Kras – razlika između verzija

{{otheruses}}

{{redirect|Krš}}

'''Kras''' ili '''krš''' je tip [[reljef]]a koji se razvija na [[tlo|tlu]] sastavljenom od topljivih stijena (najčešće [[kalcijev karbonat|kalcijevog karbonata]] (CaCO3) ili [[magnezijev karbonat|magnezijevog karbonata]] (MgCO3)). Krš na stijenama u kojim je preko 50% magnezijevog karbonata se naziva [[dolomit]]ni krš. Osnovna karakteristika krškog reljefa je izražena, ali selektivna topljivost stijena. Posljedica toga je da nastaje izrazito razvijen reljef sa mnogo udubina i uzvisina. Čvrste [[stijena|stijene]] kalcijevog karbonata ([[vapnenac|vapnenca]]) su često na povšini te se javlja kamenito tlo, ali je često vapnenac pokriven tlom te nastaje pokriveni krš na kojem se javlja [[vegetacija]].

 

 

Škrape su izdužena udubljenja nastala tečenjem vode. Postoje raznih veličina. Izrazito duboke škrape se nazivaju škripovi. Česte su rebraste škrape (mnogo paralelnih škrapi u nizu) i [[meandar]]ske (vijugave).

[[Datoteka:Dinaric calcareous fir-forest.jpg|thumb|right|300px|Škrape]]

Doline su udubine veće od ponikvi, ali manje od polja. Nastale su djelovanjem vode koja otapa stijene. Uvale su nepravilne doline nastale spajanjem više ponikvi. Polja su najveće udubine u kršu. Nastaju radom tekućice koja teče preko krških stijena te ih otapa. Na dnu polja se taloži rastrestito tlo, te su plodna i predstavljaju centar naseljenosti. Najveća polja u kršu u Hrvatskoj su [[Gacko polje|Gacko]], [[Ličko polje|Ličko]] i [[Krbavsko polje|Krbavsko]].

 

 

[[Hrvatska]] se smatra klasičnom zemljom krša u europskim okvirima. Krške pojave su u Hrvatskoj najbolje istražene, te su riječi o krškim pojmovima ušle iz hrvatskog u sve svjetske jezike (npr. njem. [[w:de:Doline|Doline]], [[w:de:Polje|Polje]], [[w:de:Uvala|Uvala]], fr. [[w:fr:Doline|doline]], [[w:fr:Poljé|poljé]], [[w:fr:Ponor|ponor]], šp. [[w:es:Dolina|dolina]], [[w:es:Poljé|poljé]]).

{{Commonscat|Karst}}

 

[[Kategorija:Fizička geografija]]

[[Kategorija:Četveroslovnik-K|RAS]]