dobroško.
Najviši vrhovi Šar Planine su:
* [[Titov Vrv]] (2747 m), najviši vrh
Linija 52 ⟶ 53:
Vegetacija na planini dijeli se u tri pojasa, do 1,000 - 1200 m rastu sve vrste usjeva i bjelogorične šume (hrast, bukva, kesten), iznad tog prostire se crnogorični šumski pojas do visine od oko 1, 700 m , iznad toga je pojas visokih pašnjaka, koji obuhvaćaju oko 550 km2. Šar Planina je najveća kompaktna površina u Europi pokrivena pašnjacima. Planina je puna stada ovaca koje od brojnih [[vuk]]ova i [[medvjed]]a čuvaju nadaleko poznati psi [[Šarplaninac|Šarplaninci]].
Od predatora na planini ima [[ris]]ova i [[Orao|orlova]]. Padine Šar Planine pune su brojnih sela, u kojima se većina ljudi bavi stočarstvom. Na sjevezapadnim padinama Šar Planine u predjelu zvanom [[Gora (region)|Gora]] žive [[Goranci]]
== Etimologija ==
| |||