Vobler – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
m oznaka za sređivanje |
ispravio sam malo izgled teksta, novi red i veze sa pojedinim wikipedijinim lancima |
||
Red 2:
{{sređivanje}}
<big><big>'''''Vobleri'''''</big></big> ''<big>(naziv potiče od njemačkog naziva Wobler, dok se na engleskom naziva sweep generator) su elektronski generatori kod kojih se učestanost može mijenjati pomoću spolja dovedenog napona. <br />
Služe za brzo snimanje frekvencijskih karakteristika uredjaja. Vobleri se obicno upotrebljavaju zajedno sa osciloskopom (slika 1.). <br />
Vobleri se obicno upotrebljavaju zajedno sa osciloskopom (slika 1.). Iz osciloskopa se na vobler dovodi testerasti napon, pomoću kojeg se njegova učestanost linearno mijenja od neke minimalne do neke maksimalne vrijednosti, što se odabire na njegovom biraču opsega. Izlazni napon voblera U1 treba da bude stabilan, odnosno da se ne mijenja sa promjenom učestalosti ili opterećenja. Ovaj napon se vodi na uredjaj koji se ispituje (npr. niskofrekvencijski filtar), na čijem se izlazu dobije napon U2. Ako je napon U1 konstantan, napon U2 je srazmjeran prenosnom odnosu (U2/U1). Napon U2 se dalje vodi na ”Y” ulaz osciloskopa i pomjera elektronski mlaz po vertikali. Testerasti napon takodje pomjera elektronski mlaz sa lijeve u desnu stranu ekrana.</big>'' ▼
Iz osciloskopa se na vobler dovodi testerasti napon, pomoću kojeg se njegova učestanost linearno mijenja od neke minimalne do neke maksimalne vrijednosti, što se odabire na njegovom biraču opsega. Izlazni napon voblera U1 treba da bude stabilan, odnosno da se ne mijenja sa promjenom učestalosti ili opterećenja. <br />
▲
<gallery>
File:Prva_slika.jpg
Linija 11 ⟶ 14:
''<big>Na početku testerastog napona je elektronsi mlaz na ljevoj strani ekrana, a učestanost voblera je minimalna. <br />
Za ovu učestanost je slabljenje uredjaja koji se ispituje u ovom slučaju jednako jedinici, pa je napon U2 relativno visok. <br /> Na ekranu se dobija njegova dvostruka [[amplituda|amplitude]]. Porastom testerastog napona mlaz se pomjera udesno, a učestanost voblera se povećava. Kod neke učestanosti slabljenje filtra počinje da raste, a napon U2 se smanjuje. <br /> Frekvencijska karakteristika je jednaka obvojnici napona U2 i na ekranu osciloskopa je prikazana isprekidanom linijom. Udaljenost obvojnice napona U2 od ose odgovara prenosnom odnosu (U2/U1), a polozaj na horinzontali odgovara učestanosti napona iz voblera. Kod nekih voblera se iz uredjaja koji se ispituje postavlja detektor koji se sastoji od usmerača i dodatnog niskofrekvencijskog filtra. Sad se na ’’Y’’- ulaz osciloskopa dovodi jednosmjerni napon, a na ekranu se dobija samo obvojnica napona U2, koji direktno predstavlja frekvencijsku karakteristiku uredjaja koji se ispituje. Kod nekih voblera se usmjereni jednosmjerni napon vodi na logaritamski pojačavač, kojim se logaritmuje napon U2, pa se na ekranu osciloskopa dobije frakvencijska karakteristika sa vertikalnom podjelom u decibelima. <br />
Kod nekih voblera se ucestanost mijenja po logaritamskom zakonu, sto je veoma pogodno za snimanje frekvencijske karakteristike u vrlo sirokom opsegu, npr. od 20 Hz do 20 kHz za niskofrekvencijske pojačavače snage itd. U nekim voblerima se proizvodi testerasti napon koji mu mijenja učetanost i istovremeno se vodi na ”X”- ulaz osciloskopa. <br />
U ovom slučaju se ne koristi testerasti napon iz osciloskopa. Ponekad se osnovnom obliku voblera i osciloskopu dodaje spoljni izvor testaerastog napona itd.</big>'' ''<big>Snimanje krivih selektivnosti oscilatornih kola. – oscilatorno kolo ima na rezonantnoj
Izlazna otpornost elektronskih generator koji rade na visokim učestanostima je obično 50 Ω. Ako bi se paralelno oscilatorno kolo priključilo direktno na izlaz generator, ono bi bilo jako prigušeno malom otpornošću generator i ne bi se dobla odgovarajuća kriva selektivnosti. <br /> Zbog toga se izmedju voblera kao generator i paralelnog oscilatornog kola priključuje otpornik velike otpornosti (obicno veće od 100 kΩ), i na taj način se sprečava prigušenje oscilatornog kola (slika 2.). <br /> Na izlaz oscilatornog kola treba prikljuciti frekvencijski kompenzovanu sondu, jer ona ima malu ulaznu kapacitivnost (oko 10 pF). Na ekranu osciloskopa se dobija osvjetljeno polje cija obvojnica predstavlja dvostruku krivu selektivnost (slika 2.a). <br /> Ako se izmedju oscilatornog kola i osciloskopa stavi detector (slika 3.), dobije se samo kriva selektivnosti (slika 2.b).</big></big>'' <gallery>
File:Druga_slika.jpg
Linija 30 ⟶ 42:
''<big>Upotreba markera. – na frekvencijskoj karkteristici, koja se dobije pomocu voblera, ne vidi se tačna podjela učestalosti (osim kod nekih specijalizovanih instrumenata). <br />
Na primjer, na krivoj selektivnosti oscilatornog kola se ne vidi kolika je tacna rezonantna učestanost ni kolike su učestanosti na granicama propusnog opsega. <br /> Zbog toga se koristi generator markera koji je u stvari samo generator sinusnog signala čija se učestanost može podešavati rukom. <br /> Na slici 4. je generator markera piključen takodje preko otpornika velike otpornosti na oscilatorno kolo. <br /> Učestanost voblera se stalno mijenja, dok je učestanost markera uvjek ista. Kada se učestanost voblera uvjek izjednači sa učestanosti markera tada se njihove amplitude uvijek sabiraju ili oduzimaju što zavisi od njihovih faza. Kao razultat sabiranja dobija se na tom mjestu viša amplituda, a kad se amplitude oduzmu, na tom mjestu se dobija niža amplituda; zbog sabiranja ili oduzimanja amplitude na ovom mjestu se kriva selektivnosti deformiše. U blizini ovog mjesta takodje dolazi do sabiranja ili oduzimanja ovih signala, ali je deformacija slike manja jer se učestanosti znatno više razlkuju. Na sredini poremecaja nalazi se učestanost koja pokazuje generator markera. <br /> Slična pojava se dobije kod upotrebe detektora.</big>'' <gallery>
File:Cetvrta_slika.jpg
| |||