Falklandi – razlika između verzija

|uspostava_događaj1 = Dan oslobođenja

|uspostava_datum1 = 14. jun 1982.

|valuta = [[Funta Falklandskih otoka]]¹

|valuta_kod = FKP

| accessdate =7. 04. 2012

}}</ref>Falklandi se nalaze na koordinatama 51° 45′ 00″ jug, i 059° 10′ 00″ zapad. Falklandi su samoupravni [[Britanski prekomorski teritoriji|Britanski prekomorski teritorij]], za koji [[Argentina]] tvrdi da pripadaju njoj.

== Kontraverze oko prava na otoke ==

Suverenitet Malvinskih otoka bio je predmetom spora od njihovog otkrića te su [[Francuska]], [[Španija|Španjolska]], [[Argentina]] i [[Ujedinjeno Kraljevstvo|Velika Britanija]] svojatale suverenitet nakon uspostavljanja naselja. Ali je od [[1833]]. Britanija je u tome imala najviše uspjeha te su Falklandi s vremenom postali važna baza [[Royal Navy|Britanske kraljevske mornarice]], kao i dom za manji broj naseljenika koji se uglavnom bavio uzgojem ovaca. Pokušaj [[nemačka|njemačke]] [[Kriegsmarine]] da godine [[1914]]. napadne Falklande doveo je do [[Bitka kod Falklandskih otoka|Bitke kod Malvinskih otoka]] - jednog od najvećih i najspektakularnijih pomorskih okršaja u [[Prvi svjetski rat|Prvom svjetskom ratu]].

Nakon [[Drugi svjetski rat|drugog svjetskog rata]], [[Dekolonizacija|dekolonizacije]], nestanka [[Britanski Imperij|Britanskog imperija]] i slabljenja britanske vojne moći Argentina je intenzivirirala napore za preuzimanje suvereniteta nad otočjem za koga koristi izraz ''Islas Malvinas''. Krajem [[1960-e|1960-ih]] su po tom pitanju počeli pregovori, a službeni stav [[Foreign Office]]a u to doba je bio da su troškovi održavanja britanskog suvereniteta na tako udaljenom i u [[20. vijek]]u strateški nevažnom području premali da bi opravdali odbijanje argentinskih zahtjeva. No, ostvarenje tog plana je početkom 1980-ih išlo presporo za argentinsku vojnu huntu, pa su godine [[1982]]. otoke zauzele argentinske invazijske snage. Britanska vlada [[Margaret Thatcher]] je na to odgovorila vojnom silom što je dovelo do [[Foklandski rat|Falklandski rat]] koji je završio argentinskim porazom i ponovnim uspostavljanjem britanskog suvereniteta.

 

Ukupna površina arhipelaga je 12 000 [[kvadratni kilometar|km²]], to je nešto malo manje od [[Connecticut]]a ili [[Sjeverna Irska|Sjeverne Irske]], dužina obale se procjenjuje na 1 300 km. <ref name=islands/><ref name=cia2>{{cite web

| url =https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/fk.html

[[Datoteka:San_Carlos_Water,_Falkland_Islands.jpg|left|thumb|260px|[[San Carlos Water|Zaljev San Carlos Water]], jedan od brojnih zaljeva [[Istočni Falkland|Istočnog Falklanda]]]]

Falklandi protežu svoj suverenitet na teritorijalno more oko arhipelaga na 12 nautičkih milja (22 km), a [[Eksluzivna ekonomska zona|eksluzivnu ekonomsku zonu (ribolovni pojas)]] na 200 nautičkih milja (370 km) <ref name=cia2/>i to je glavni razlog nesporazuma sa Argentinom.

== Flora i fauna ==

Falklandski otoci imaju neobičnu [[Flora|floru]] i [[Fauna|faunu]]. Najpoznatija autohtona životinjska vrsta na arhipelagu su [[Magellanov pingvin|Magellanovi pingvini]], koji imaju brojne kolonije po obalama arhipelaga. <ref name=ping>{{cite web

}}</ref>

[[Datoteka: East-Falkland.jpg|thumb|260px|left|Tipični camp na [[Istočni Falkland|Istočnom Falklandu]]]]

== Historija ==

Oko tog tko je prvi doplovio do Falklandskih otoka i danas postoje kontraverze, po nekim indicijama to su bili [[Patagonija|patagonijski]] indijanci, ali o tome nema nikakvih pisanih tragova, niti jasnih materijalnih dokaza jer su otoci bili nenaseljeni sve do dolaska prvih evropskih istraživača.

[[Argentina]] je [[1816]]. okupirala otoke, na osnovu nasljednih prava na španjolske zemlje, tako da ih je [[1820]]. proglasila svojim teritorijem. Britanija je ponovo osvojila otočje [[1833]]. tako da je do sredine [[20. vijek]]a, vladala pomalo konfuzna britansko - argentinska zajednička uprava nad Falklandima.

Od [[1960]]. počinju pregovori pod okriljem [[Ujedinjeni narodi|Ujedinjenih nacija]] oko nadležnosti nad arhipelagom. Argentina je [[1982]]. izvršila invaziju Falklanda, ali ih je britanska vojska nakon odlučne intervencije porazila. Konačno [[1992]]. seizmolozi otkrivaju naftu i plin u okolini arhipelaga, što dovodi do potpisivanja sporazuma o saradnji i zajedničkom delovanju pri istraživanju ovih prostora, [[1995]]. godine između Argentine i Velike Britanije.

 

Okruženi hladnim vodama [[Atlantik|atlantika]], Falklandski otoci imaju [[Okeanska klima|oceansku klimu]] po [[Köppenova klasifikacija klime|Köppenovoj klasifikaciji klime - ''Cfc'']], karakteristika te klime je da je pod velikim utjecajem [[ocean]]a, tako da ima male godišnje oscilacije. Maksimalna prosječna temperatura u januaru je oko 13 ° C, a prosječna maksimalna temperatura u julu je oko 4 ° C. Prosječna godišnja količina oborina je 573.6 mm, ali [[Istočni Falkland]] ima nešto više oborina od [[Zapadni Falkland|Zapadnog Falklanda]]. <ref name=factsh>{{cite web

| url =http://www.falklandislands.com//assets/documents/falklands-factsheet.pdf

| publisher =BBC|archiveurl=http://web.archive.org/web/20060828161219/http://www.bbc.co.uk/weather/world/city_guides/results.shtml?tt=TT004760|archivedate=2006-08-28}}</ref>

}}

== Privreda ==

Uzgoj [[ovca|ovaca]] i prerada vune na velikim otočkim farmama uz nešto ribarstva i turizma u novije vrijeme su najvažnije privredne grane. Vlast je u rukama [[guverner]]a, koga bira Parlament Velike Britanije, on upravlja i sa 1 390 km udaljenim otocima [[Južna Georgija i otočje Sandwich|Južna Georgija i arhipelag Južni Sandwich]]. <ref name=brit/>

== Izvori ==

{{izvori}}

 

== Bibliografija ==

* D.W. Greig, [http://www.austlii.com/au/journals/AUYrBkIntLaw//1978/2.pdf Sovereignty and the Falkland Islands Crisis.] ''Austrialian Year Book of International Law''. Vol. 8 (1983). pp. 20-70. ISSN: 0084-7658

 

{{Commonscat|Falkland Islands}}

 

[[Kategorija:Britanske prekomorske teritorije]]