Kasetna bomba – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
m Dodata još jedna kategorija |
Dodao sam još veza i preusmerenja |
||
Red 13:
Kasetna bomba je sastavljena od kontejnera u kome ima od nekoliko desetina do nekoliko stotina kasetnih bombica, gde se prilikom dejstva oslobađa veći broj manjih bombica nad širom okolinom, koje predstavljaju opasnost po civilno stanovništvo još dugo godina posle toga. Takvu neeksplodiranu municiju je vrlo skupo pronaći i ukloniti. Stoga za kasetne bombe možemo da kažemo da su jedno od najmonstruoznijih oružja današnjice od koga i nakon završetka rata većinom stradaju civili u preko 95% slučajeva, kao na primer u [[Vijetnam]]u i [[Laos]]u gde i posle 30 godina veliki broj njih strada. <ref name="Golubović">Golubović Z. i sar. ''Kasetne bombe-karakteristike, mehanizmi dejstva, vrste i posledice bombardovanja civilnog stanovništva''. Acta Fac.Med Naiss 1999, 16 (1) 14 UDK 616-014</ref>
[[Norveška]] vlada je započela proces [[s:Konvencija o kasetnoj municiji|konvencije o kasetnoj municije]] u februaru 2007. godine, sa namerom da postigne međunarodni sporazum kojim bi se zabranila upotreba kasetnih bombi, čiji je tekst usaglašen u
== Opis kasetnih bombi ==
Kasetne bombe su namenjene za razbacivanje, odjednom ili programirano, većeg broja subprojektila (bombica) malog kalibra, kao i protivtenkovskih mina. Konstruisane su tako da u svojoj unutrašnjosti nose od nekoliko desetina do nekoliko stotina malih, ali veoma opasnih bombica najrazličitijeg dejstva: rasprskavajućeg, probojnog, zapaljivog ili kombinovanog. Postoje i druge vrste ove municije, poput hemijskih, bioloških i antielektro kasetnih bombi sa grafitnim vlaknima ([[BLU-114/B]]) koje su namenjene da izazovu kratke spojeve, oštete ili onemoguće dovod električne energije u visokonaponskim dalekovodima i elektro podstanicama. Te kasetne bombe su prvi put korišćene na [[Kosovo i Metohija|Kosovu]] 1999. od strane [[Sjedinjene Američke Države|Amerike]]. Što se tiče hemijskog oružja u kasetnim bombama, razvijali su ga tokom 1950-ih i 1960-ih godina [[Sjedinjene Američke Države|SAD]] i [[Savez Sovjetskih Socijalističkih Republika|Sovjetski Savez]]. Konvencija o [[Hemijsko oružje|hemijskom oružju]] je 1993. godine zabranila upotrebu tog oružja. Postoje i bombice [[LBU-30]], koje mogu da razbacaju neubojiti sadržaj, kao što su leci, koji služe za vođenje propagandnog rata i utiču prevashodno na civilno stanovništvo kao i na vojsku, a dizajnirane su tako da izbacuju letke u okviru bombica, što osigurava da će oni pasti na predviđenu oblast bez preteranog raspršivanja zbog vetra.
Masa kasetnih bombi (subprojektila) se kreće od nekoliko stotina grama, pa do nekoliko kilograma. Male kasetne bombe su namenjene za uništavanje žive sile, utvrđenih objekata i lako oklopnih vozila, zaprečavanje određenih zemljišnih pravaca, avio pista i drugo. Veće kasetne su uglavnom protivtenkovske mine koje su namenjene za uništavanje tenkova i drugih oklopnih vozila kao i zaprečavanje nekih strateških pravaca kojim bi ova vozila mogla da prođu. Naša zemlja poseduje ovakvu vrstu kasetnih subprojektila koji se ispaljuju iz sistema [[M-87 Orkan|Orkan]] i to je [[KB-3]].
Red 322:
'''Napomena:''' Ovo su podaci iz 2010. godine i na ovom spisku nema mnogih država zato što nisu dostavile izveštaje o količinama zaliha u svojim skladištima. Neke od ovih država sa spiska su već završile sa uništavanjem a druge su u poodmakloj fazi uništavanja zaliha ove municije. Prema jednom izveštaju iz 2004. godine [[Sjedinjene Američke Države|SAD]] su prijavile da poseduju zalihe od oko 5,5 miliona kasetnih bombi, koje sadrže oko 730 miliona bombica.
Zemlje koje su završile uništavanje zaliha kasetne municije su: [[Ekvador]] 2004, [[Španija]] 2009, [[Angola]], [[Avganistan]], [[Austrija]], [[Belgija]], [[Češka]], [[Crna Gora]], [[Moldavija]] i [[Norveška]] u 2010, [[Mađarska]] i [[Portugalija]] u 2011. Dve zemlje članice sa najvećim zalihama skladišta kasetnih bombi: [[Nemačka]] (67 miliona bombica) i [[Velika Britanija]] (39 miliona bombica) su do polovine 2011 uništile više od polovine svojih zaliha.
== Transfer kasetnih bombi ==
Red 328:
Najmanje 15 zemalja je izvezlo više od 50 tipova kasetnih bombi u najmanje 60 drugih država. Zadnji zabeleženi slučajevi njihovog transfera i korišćenja u konfliktima su:
* Izvoz [[Španija|Španije]] od 2006. do 2008. godine 1.055 kasetnih bombi koje sadrže 22.155 bombica MAT-120 u [[Libija|Libiju]], gde su te upotrebljene u konfliktu 14. aprila 2011.
* Izvoz 4 sistema izraelskih [[GRADLAR]] raketa u [[Gruzija|Gruziju]] u 2007. godini, koji koriste lansere od 160 mm [[Mk-4]] rakete, od kojih svaka raketa sadrži 104 bombice [[M85]]. Te kasetne bombe kasnije su upotrebljene tokom sukoba sa [[Rusija|Rusijom]] avgusta 2008. Dve države koje nisu članice Konvencije ([[Singapur]] i [[Sjedinjene Američke Države|SAD]]) su uvele moratorijum na izvoz kasetnih bombi.
== Korišćenje kasetnih bombi u konfliktima <ref>{{en}} [http://www.stopclustermunitions.org/the-problem/history-harm/ Istorija korišćenja kasetnih bombi] - A TIMELINE OF CLUSTER BOMB USE</ref> ==
Red 334:
U [[Zimski rat|Zimskom ratu]] '''1939-1940'''. je prvi put u istoriji primećena upotreba zapaljivih kasetnih bombi od strane [[Savez Sovjetskih Socijalističkih Republika|sovjetskih]] trupa.
'''1939-1945:''' U [[Drugi svetski rat|Drugom svetskom ratu]] kasetne bombe su upotrebljavale i [[Savez Sovjetskih Socijalističkih Republika|sovjetske]] i [[treći rajh|nemačke]] trupe. Sovjetske snage su ih koristile za odbranu od prodora nemačkih tenkova, a [[Nemačka]] ih je koristila u [[Bitka kod Kurska|Kurskoj bici]] radi odbrane od sovjetske artiljerije. Tipovi kasetnih bombi koje su koristili Nemci su: [[SD-1]] i [[SD-2]].
'''1943:''' U '''[[Ujedinjeno Kraljevstvo|Ujedinjenom Kraljevstvu]]''' su za vreme [[Drugi svetski rat|II svetskog rata]] 1943. godine kasetne bombe upotrebljene od strane nemačkih borbenih snaga pri napadu na lučki grad [[Grimsbi]] gde je bačeno preko 1.000 kasetnih [[SD-2]].
'''1964-1975:''' U '''[[Kambodža|Kambodži]], [[Laos]]u, [[Vijetnam]]u i [[Tajland]]u''' [[Sjedinjene Američke Države|američke snage]] su upotrebile ogromnu količinu kasetne municije. Prema nekim procenama na svetskom nivou, Laos je jedna od zemalja koja su najviše nastradale. Tamo je bačeno preko 414.000 kasetnih bombi koje su sadržale oko 270 miliona kasetnih bombica a prema izveštajima, oko trećina tih bombica nije odmah eksplodirala. Prema nekim procenama iz 2011. godine ostalo je još oko 26 miliona neeksplodirane kasetne municije za čišćenje. Prema grubim procenama, samo jedna desetina od ukupne kontaminirane površine zemljišta koje je ostalo za čišćenje je oko 8.750 km², a ukupna površina je oko 38% teritorije u Laosu. Kontaminiranost onemogućava obradu zemljišta, razvoj regionalne ekonomije i predstavlja životnu opasnost za desetine hiljada meštana. Timovi za čišćenje u Laosu su pronašli 19 različitih tipova kasetnih bombi. Prema zvaničnim podacima ubijeno ili ranjeno je više od 11.000 osoba, a od tog broja 30% su deca. Jedna od procena američke vojne baze podataka je da je tokom 9.500 letova u Kambodži bačeno oko 87.000 avio kasetnih bombi, koje su sadržale preko 26 miliona bombica, uglavnom u istočnim i severoistočnim delovima zemlje, koji se graniče sa Laosom i Vijetnamom. Tamo je prema procenama ostalo između 2 i 5,8 miliona neeksplodiranih kasetnih bombica, a broj žrtava, pošto ne postoje pouzdani podaci, procenjen je na više od 5.000. Ostaci od kasetnih bombi koji su pronađeni su: [[BLU-24]], [[BLU-26]], [[BLU-36]], [[BLU-42]], [[BLU-43]], [[BLU-49]], kao i [[BLU-61]]. U Vijetnamu je bačeno preko 296.000 kasetnih bombi, koje sadrže oko 97 miliona bombica, a prema nezvaničnim informacijama vojnih stručnjaka, ako bi se čišćenje kontaminiranih teritorija odvijalo ovim tempom kojim oni rade, bilo bi završeno za oko 300 godina. Prema nekim izveštajima iz Vijetnama oko 300 osoba svake godine strada od kasetnih bombi, međutim procenjuje se da je ukupan broj žrtava preko 34.000. Pronađeno je 15 različitih tipova kasetne municije koje su [[Sjedinjene Američke Države|SAD]] koristile a kontaminirano je 64 provincija i gradova, uključujući [[Hajfong]], [[Hanoj]], [[Ho Ši Min]], i [[Vin]]. Najviše kontaminirana područja su u tri provincije: [[Kvang Binj]], [[Kvang Nam]], i [[Tija Tijen — Hue]]. Na Tajlandu je 2010. godine istraživanje pokazalo da je od neeksplodirane kasetne municije SAD [[MK-118]], koje datira još od [[Vijetnamski rat|Vijetnamskom rata]], kontaminirano oko 315.000m² zemljišta u [[Fakta]] okrugu na severu pokrajine [[Utaradit]]. Kasetna municija je očigledno bila bačena kada su se avioni SAD vraćali u svoje baze na Tajlandu posle bombardovanja Vijetnama i Laosa.
Red 344:
'''1973:''' U '''[[Sirija|Siriji]]''' u takozvanom [[Jomkipurski rat|Oktobarskom ratu]], [[Izrael|izraelska]] avijacija je gađala trening kampove nevladinih oružanih trupa blizu glavnog grada [[Damask]]a.
'''1975-1991:''' U '''[[Zapadna Sahara|Zapadnoj Sahari]] i [[Mauritanija|Mauritaniji]]''' su [[Maroko|marokanske snage]] zbog spora oko teritorije koristile [[artiljerija|artiljerijsku]] i avio kasetnu municiju protiv nevladinih trupa Narodnog fronta za oslobođenje [[Polisario|Sagija el Amre]] i [[Polisario|Rio de Oro (Polisario)]]. Između 1980 i 1981. godine [[Maroko|Marokansko vazduhoplovstvo]] sprovodi napade na mesta [[Akka]], [[Guelta Zemmour]] i [[Messeid]] koristeći kasetne bombe [[Francuska|francuske]] izrade. Ostaci od kasetnih bombi koji su korišćeni u ovom sukobu su: avio kasetne bombe [[CBU-71]] sa [[BLU-63]] municijom, kao i [[MK-118s]], onda artiljerijske [[M483A1 155mm]] sa [[M42]] i [[M46]] municijom. Ukupno ima 85 oblasti kontaminiranih od kasetne municije što zauzima prostor od 32.74 km². U Mauritaniji su 1990. godine marokanski avioni gađali kasetnim bombama jednu oblast koja je 34 km severno od mesta [[Bir Mogrein]], što je nekih 6 km² kontaminirane površine. Kasetne koje su korišćene u ovom sukobu su [[BLU-63]] kao i [[MK-118s]]. [[Maroko]] je između 1979. i 1995. uvezao kasetnu municiju iz SAD i to: 2,994 [[CBU-52]]; 1,752 [[CBU-58]]; 748 [[CBU-71]] i 850 raketnih kasetnih bombi, što sveukupno sadrži oko 2,5 miliona bombica.
'''1978:''' U južnom delu '''[[Liban]]a''' su [[Izrael]]ci takođe koristili kasetne bombe.
Red 364:
'''1986-1987:''' U '''[[Čad]]u''' su [[Francuska|francuski]] avioni bacili kasetnu municiju na aerodrom [[Vadi Doum]]. U više oblasti Čada pronađena je neeksplodirana municija i to u oblasti blizu mesta [[Faia Largeau]], zatim u oblasti [[Gouro]] (na severoistoku [[Borkou]] regiona ) i u tri severne provincije [[Biltine]] u [[Vadi Fir]]a regionu (severoistočni Čad) istočno od glavnog grada [[Ndžamena]]. [[Libija|Libijske snage]] takođe su koristile kasetnu municiju [[Savez Sovjetskih Socijalističkih Republika|Sovjetskog porekla]] [[AO-1SCh]], [[PTAB-1.5]] i [[PTAB-2.5]] a ostaci od kasetne municije su pronađeni u oblasti blizu mesta Faia Largeau.
'''1988:''' U '''[[Iran|Iranu]]''' su SAD napali avionima brodove [[Iranska revolucionarna garda|Iranske revolucionarne garde]], gađajući ih raketnim kasetnim bombama [[MK-20]] u operaciji koja se nazivala [[Bogomoljka]].
'''1988-1994:''' Na '''[[Nagorno-Karabah]]u''' u sukobu [[Jermenija|Jermenije]] i [[Azerbejdžan]]a oko sporne teritorije pronađene su kasetne bombe na 162 lokacije, koje zauzimaju površinu od 94 km². To su podaci iz izveštaja iz 2008. godine a pošto je jedan deo teritorije očišćen od kasetnih bombi, prema novijem izveštaju iz marta 2011. procenjeni preostali prostor za čišćenje je 69.5 km², na 131 lokaciji. Značajan problem sa ostacima kasetne municije je posebno u [[Askeran]] i [[Martakert]] regionu. Procenjuje se da je 180 kasetnih bombi bačeno na grad [[Stepanakert]]. Vrste kasetne municije koja je pronađene je: [[PTAB-1]], [[ShOAB-0.5]] i [[AO-2.5]]. Izveštaji takođe govore da su kasetne bombe pronađene i na nekim delovima teritorije Azerbejdžana.
Red 370:
'''1991:''' U '''[[Irak|Iraku]] i [[Kuvajt]]u''' su SAD i njeni saveznici bacili 61.000 kontejnera avio kasetnih bombi, koji sadrže oko 20 miliona bombica. [[Saudijska Arabija]] je u zajedničkoj akciji sa SAD gađala artiljerijskim, kao i avio kasetnim bombama tokom bitke za mesto [[Khafji]]. Tačan broj kasetne municije korišćen iz artiljerijskih i raketnih sistema nije poznat ali se sumnja da je bilo preko 30 miliona bombica.
'''1991-1995:''' U '''[[Hrvatska|Hrvatskoj]]''' je tokom sukoba početkom 90-ih godina u zaleđu [[Zadar|Zadra]] kontaminirano od kasetnih bombi oko 9,3 km², a procene su da ima oko 5.000 neeksplodirane kasetne municije. Najveća kontaminacija terena u Hrvatskoj je baš u [[Zadar]]skom zaleđu. Takođe su kasetne bombe korišćene 2-3. maja 1995. godine kada su nevladine trupe gađale civilne delove [[Zagreb]]a iz [[M-87
'''1992-1994:''' U '''[[Angola|Angoli]]''' u građanskom ratu zbog nepriznavanja izbornih rezultata poražena strana na izborima [[Nacionalna unija za potpunu nezavisnost Angole|UNITA]] na čelu sa opozicionim liderom [[Savimbi]] koji su imali 40% glasova u odnosu na drugu stranu [[Narodni pokret za oslobođenje Angole|MPLA]] 49%, je odbila da prihvati izborne rezultate i obnavlja rat tokom koga je došlo do korišćenja nepoznatog broja kasetnih bombi koje su pronađene na mnogim lokacijama. Demineri koji su radili na raščišćavanju kasetnih bombi uništili su ostatke u provinciji [[Huambo]] u blizini mesta [[Caala]] i [[Bailundo]]. To su bile bombe [[Savez Sovjetskih Socijalističkih Republika|sovjetske proizvodnje]] i to: [[PTAB-2.5]] i [[AO-2.5 RT]].
'''1992-1995:''' U '''[[Bosna i Hercegovina|Bosni i Hercegovini]]''' [[Vojska Jugoslavije]] i nevladine trupe su iskoristile raspoložive zalihe kasetne municije. U ranoj fazi sukoba avioni Jugoslavije gađali su kasetnim bombama i to [[BL-755]], a u kasnijoj fazi bilo je i raketnih kasetnih iz [[M-87
'''1992-1997:''' U '''[[Tadžikistan]]u''' su nepoznate trupe u građanskom ratu koristile kasetne bombe i one su pronađene u gradovima [[Gharm]] i [[Rash Valej]]. Vrste kasetnih koje su pronađene su: [[ShOAB-0.5]] i [[AO-2.5 RT]] [[Savez Sovjetskih Socijalističkih Republika|sovjetskog porekla]].
'''1994-1996:''' U '''[[Čečenija|Čečeniji]]''' su [[Rusija|Ruske snage]] koristile kasetne bombe protiv nevladinih trupa.
Red 388:
'''1988:''' U '''[[Avganistan]]u''' su američke snage gađale kasetnim bombama nevladine trupe u trening kampu.
'''1998-2000:''' U sukobu između '''[[Etiopija|Etiopije]] i [[Eritreja|Eritreje]]''' zbog graničnog spora došlo je do korišćenja avio kasetnih bombi. [[Eritreja]] ih je bacala po aerodrumu [[Mekele]] i školi, dok je [[Etiopija]] gađala aerodrom [[Asmara]] i mesto [[Gas-Barka]] u zapadnoj pokrajini Eritreje. Ostaci od kasetne municije nam ukazuju da su korišćeni tipovi: [[BL-755]] britanske proizvodnje, [[M20G]] [[Grčka|grčkog porekla]], kao i [[PTAB-2.5]] [[Rusija|ruskog porekla]].
'''1998-2003:''' U ''' [[Demokratska Republika Kongo|DR Kongu]]''' u takozvanom Drugom [[Drugi kongoanski rat|kongoanskom ratu]] je učestvovalo 8 afričkih zemalja i oko 25 naoružanih grupa, tako da je to bio najveći afrički rat posle II svetskog rata. U tom sukobu su upotrebljene kasetne bombe [[BL-755]] britanske proizvodnje, [[BLU-63]] [[Sjedinjene Američke Države|američke proizvodnje]], i [[PM-1]]. Ostaci kasetne municije pronađeni su u provincijama [[Ekuateur]], [[Katangu]], [[Maniem]]a i pokrajini [[Orientale]], a postoji sumnja da ih ima i u provinciji severni Kiv. Zbog složenosti samog sukoba i učestvovanja dosta zemalja kao i naoružanih grupa, ne zna se tačno ko je upotrebio tu municiju. Prema nepotpunim izveštajima, broj žrtava od ostataka kasetne municije je najmanje 207 i to od 1964. do kraja 2010. godine.
{{double image |center|BLU-97.jpg|290||320|Najveći broj kasetnih bombi ''(slika levo)'' bačenih na [[Niš]], pao je na ovaj prostor [[Aerodrom Konstantin Veliki|Niškog aerodroma]] ''(slika desno)''; hangare, radionice, kontrolu letenja, pilotske anekse, objekte komande 161.vb i 119.hp ''(označeno strelicama) <ref name="Golubović"/> ''}}
'''1999:''' '''[[Jugoslavija|Jugoslaviju]]''' (koju su tada činile [[Srbija]] sa autonomnom pokrajinom [[Kosovo i Metohija|Kosovo]] i [[Crna Gora]] ) su NATO snage [[USA]], [[Ujedinjeno Kraljevstvo|Ujedinjenog Kraljevstva]] i [[Holandija|Holandije]] bacile 1765 kontejnera sa 295.000 bombica, od kojih se procenjuje da 33 hiljade nije eksplodiralo i da zauzimaju površinu od oko 31 km², dok je u 2008. godini istraživanje [[Norveška Narodna Pomoć|Norveške narodne pomoći]] (NPA) kao i srpskog Centra za uklanjanje mina (SMAC ) potvrdilo da je još ostalo kontaminirano 290 oblasti, koje zauzimaju prostor od 14.9 km². Vrste kasetne municije koje su korišćene su: [[BLU-97]], [[BL-755]] ([[MK-1]] i [[MK-4]]), [[MK-118]] kao i [[BLU-114B]] koja u sebi ima grafitna vlakna, koja služe za prekid protoka električne energije na centralama ili dalekovodima. Prema podacima nevladine organizacije [[Landmine Action]] skoro 8.500 kasetne podmunicije je bilo bačeno bez cilja i upotrebne svrhe. Do sada evidentirani broj žrtava kasetnih bombi u [[Srbija|Srbiji]] (poginulih i teško povređenih) je 191 osoba (bez [[Kosovo i Metohija|Kosova]]). Poginulo je 31 lice (16,2%), ranjeno je 160 lica (83,8%), a 62.5 % žrtava čine muškarci i dečaci mlađi od 19 godina. Takođe se ocenjuje da kontaminirane površine čini isključivo obradivo zemljište (polja, šume, vinogradi…) kao i da je 84% žrtava od kasetnih bombi od ukupnog broja žrtava utvrđeno u prvoj godini posle završetka oružanih sukoba. Opasnost od neeksplodirane kasetne municije nije ravnomerno raspoređena na teritoriji [[Srbija|Srbije]]. Ovom opasnošću je pogođeno 28 mesnih zajednica iz 16 različitih opština. Ukupno je ovim problemom pogođeno 12 od 30 okruga Republike Srbije (bez procene opasnosti za područje [[Kosovo i Metohija|Kosova i Metohije]]). U pogođenim mesnim zajednicama živi oko 162.000 stanovnika. Prema sadašnjim procenama 88.000 stanovnika živi u neposrednoj blizini sumnjive površine, te se može smatrati da su izloženi svakodnevnom riziku. U martu 2011. godine, kosovski centar za uklanjanje mina prijavio je 48 oblasti koje su kontaminirane od neeksplodirane kasetne municije i još šest sumnjivih područja. Prema podacima Instituta [[Organizacija ujedinjenih nacija|Ujedinjenih nacija]] za razoružavanje ([[UNIDIR]]), na pograničnom prostoru sa [[Albanija|Albanijom]], naročito u regionu [[Kukes|Kukeš]], kao i u još nekim delovima prigraničnog pojasa pronađeni su ostaci kasetnih bombi. Neeksplodirana podmunicija je na teritoriji [[Albanija|Albanije]] izazvala skoro 300 žrtava, od kojih je više od 40 smrtnih slučajeva. Najviše žrtava u pojedinačnim napadima NATO-a bilo je 7. i 12. maja 1999. godine, kada je na grad [[Niš]] bačeno ukupno 36 kontejnera kasetnih bombi. Tada je ubijeno 15 osoba, a više desetina je ranjeno (od toga 8 je teško povređeno), oštećeno je 120 stambenih objekata, uništeno je 47 putničkih automobila a 15 automobila je oštećeno. Kasetne bombe u Nišu su izbacili holandski avioni [[F-16 Fajting falkon|F-16]]. Drugi veliki incident u pojedinačnim napadima sa velikim brojem žrtava desio se 13. maja 1999. godine, kada su [[NATO]] avioni sa 8 kasetnih bombi pogodili jednu izbegličku kolonu kosovskih Albanaca koja se vraćala svojim kućama kod sela [[Korisa]] u blizini grada [[Prizren]]a, a 65 kilometara jugozapadno od [[Priština|Prištine]]. Tom prilikom je ubijeno preko 100 kosovskih Albanaca izbeglica, većinom žena, dece kao i starijih i iznemoglih osoba, a bio je i veliki broj ranjenih. [[NATO]] snage su priznale da su koristile kasetne bombe u ovoj akciji. Organizacija za ljudska prava ([[Human Rights Watch]]), je 13. maja 1999. godine poslala pismo generalnom sekretaru [[NATO]]-a [[Havijer Solana|Havijeru Solani]], naglašavajući „ozbiljnu zabrinutost zbog toga što [[NATO]] pogađa civile, kao i civilne ustanove“, računajući bolnice, elektrane, medijske ustanove i fabrike koje nisu vezane za vojnu proizvodnju.
'''2001-2002:''' U '''[[Avganistan]]u''' u periodu od oktobra 2001. i početka 2002. godine avioni SAD su tokom 232 napada na lokacijama širom zemlje bacili 1.228 kasetnih bombi, koje su sadržale 248.056 bombica. Takođe veliku opasnost čine ostaci kasetne municije bačene su još od strane sovjetskih snaga tokom prethodnog rata, tako da su demineri prilikom čišćenja nailazili na kasetne bombe SAD kao i na [[Savez Sovjetskih Socijalističkih Republika|Sovjetske]]. Procenjeno je da je 24 oblasti kontaminirano od kasetnih bombi. U Avganistanu je zabeležena najmanje 771 žrtva od kasetne municije.
'''2003-2006:''' U '''[[Irak]]u''' su SAD i [[Ujedinjeno Kraljevstvo|Velika Britanija]] tokom 3 nedelje ratnih dejstava bacile oko 13.000 kasetnih bombi, koje sadrže oko 1,8 do 2 milona bombica. U jednom incidentu 7. aprila 2003. godine [[NATO]] snage su gađale [[Bagdad]] i mnogo bombica je ostalo neeksplodirano pri udaru usled koga je došlo do velikog broja žrtava od kasetnih bombi. Kasetne bombe su pronađene na mnogim lokacijama a jedan izveštaj iz 2004. godine nam govori da je glavni auto-put između
'''2006:''' U '''[[Liban]]u''' su [[Izrael|izraelske]] trupe u julu i avgustu gađale kasetnim bombama [[Hezbolah]]. Prema procenama [[Organizacija ujedinjenih nacija|UN]] Izrael je bacio oko 4 miliona bombica i to samo tokom zadnja 3 dana sukoba, a oko 1 milion je ostalo neeksplodirano i to je izazvalo nesagledivu humanitarnu opasnost za mnoge žitelje tog područja, kao i dugotrajnu ekonomsku krizu u pretežno agrarnom sektoru pogođenog područja. Izraelska ofanziva je naišla na oštru međunarodnu kritiku jer su ovakve bombe bacane na oblasti naseljene pretežno civilima. U prvih mesec dana posle tog rata poginulo je ili ranjeno u proseku 3-4 osobe dnevno, a u prvoj godini mira je bilo više od 200 civilnih žrtava. Prema izveštaju iz maja 2011. godine, u preko 758 područja zemljište je kontaminirano od kasetne municije, na ukupnoj površini od oko 18,1 km².
Red 404:
'''2006:''' Na severni deo '''[[Izrael]]a''' Hezbolah je ispalio više od 100 kasetnih bombi [[Kina|kineske proizvodnje]] [[Tip-81 od 122mm]], a svaki projektil je sadržao po 39 bombica. Tačan broj ispaljenih bombi nije poznat.
'''2008:''' U '''[[Gruzija|Gruziji]]''' 12. avgusta 2008. [[Rusija|Rusi]] su bacili nekoliko tipova kasetnih bombi na grad [[Gori]], a isto tako su ih [[Gruzija|gruzijske trupe]] koristile, što su kasnije i zvanično priznali. U tom sukobu najmanje 11 je poginulo, a ukupan broj žrtava je bio najmanje 70. [[Gruzija]] je koristila kasetne bombe i u sukobu sa nepriznatom državom [[Abhazija|Abhazijom]], koja se otcepila od Gruzije 1992. godine. Gruzijske snage su koristile kasetne bombe u dolini Kodor i tvrdi se da je [[Gruzija]] ispalila veliki broj kasetne municije [[M85]] municije iz [[LAR]]-160 raketnih kasetnih izraelskog porekla. Zabeležen je veliki broj neeksplodiranih kasetnih bombi u području na kome su se vodile borbe a korišćeno je više vrsta kasetnih bombi u [[Gruzija|Gruziji]] i [[Abhazija|Abhaziji]] i to su: avio kasetne [[AO-2.5 RTM]], raketne [[9N210]], kao i [[M-85]] municijom iz [[LAR-160mm]] raketnih kasetnih Izraelske proizvodnje, a prema izveštajima kupljene su od Izraela 2007. godine.
'''2009:''' U '''[[Jemen]]u''' su SAD 17. decembra bacile najmanje jednu krstareću raketu [[TLAM-D]] sa 166 bombica [[BLU-97]] na jedan kamp za obuku.
'''2011:''' U '''[[Kambodža|Kambodži]]''' je između 4. i 7. februara 2011. godine u spornom delu pojasa sa Tajlandom izbio sukob između te dve zemlje, koji je kratko potrajao. Sukob se dogodio na teritoriji [[Kambodža|Kambodže]] pod zaštitom [[Unesko|UNESKO]], u blizini hrama [[Preah Vihear]], gde su tajlandski vojnici bacili nekoliko vrsta kasetne municije i to su: [[M35]], [[M42]], [[M46]] i [[M-85]]. Kontaminirana teritorija zahvaćena ovim sukobom je na površini od oko 1.5 km² i dovodi u opasnost četiri sela a broj ugroženih osoba je između 5.000 i 10.000. Tajlandski ambasador je 5. aprila u UN u [[Ženeva|Ženevi]] potvrdio da su korišćene kasetne bombe. Ovo je bila prva upotreba kasetnih bombi od 2008. godine, od stupanja na snagu konvencije o zabrani kasetnih bombi. Konvencija je zvanično stupila na snagu 1. avgusta 2010. godine.
'''2011:''' U '''[[Libija|Libiji]]''' je izbio sukob između vladinih i nevladinih snaga koje su bile potpomognute NATO alijansom iz vazduha, u cilju svrgavanja sa vlasti [[Muamer el Gadafi|Moamera el Gadafija]]. Sukobi su trajali nekoliko meseci i došlo je do upotrebe kasetnih bombi u noći 14. aprila 2011. godine, a pronađeni ostaci su na 3 lokacije u gradskoj četvrti u zapadnom delu grada [[Misurata|Misrate]]. Kasetne bombe upotrebljene od libijskih snaga su minobacački projektili [[MAT-120]] [[Španija|španske proizvodnje]] od kojih svaki sadrži 21 bombicu. Oznake na ostacima projektila kasetnih bombi nam pokazuju da su proizvedene 2007. godine, a poznato je da je [[Libija]] kupovala kasetne bombe od [[Španija|Španije]] u periodu od 2006. do 2008. godine.
Red 422:
Humanitarno pravo ostavlja veliku pravnu prazninu, prvenstveno u vezi sa upotrebom kasetnih bombi, po kojoj države nisu obavezane konkretnim pravnim instrumentima da preispitaju legalnost i način korišćena tog oružja. Principi međunarodnog humanitarnog prava koji proizlaze iz [[Ženevske konvencije|Ženevskih konvencija]] su uz to previše apstraktni da bi mogli da vrše ozbiljan političko/pravni pritisak i time spreče upotrebu kasetnih bombi u budućnosti.
Izgleda da je moralo da se čeka više od 20 godina da bi se opet neka kampanja pokrenula protiv kasetnih bombi a povod je bio kada je 2006. godine izbio sukob između [[Liban]]a i [[Izrael]]a. Tada su [[Izrael|izraelske trupe]] gađale kasetnim bombama [[Hezbolah]]. Prema procenama [[Organizacija ujedinjenih nacija|UN]], Izrael je bacio oko 4 miliona bombica i to samo u zadnja 3 dana sukoba a oko 1 milion je ostalo neeksplodirano i time je izazivana nesaglediva humanitarna opasnost za mnoge žitelje tog područja kao i dugotrajna ekonomska kriza u pretežno agrarnom sektoru pogođenog područja. U prvih mesec dana posle tog rata poginulo je ili ranjeno u proseku 3-4 osobe dnevno. [[Izrael]] je tada oštro kritikovan jer je ovakve bombe bacao na oblasti naseljene pretežno civilima. Izraelska ofanziva je naišla na oštru međunarodnu kritiku i prema gledištu mnogih diplomata, bila je glavni podsticaj na međunarodnom planu da se ponovo intenzivira rasprava o kasetnim bombama.
Na osnovu slabog međunarodnog pravnog konteksta po pitanju kasetnih bombi i ponovnog neuspeha [[CCW]] pod okriljem UN u svojoj trećoj revizionoj konferenciji u novembru 2006. godine da pregovorima postignu sporazum o zabrani kasetne municije i nakon nesagledivih posledica korišćenja kasetnih bombi od strane
Diplomatski proces za zabranu ove vrste naoružanja <ref>{{sr}} [http://www.ppps.org.rs/?page=konvencije Opis kako je počeo Oslo proces] - Podrška Prava Pristup - Srbija</ref> počeo je konferencijom u Oslu, <ref>{{en}} [http://www.stopclustermunitions.org/calendar/?id=1107 Konferencija u Norveškoj - Oslo] - OSLO CONFERENCE ON CLUSTER MUNITIONS</ref> u februaru 2007. godine. Na ovom sastanku je 46 od 49 država učesnica usvojilo deklaraciju kojom su se obavezale da će do kraja 2008. godine stvoriti novi dokument međunarodnog humanitarnog prava, kojim bi se zabranila upotreba, prenos, proizvodnja i skladištenje kasetne municije, kao i da će stvoriti okvir za saradnju i podršku na polju pomoći preživelim žrtvama i njihovim zajednicama, u čišćenju ugroženih područja i uništavanju zaliha, kako na nacionalnom nivou, tako i u okviru međunarodnog humanitarnog prava i svih relevantnih foruma. <ref name="ref1"/>.
Red 674:
|}
Članice '''[[NATO]]-a''' <ref>{{hr}} [http://www.atlantskainicijativa.org/index.php?option=com_content&view=article&id=116&Itemid=113&lang=hr Članice NATO saveza], Pristupljeno 8. 4. 2013.</ref> su: [[Albanija]], [[Belgija]], [[Bugarska]], [[Češka]], [[Danska]], [[Estonija]], [[Francuska]], [[Grčka]], [[Holandija]], [[Hrvatska]], [[Island]], [[Italija]], [[Kanada]], [[Letonija]], [[Litvanija]], [[Luksemburg]], [[Mađarska]], [[Nemačka]], [[Norveška]], [[Poljska]], [[Portugalija]], [[Rumunija]], [[Sjedinjene Američke Države|SAD]], [[Slovačka]], [[Slovenija]], [[Španija]], [[Turska]], [[Ujedinjeno Kraljevstvo]].
'''Napomena:''' Ovde treba dodati i jednu vrlo važnu činjenicu da od 28 članica [[NATO]] samo 7 država nije još pristupilo ovom sporazumu i to su: [[Estonija]], [[Grčka]], [[Letonija]], [[Poljska]], [[Sjedinjene Američke Države|SAD]], [[Slovačka]], i [[Turska]].
| |||