Peta Francuska Republika – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
Nema sažetka izmjene |
Nema sažetka izmjene |
||
Red 13:
|godina_kraj =
|datum_start = [[4. listopada]] [[1958.]]
|datum_kraj =
|događaj_start = [[Ustav Francuske (1958)|Donesen ustav]]
|događaj_kraj =
Red 212:
'''Peta Francuska Republika''' ([[francuski]]: ''Cinquième République'') je naziv za aktualno [[republika]]nsko uređenje [[Francuska|Francuske]], koje je na snazi od donošenja [[Ustav Francuske (1958)|aktualnog ustava]] [[1958.]] godine. Peta Republika nastaje kao direktna nasljednica politički nestabilne [[Četvrta Francuska Republika|Četvrte Republike]], što je prvi slučaj u [[Historija Francuske|historiji Francuske]] da su se dva republikanska režima izmijenila jedan za drugim (dotad je republiku uvijek mijenjala monarhija, ili obrnuto, odnosno nacistička okupacia tokom [[Drugi svjetski rat|Drugog svjetskog rata]]).
Prvo desetljeće Pete Republike obilježile su politička dominacija i državnička karizma [[Charles de Gaulle|Charlesa de Gaullea]], koji ostaje jedna od najznačajnijih francuskih ličnosti XX. vijeka. Ipak, krajem 60-ih, unutarnja kriza i neuspjele reforme dovode do de Gaulleove ostavke [[1969.]] godine. Nakon što su se na predsjedničkom mjestu izmijenili [[Georges Pompidou]] i [[Valéry Giscard d'Estaing]], na izborima [[1981.]] pobjeđuje socijalist [[François Mitterrand]], koji će na mjestu predsjednika biti sve do [[1995.]], kada ga je zamijenio bivši premijer i gradonačelnik [[Pariz]]a, [[Jacques Chirac]].
Peta Republika je obilježena i dovršavanjem procesa [[dekolonizacija|dekolonizacije]], odnosno konačnog kraha [[Francuski kolonijalni imperij|Francuskog kolonijalnog imperija]], što se najviše očitovalo tokom [[Alžirski rat za nezavisnost|Alžirskog rata]], koji je bio jedno od najznačajnijih pitanja francuske vanjske politike. Isto tako, Francuska je uspješno obnovila odnose sa [[Zapadna Njemačka|Njemačkom]] te je postala, uz potonju, najznačajnija sila [[EU|Europske unije]]. Godine [[1999.]], dugogodišnja valuta, [[francuski franak]], zamijenjen je [[euro]]m na cijelom teritoriju Francuske (uz tri izminke u prekomorskim posjedima).
| |||