Suradnja četnika sa snagama Osovine u Drugom svjetskom ratu – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
Nema sažetka izmjene |
|||
Red 3:
[[Datoteka:Kosta Pećanac.jpg|thumb|Nemački oficir, srpski kolaboracionista [[Kosta Pećanac]] i albanski kolaboracionista [[Džafer Deva]] u [[Podujevo|Podujevu]], [[1941]].]]
'''[[Kolaboracija]] [[Četnici u Drugom svetskom ratu|četnika]] sa snagama [[snage Osovine|Osovine]]''' je tokom [[Drugi svjetski rat u Jugoslaviji|drugog svjetskog rata u Jugoslaviji]] poprimala razne forme, od nenapadanja do direktne vojne podređenosti.
[[Jugoslovenska vojska u otadžbini]] je predstavljala raznorodnu formaciju sastavljenu od raznih [[Četnici u Drugom svetskom ratu|četničkih grupa]]. [[Četnici]] u Srbiji su isprva sa [[partizani]]ma učestvovali u [[ustanak u Srbiji 1941.|ustanku protiv okupatora]] [[1941]], ali nakon sloma ustanka kreću u taktiziranja sa Nemcima, a okreću se borbi protiv unutrašnjih neprijatelja - [[partizan]]a i drugih etničkih grupa. U [[NDH|Nezavisnoj Državi Hrvatskoj]] (Dalmaciji, Lici, Hercegovini i delu Bosne) četničke jedinice od početka organizuju Italijani kao jedinice [[Antikomunistička dobrovoljačka milicija|Antikomunističke dobrovoljačke milicije]].<ref name="Pop izdaje"/> Proklamativno su ove jedinice bile pod Vrhovnom komandom [[Dragoljub Draža Mihailović|Draže Mihailovića]], ali efektivno podređene italijanskoj vojnoj komandi.
[[Dragoljub Mihailović|Mihailovićeve]] četnike je podržavala [[Jugoslavija|jugoslovenska]] vlada u izbeglištvu, podržana od [[Saveznici u Drugom svetskom ratu|Saveznika]], te su četnici formalno postali deo savezničke koalicije, očekujući preuzimanje vlasti u trenutku savezničke pobede nad Nemačkom. U međuvremenu, otpor Osovini veoma je opao, a mnogi delovi JVuO su se borili zajedno sa osovinskim snagama protiv rivalske [[NOVJ|Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije]]. Nakon niza upozorenja tokom [[1943]], [[Saveznici u Drugom svetskom ratu|Saveznici]] su u decembru [[1943]]. doneli odluku o raskidu saradnje.<ref>[http://www.znaci.net/00001/171.htm Elisabeth BARKER: BRITANSKA POLITIKA NA BALKANU U DRUGOM SVJETSKOM RATU], Globus, Zagreb 1979</ref><ref>Winston Churchill: The Second World War. [5], Closing the ring, New York, Bantam Books, 1962</ref><ref>[http://www.znaci.net/00001/1.htm Fitzroy Maclean: RAT NA BALKANU], Stvarnost, Zagreb 1964</ref><ref>[http://www.znaci.net/00001/40.htm Jozo Tomasevich: ČETNICI U DRUGOM SVJETSKOM RATU 1941-1945], Zagreb 1979</ref><ref>[http://www.znaci.net/00001/5.htm F.W.D. Dikin: BOJOVNA PLANINA], Nolit, Beograd 1973</ref> Izbeglička vlada u kojoj je [[Dragoljub Mihailović|Mihailović]] bio ministar vojni raspuštena je u maju [[1944]], u avgustu je [[Kralj Petar II Karađorđević|kralj Petar]] ukinuo njegov štab, a u septembru pozvao sve pripadnike Jugoslovenske vojske u otadžbini da se priključe [[Narodnooslobodilačka vojska Jugoslavije|Narodnooslobodilačkoj vojsci Jugoslavije]].
Red 12:
Mihailović otkazuje poslušnost jugoslovenskom kralju, a tokom savezničke bitke [[Bitka za Srbiju 1944.|bitke za Srbiju 1944.]] se bori na strani [[Wehrmacht]]a. Četničko zbližavanje sa Nemcima kulminiralo je [[Povlačenje kolaboracioanista u Treći Rajh|zajedničkim povlačenjem]] sa nemačkim snagama na teritorij [[Treći Rajh|Trećeg Rajha]] [[1944]]-[[1945]].
Obzirom na formacijsku potčinjenost italijanskim [[fašizam|fašističkim]] snagama, faktički je netačno nazvati četnike [[Antifašizam|antifašističkim]] pokretom.
{{citiranje|- Ukupno brojno stanje četnika u NDH i Sloveniji: 22.500 ljudi.
Red 48:
* njihovi pripadnici će preći pod Mihailovićevu komandu u trenutku raspada okupacionog sistema;
Sa Nedićem je bio u kontaktu, dobijao od njega pare, i obećanja "da će se angažovati kod nemačkih vlasti da Mihailović ne bude zarobljen ili kažnjen."<ref name="znaci.net">http://www.znaci.net/00001/4_14_1_243.htm IZVEŠTAJ HAROLDA TURNERA OD 6. NOVEMBRA 1941. O POKUŠAJIMA DRAŽE MIHAILOVIĆA DA PREGOVORIMA SA NEDIĆEM I NEMCIMA OJAČA SVOJ POLOŽAJ ZA BORBU PROTIV KOMUNISTA1</ref> Mihailović je preko Nedića tražio kontakt sa Nemcima za "borbu protiv komunizma", ali Nedić im je preneo da se Mihailović nalazi neposredno pred uništenjem, da želi da dobije u vremenu da bi se spasao, naročito preko zime, da je potpuno nepouzdana ličnost i da nema svrhe pregovarati.<ref
{{citiranje|13.11.41: Vrhovna komanda oružanih snaga traži provjeru vijesti da je „izvjesni“ Mihailović poslao delegate Nediću, i preko njih ponudio Nijemcima pregovore.
Uprkos potonjem neuspehu pregovora sa Nemcima, četnici su ipak postigli dogovor sa kvislinškom vladom. Sukladno postignutim dogovorima viših instanci, Štab 1. valjevskog četničkog odreda 13. decembra 1941. naređuje saradnju sa kvislinškim vlastima u borbi protiv partizana:
Red 78:
On se pravdao da je morao uzeti neke gradove od Nemaca da ih komunisti ne bi uzeli<ref>"Moji ljudi su [[Bitka za Loznicu 1941.|krenuli na Loznicu]] zato da je komunisti ne zauzmu."</ref> i izjavljivao da nije na strani ustanika:
{{citat|"Nisam se stavio na stranu onih koji žele da isteraju Nemce".<ref name="Divci"/>|[[Draža Mihailović]]}}
Draža je izjavljivao Nemcima lojalnost i tražio da mu daju municiju da nastavi borbu protiv partizana.<ref>"Neophodno je imati municiju! Računajući s tim, došao sam ovamo."</ref> Ali, želeo je da njegovo "delovanje na nacionalnoj osnovi" ostane potajno da ne bi prošao kao [[Kosta Pećanac]], koji je sklopio otvoreni sporazum sa okupatorom, čime je izgubio ugled u narodu i stekao oznaku izdajnika.<ref name="Divci"/> Uprkos svim njegovim predlozima, Nemci mu nisu ostavili drugu mogućnost do da položi oružje:
Red 89:
{{main|Neil Selby}}
{{Quote box
| citat = „Udružite se sa apotekarima. Uzmite od njih praškova za kijanje, suzavce i supervodonik. Na igrankama svrabeće praškove. Upućujte preteća pisma, uznemiravajte telefonom, stvarajte svuda strah i zabunu.<ref name="Kosta Nikolić 2004">Bojan Dimitrijević - Kosta Nikolić: Đeneral Mihailović - biografija, Beograd : Institut za savremenu istoriju, 2004, str 378-9</ref>“
| izvor = [[Draža Mihailović]] naređuje „misteriozne sabotaže" po gradovima septembra 1943.
| width = 40%
Red 98:
U Srbiji, znatan broj Mihailovićevih snaga se legalizovao. Nemački popis glavnih vladinih legalnih odreda od [[15. maj]]a 1942, pod rednim brojevima 1 do 18 navodi Ljotićeve odrede, od 19 do 39 su Mihailovićevi, a od 40 do 100 Pećančevi. Tu na okupatorskom spisku snaga su neki od glavnih Mihailovićevih četnika: [[Predrag Raković]], [[Miloje Mojsilović]], [[Dušan Smiljanić]], [[Vučko Ignjatović]], [[Miloš Glišić]], [[Ljuba Jovanović]]... Do početka 1942. godine "ravnogorski pokret istopio se u redovima Nedićeve milicije i konačno se ponovo pojavio, umanjen, u Crnoj Gori.".<ref name="Deakin2">[http://www.znaci.net/00001/5_3.htm William Deakin, BOJOVNA PLANINA]</ref>
Odstustvo oružane borbe u Srbiji sredinom [[1942]]. godine Mihailović je nastojao da nadoknadi činjenjem smicalica nemačkim vojnicima po gradovima, ubacivanjem „smrdljivih bombi", "svrabećih praškova", "praškova za kijanje", upućivanjem pretećih pisama, uznemiravanjem telefonom...<ref
{{citat|"U trenutku kada je Mihailović u velikom stepenu igrao ulogu kvislinga bio je nagrađen najjačom britanskom propagandom.... Mihailoviću bi trebalo konačno reći da Britanci pretpostavljaju komuniste kvislinzima."<ref name="Deakin2"/>|Britanski kapetan Bil Hadson}}
Mihailovićeva taktika u Srbiji se početkom 1943. sastojala u tome da organizuje i štedi svoje snage za "planirani narodni ustanak". Nemci navode da je izbjegavao svaki konflikt sa okupacionim trupama.<ref>NAW, T-78, Roll 332, 6289915, 919: Procjena situacije komande Jugoistoka za feburar 1943 (2. mart 1943.).</ref> Izveštaji Nedićeve vlade konstatuju da je četnička akcija gotovo svuda upravljena na obračunavanje sa komunistima, koje se sprovodi beskompromisno, do istrebljenja. Inače, četnici na sastancima sa narodom savetuju lojalno držanje prema domaćim vlastima i okupatorskoj vojnoj sili kao i odricanje svake pomoći partizansko-komunističkim bandama.<ref>Kopija originala (pisana na mašini, ćirilicom) u Arhivu V.I.I., reg. br. 59/1—1, k. 22.</ref><ref>Kopija originala (pisana na mašini, ćirilicom) u Arhivu V.I.I., reg. br. 54/5—1, k. 22.</ref> Četnici su se posebno klonili ozbiljnijih sabotaža koje mogu izazvati odmazde, pa su čak sprečavali britanske komandose na terenu da ih vrše:
{{citiranje|[[Neil Selby|Major Selby]] imao zadatak da organizuje sabotaže i dotur materijala za iste; „Prema Selbyevim navodima, do sabotaža nije došlo zato što ih D.M., odn. njegovi komandanti na terenu na terenu još nisu odobrili.“ <ref>NAW, T-313, Roll 482, 000544: Izvještaj obavještajnog odjeljenja Vojnog komandanta Jugoistoka o rezultatima istrage nad zarobljenim britanskim majorom Selbyem, uhvaćenim kod Žitkovca u noći 18./19. augusta 1943 (26. august 1943.).</ref>|Izvještaj nemačkog obavještajnog odjeljenja o rezultatima istrage nad zarobljenim britanskim majorom Selbyem, uhvaćenim kod Žitkovca (26. august 1943).}}
Mihailović je 7. oktobra 1943. naređivao svojim četnicima borbu protiv partizana u Sandžaku "po svaku cenu" i nesukobljavanje sa Nemcima "po svaku cenu":
{{citiranje|9. Na slučaj dolaska nemačkih trupa u reon gde se vrši akcija, ne dolaziti sa ovima u dodir, a sprečiti po svaku cenu eventualni sukob.
<br />
10. Na slučaj nailaska na partizane, ovi se po svaku cenu moraju razbiti i reon Župe očistiti.
Saveznički komandant Sredozemlja uskoro i sam uviđa da se Mihailović bavi sporednim aktivnostima, uz izbegavanje da preduzme nešto na komunikacijama vitalnim za [[Saveznici|Saveznike]] i za Nemce. Stoga je [[9. decembar|9. decembra]] [[1943]]. poslao [[Dragoljub Mihailović|Mihailoviću]] telegram kojim zahteva izvršenje specifikovanih napada na komunikacije, a koji počinje rečima:
Red 116:
[[Datoteka:Chetniks, Ustasa, and Domobrani.jpg|thumb|Predstavnici četnika, ustaša i domobrana na sastanku u Bosni.]]
{{Glavni članak|Suradnja četnika sa NDH}}{{Wikisource|Sporazum grupe četničkih predstavnika sa predstavnicima NDH od 23.5.1942.}}
{{citiranje|Mi se sa vojnim organima hrv. države na terenu borbe protiv komunista nalazimo ne kažemo saveznici, ali kao neki slučajni saradnici.
Na celoj teritoriji [[NDH]] na kojoj su živeli Srbi, došlo je do [[Ustanak u NDH|ustanka]] protiv [[ustaše|ustaškog]] terora. Među ustanicima je ubrzo došlo do podele između četnika i komunista. Komunisti su imali svoje principe: beskompromisnu borbu protiv svih okupatora i pomagača i zabranu nacionalnog revanšizma. Četnici su hteli smirivanje situacije, što se ubrzo pretvorilo u borbu protiv pokreta otpora.
[[Momčilo Đujić]] i [[Pajo Popović]] su prvi od četničkih vođa bili decembra 1941. godine kod župana NDH [[David Sinčić|Davida Sinčića]] u [[Knin]]u.<ref name="Pop izdaje"/> Zajedno s njima dvojicom, kod Sinčića je početkom decembra došao i [[Brane Bogunović]], kojeg će Sinčić ocijeniti kao najpouzdanijeg za suradnju.<ref>Veliki župan Sinčić je 7. februara 1942. obavijestio Pavelića da »Brane Bogunović iz Bosanskog Grahova uvijek djeluje u smislu smirenja«. (NOB u Dalmaciji, 2,872).</ref> Pregovori četnika s vlastima NDH u Kninu su nastavljeni u januaru 1942. godine, kada su velikog župana posjetili i [[Mane Rokvić]], kapetan [[Veljko Ilić]], [[Velimir Tešanović]] i [[Stevo Radenović]].<ref>AVII, 261,42-1/12.</ref>
Red 126:
{{citiranje|»Glavni stožer domobranstva suglasan je sa vašim priedlogom da se vođama grko-istočnjaka popu Momčilu Đujiću, Mani Rokviću, Bogunoviću, Paji Popoviću i Paji Omčikusu dodieli pomoć od milijun Kn (kuna), 200 pušaka jugoslavenskog poriekla i 10 strojo-pušaka.«<ref>AVII, H-P-426; u protokolu Ministarstva vanjskih poslova NDH dokument je zaveden pod brojem VT/57/42.</ref>|Depeša ministra NDH [[Mladen Lorković|Mladena Lorkovića]] nadležnima u Kninu o isporuci oružja četnicima (26. maj 1942.)}}
Isplata je izvršena početkom juna. O tome dr Sinčić obavještava Pavelića: "''Jučer sam trima glavnim vođama četnika koji su u borbi protiv partizana, Momčilu Đujiću, Branku Bogunoviću i Mani Rokviću dao svakome po 100.000 kuna radi organiziranja borbe protiv partizana i pomoći njihovim suborcima''."<ref>AVII, 195,12/6—1</ref> Istovremeno je Sinčić »četničkim vođama izručio jednu makar skromnu količinu hrane, a naše zapovjedništvo stavilo im je na raspolaganje 20.000 metaka, 100 pušaka i 10 dobrovoljaca — puškomitraljezaca s oružjem«.<ref>AVII, 224,35/11-1.</ref> Međutim, saradnja nije tekla glatko. Dogovoreno je da četnici ne napadaju hrvatska sela i da ne dolaze oružani u Knin, što se često nije poštovalo.<ref>U istrazi poslije rata Sinčić: »Sporazumjeli smo se da četnici neće napadati hrvatska sela ni domobrane, ni oružnike, da neće oružani u Knin dolaziti«. »međutim, Đujić je nastavio s napadima svojih četnika na pojedina katolička sela u župi s izlikom da su u njima partizani«. AVII, 261,42-1/14.</ref> Ali na saradnji su insistirale sile Osovine. Početkom [[1943]]. ugovori o saradnji su obnovljeni.
Četnički odred iz [[Medak]]a kod [[Gospić]]a je sklopio sporazum sa delegacijom NDH koju su činili veliki župan, jedan predstavnik vlade iz Zagreba, te ustaški pukovnik [[Vjekoslav Servatzy|Servatzy]], koji se lično založio za sklapanje ovog sporazuma. Rezultat sporazuma je bio postavljanje garnizona NDH u Medaku i zajedničke akcije protiv partizana. Partizani su kontrolisali Medak od aprila do decembra 1943; Poslije dolaska [[114. lovačka divizija (Nemačka)|114. lovačke divizije]] Wehrmachta, u Medaku je opet uspostavljen „ustaško-domobransko-četnički garnizon.<ref>NAW, T-314, Roll 565, 000294: Prijepis pisma upućenog od strane četnika njemačkoj komandi u Drnišu, u kojem se traži zaštita od ustaša (30. maj 1944.).</ref> I pored toga, između ustaša i četnika je dolazilo do sukoba. Tako sredinom maja 1944 ustaše spaljuju srpsko selo, a četnici traže zaštitu od njemačkog Wehrmachta "da sve svoje snage usmjerimo na borbu protiv komunizma, a ne da gubimo vrijeme i dragocjene četničke živote na osvetu ustašama.“<ref>NAW, T-314, Roll 565, 000295: Prijepis pisma upućenog od strane četnika njemačkoj komandi u Drnišu, u kojem se traži zaštita od ustaša (30. maj 1944.).</ref> U narednim mesecima saradnja četnika i ustaša je išla teško i usiljeno, uz mnogobrojne incidente i čestu intervenciju Nemaca.<ref>NAW, T-314, Roll 566, 000241: Pismo načelnika štaba 15.brdskog korpusa Njemačkom opunomoćenom generalu u Zagrebu povodom incidenata prouzrokovanih od strane ustaša (4. januar 1944.). „Bezobzirno i neodgovorno“ ponašanje ustaša i vlasti NDH prema četnicima koji stoje u službi Wehrmachta može imati teške posljedice po ratnu privredu. Zbog ovoga se ima „najoštrije protestvovati“ kod vlasti u Zagrebu. Ukoliko se ponašanje vlasti NDH „u najkraćem roku“ ne promijeni, njemačke trupe će biti prisiljene da djeluju.</ref>
Red 133:
{{main|Operacija Užice|Borbe za Jajce 1942.|Borbe za Livno 1942.|Bitka na Neretvi}}
[[Datoteka:BatallaDelNeretvaMapa2.png|250px|thumb|right|[[Bitka na Neretvi]] je jedan od primera borbe udruženih sila Osovine protiv jugoslovenskih partizana ([[Datoteka:Flag of Germany 1933.svg|25x22px]] [[Njemačka]], [[Datoteka:Flag of Italy (1861-1946) crowned.svg|25x22px]] [[Italija]], [[Datoteka:Flag of Croatia Ustasa.svg|25x22px]] [[Nezavisna Država Hrvatska|Ustaše]] i [[Datoteka:Chetniks Flag.svg|25x22px]] [[Četnici]]).]]
U prvoj polovini 1942. nemačka okupaciona komanda proglasila je oblast južno od Save za ratnu zonu i time preuzela neposrednu komandu nad svim trupama. Sporazumi između četnika i NDH bili su sugerisani i odobreni od strane nemačke komande, tako da su ti sporazumi predstavljali faktičku integraciju četnika u operativnu i okupacionu upravu.
Nasuprot ugovornom odnosu sa [[ustaša]]ma, četnici su provodili drakonske mere prema partizanskom pokretu otpora u [[NDH]]. U proglasu štaba [[bilećki vojnočetnički odred|bilećkog vojnočetničkog odreda]] o merama protiv partizana stoji sledeće:
{{citiranje|1. Svako lice, koje napusti mesto stanovanja, a to mu bude zabranjeno od četničkih vlasti iz bilo kojih razloga biće odmah streljano čim se uhvati.
<
2. Svako, ono lice, koje bude vodilo propagandu protivnu četničkoj vlasti i četničkoj organizaciji bi će odmah streljano.
<
3. Svaki agent, kurir ili lice koje raznosi propagandistički materijal protivan četničkoj organizaciji biće na licu mesta streljan.
<
4. Onaj, kod koga se pronađe propagandistički materijal, biće odmah ubijen.
<
5. Svaki onaj domaćin koji primi na hranu, stan ili ukaže ma kakvu pomoć partizanskim agentima, partizanskim kuririma i tsl. biće odmah streljan, njegova porodica internirana, a imanje konfiskovano.
<
6. Svako ono lice, koje primi partizane, agitatore i uopšte sumnjive ljude, dužno je odmah stvar prijaviti najbližoj četničkoj vlasti.
<
7. Svaka četnička jedinica, svaka strana, svaka patrola i svaki četnik dužni su odmah stupiti u borbu protiv partizana čim ih primijete. Odmah obaveštavaju susedne četničke čete, straže i posade, a ove su dužne priteći odmah i najhitnije u pomoć.
<
Ko postupi protivno biće kažnjen smrću. Prednje odredbe stupaju odmah na snagu.<ref>[https://sr.wikisource.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%B3%D0%BB%D0%B0%D1%81_%D1%88%D1%82%D0%B0%D0%B1%D0%B0_%D0%B1%D0%B8%D0%BB%D0%B5%D1%9B%D0%BA%D0%BE%D0%B3_%D0%B2%D0%BE%D1%98%D0%BD%D0%BE%D1%87%D0%B5%D1%82%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%BE%D0%B3_%D0%BE%D0%B4%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%B0_%D0%BE_%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%B8%D0%B2_%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D0%B0 Проглас штаба билећког војночетничког одреда о мерама против партизана]</ref>}}
Red 162:
{{citiranje|
1.) Želimo ostati u najboljim odnosima sa okupatorskim italijanskim vlastima.
<
2.) Mi se borimo samo za proterivanje ustaša, koji su toliko zločina počinili nad srpskim narodom.
Za razliku od odnosa sa Rajhom i [[NDH]], saradnja četnika sa italijanskom okupacionom upravom odvijala se glatko, bila je vrlo razvijena i prilično javna, svuda gde su bili Italijani, u delovima NDH i Crnoj Gori. U komandi [[divizija Sassari|divizije »Sassari«]] u [[Knin]]u 29. oktobra 1941. godine [[Momčilo Đujić]] je s Talijanima potpisao sporazum o organizovanju četničkih jedinica:
[[Datoteka:Momčilo Đujić with an Italian officer.jpg|thumb|[[Momčilo Đujić]] sa italijanskim oficirom.]]
{{citiranje|1. Četničke jedinice formiraće se isključivo u srpskim selima na principu dobrovoljnosti, s tim, što će postojeće jedinice imati samo lako naoružanje.
<
2. Četničke jedinice će se uzdržati od bilo kakve akcije protiv oružanih snaga Nezavisne Države Hrvatske i talijanske vojske.
<
3. U okolnim selima, koja će se nalaziti pod četničkom kontrolom, ustaška vlast će i dalje normalno postojati. Četnici ne mogu hapsiti ili bilo kako progoniti stanovništvo katoličke vjere, već će sve sumnjive i po javni poredak nepoželjne elemente predavati nadležnim organima Nezavisne Države Hrvatske...
<
6. Između talijanskih vojnih vlasti, vođa četničkih odreda i starešina srpskih sela (kapetana) uspostaviće se tesna saradnja.
Mihailovićev opunomoćenik vojvoda [[Ilija Trifunović - Birčanin]] stanovao je u okupiranom [[Split]]u, i javno se sastajao sa italijanskim visokim oficirima. U okupiranim gradovima - u [[Opatija|Opatiji]], [[Rijeka|Rijeci]], [[Knin]]u, [[Split]]u, [[Cetinje|Cetinju]], [[Podgorica|Podgorici]], [[Nikšić]]u, [[Pljevlja|Pljevljima]] - stanovali su oficiri [[JVuO]], a povremeno su bile smeštene i cele jedinice. Četničke jedinice opremane su i snabdevane od italijanskih štabova. Veći broj oficira Italijani su pustili iz zarobljeništva da bi bili angažovani u četničkim jedinicama pod njihovom komandom.<ref name="Pop izdaje">[http://www.znaci.net/00001/15.pdf Jovo Popović, Marko Lolić, Branko Latas: Pop izdaje, Stvarnost, Zagreb, 1988.]</ref> Oni su dugovali lojalnost Italijanima, pa se [[Jakov Jovović]] morao pravdati guverneru Crne Gore zbog uzvika "živio Kralj Petar".<ref>http://www.znaci.net/00001/4_14_1_90.htm Pismo Jakova Jovovića italijanskom guverneru Crne Gore o stavu četnika prema italijanskom okupatoru od 29. maja 1942.</ref>
Red 187:
{{citat|Pri divizijskom komandnom mestu u Andrijevici, događaji su se odigravali ovako: odmah po privođenju Đurišića, italijanski komandant mesta pojavio se kod načelnika 1. divizije, i zatražio izručenje Đurišića. On ima striktno naređenje da Đurišića po svaku cenu dobije u svoje ruke. Mesto je u to vreme bilo od Italijana sa svih strana zaprečeno i opkoljeno. Izručenje je bilo odbijeno sa pozivom na jasno naređenje pretpostavljene komande. Situacija u Andrijevici ličila je vanrednom stanju koje su objavili Italijani.<ref>[http://sr.wikisource.org/sr-el/%D0%98%D0%B7%D0%B2%D0%B5%D1%88%D1%82%D0%B0%D1%98_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B0_1._%D0%B1%D1%80%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B5_%D0%B4%D0%B8%D0%B2%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D1%98%D0%B5_%D0%BE%D0%B4_14.5.1943. Izveštaj komandanta 1. brdske divizije od 14.5.1943.]</ref>|Izveštaj komandanta 1. brdske divizije [[Walter Stettner|fon Štetnera]] od 14.5.1943.}}
[[Valter fon Štetner]], komandant Prve brdske divizije Vermahta, je zatim lično tražio od Ronkalje, komandanta XIV korpusa italijanske vojske, da četnici budu razoružani. Ronkalja je odgovorio da za područje [[Kolašin]]a ne treba da brinu i da bez naređenja italijanskog guvernera Crne Gore "ne sme ni jedan četnik da bude razoružan".<ref name="sr.wikisource.org">[http://sr.wikisource.org/sr-el/%D0%A0%D0%B0%D0%B7%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80_%D0%B8%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%92%D1%83_%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BB-%D0%BC%D0%B0%D1%98%D0%BE%D1%80%D0%B0_%D1%84%D0%BE%D0%BD_%D0%A8%D1%82%D0%B5%D1%82%D0%BD%D0%B5%D1%80%D0%B0_%D0%B8_%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B5_%D0%A0%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D0%B0%D1%99%D0%B5_14.5.1943. Razgovor između general-majora fon Štetnera i ekselencije Ronkalje 14.5.1943.]</ref> Nakon što je Štetner nastavio da insistira: "Ja imam izričito naređenje mojih pretpostavljenih službenih instanci da ćetnike smesta razoružam", Ronkalja je odgovorio da guverner [[Pircio Biroli]] neće to bez ni pod kojim uslovima odobriti. Ako uprkos tome Nemci budu i dalje razoružavali četnike, akcija će predstavljati povredu italijanskih suverenih prava. Ronkalja je žučno naredio:
{{citat|Ja komandujem u području Crne Gore. Ako se razoružavanje smesta ne obustavi, znaću da vas silom oružja sprečim. Guverner Crne Gore je naredio da Đurišić, koji je već u nemačkim rukama, smesta bude oslobođen i četnici opet naoružani. Bude li se nemačka akcija i nadalje izvodila, smatraću to direktnom akcijom protiv Italije.<ref
=== Italijanska politika prema Jugoslaviji ===
Red 203:
[[Datoteka:Bundesarchiv Bild 101I-005-0018-07, Jugoslawien, Polizeieinsatz mit Spähpanzer.jpg|thumb|Četnici predvode nemačku kolonu (izvor: ''Bundesarchiv'', [[1943]]).]]
{{citiranje|"Četnici dobijaju snabdijevanje u skladu sa listama imena koje se stalno kontrolišu; municija za pješadijsko naouružanje se izdaje povremeno, uz strogu kontrolu potrošnje; svaki četnik nosi zvaničnu iskaznicu-oni bez iskaznice se hapse i razoružavaju."<ref name="NAW, T-314 1943">NAW, T-314, Roll 566, 000338: Izvještaj 114. lovačke divizije o rezultatima saradnje sa četnicima (5. novembar 1943.).</ref>|Izvještaj 114. lovačke divizije o rezultatima saradnje sa četnicima (5. novembar 1943).}}
{{citiranje|„Srbija i Hrvatska: kao i ranije, na ovom prostoru stoje dva suprotstavljena tabora-komunistički pod Titom i nacionalistički pod generalom Mihailovićem. Zbog brojčane premoći i veće borbene vrijednosti, komunisti su u posljednje vrijeme zadali nacionalistima niz teških udaraca. To je rezultiralo u traženju njemačke pomoći od strane nekoliko D.M.- komandanata. Već je došlo i do niza sporazuma, kojim se D.M.-jedinice obavezuju na obustavljanje neprijateljstava protiv Wehrmachta, čime im se omogućuje nesmetana borba protiv komunista.“ <ref>NAW, T-311, Roll 175, 000895: Prikaz neprijateljskog stanja u Sredozemlju od strane generalštabnog majora Warnstorff-a (dodatak zabilješki sa sastanka kod načelnika štaba Grupe armija „E“ od 9. decembra 1943.).</ref>|Nemački prikaz stanja u Sredozemlju od 9. decembra 1943.}}
Red 213:
| align = right}}
Iako su četnici na lokalu pomagali nemačkim trupama protiv partizana, do sredine 1943. godine [[Hitler]] je svojim jedinicama strogo branio svaku saradnju sa četnicima.<ref>NAW, T-311, Roll 175, 000378: Izvještaj o djelatnosti operativnog odjeljenja komande Jugostoka za novembar 1942 (30. novembar 1942.). „Svaka, pa i privremena, veza sa antikomunistički nastrojenim četnicima u Hrvatskoj je protivna naređenju Fuehrera, Ia 3071/42 o borbi protiv bandi.“</ref><ref>NAW, T-311, Roll 175, 000544: Zabilješka sa sastanka kod načelnika štaba Jugoistoka (1. mart 1943.). „Uprkos borbenoj pomoći hrabrih četnika, koja je doprinijela deblokadi opkoljenih dijelova 718. pješadijske divizije, njemačke trupe imaju zadatak da se brzo probiju do boksitne oblasti. One imaju instrukcije da smatraju četnike neprijateljima."</ref>
Četnici su u NDH služili Nemcima za razne namene: dostavljanje obaveštenja o komunistima, pomoć nemačkim nabavkama stoke, pomoć trupama u svojstvu vodiča, pomoć u ljudstvu, učestvovanje u osovinskim operacijama (na primer [[operacija Citen|operacija Ziethen]], [[operacija Bora]]), i druge potrebne radnje za gušenje ustaničkog pokreta.<ref name="ReferenceA">[http://www.znaci.net/00001/4_14_3_259.htm Izveštaj Komande 15. brdskog armijskog korpusa od 19. novembra 1943. Štabu 2. oklopne armije o saradnji četnika sa nemačkim trupama u Dalmaciji i zapadnoj Bosni]</ref> Nemci su četnike snabdevali oružjem i opremom i dozvoljavali im da po potrebi koriste njihove garnizone za smeštaj i motorizaciju za transport. Partizanske pokrete u Bosni i Hrvatskoj Nijemci su u više slučaja doznavali na osnovu četničkih dojava.<ref>NAW, T-314, Roll 563, 001061-2: Dnevni izvještaj obavještajnog odjeljenja 15. brdskog korpusa (31. januar 1944.)</ref>
Nakon kapitulacije Italije [[8. septembar|8. septembra]] [[1943]]. sve četničke snage iz italijanske okupacione zone u [[NDH]] ubrzo su uspostavile punu saradnju sa novouspostavljenim nemačkim okupacionim vlastima.<ref>Vidi [[s:Uputstvo komandanta nevesinjskog korpusa od 30. decembra 1943. komandantu konjičke brigade|Uputstvo komandanta nevesinjskog korpusa od 30. decembra 1943. komandantu konjičke brigade]], [[s:Izveštaj majora JVUO Vasilija Marovića od 17. februara 1944.|Izveštaj majora JVUO Vasilija Marovića od 17. februara 1944.]], [[s:Izveštaj kapetana JVUO Franca Kovača od 23. februara 1944.|Izveštaj kapetana JVUO Franca Kovača od 23. februara 1944.]]...</ref> Nemci oktobra 1943 navode neke četničke vođe sa kojima se uspešno odvija saradnja: [[Mane Rokvić]] ("''izjašnjava se za Nemačku i u slučaju neprijateljskog iskrcavanja stoji sigurno na našoj strani''"), [[Momčilo Đujić]] ("''Ljotićev pristalica, prisluškivanjem je više puta dokazano da je slao lažne izveštaje D. M. kako bi se izvukao ispod njegovog uticaja''"), [[Uroš Drenović]] ("''nepomirljiv protivnik komunista", "više od godine dana sarađuje otvoreno sa nemačkim Vermahtom''") i drugi.<ref
Ponesen padom Italije [[Dragoljub Mihailović|Mihailović]] je poveo izvesne akcije protiv Nemaca, kao što je [[Napad na Višegrad oktobra 1943.|napad na garnizon u Višegradu]] [[5. oktobar|5. oktobra]] [[1943]]. u kojem su se, pored trupa NDH, nalazile i dve čete Vermahta, ali ubzo stupa u pregovore sa novim nemačkim izaslanikom za Balkan [[Herman Nojbaher|Hermanom Nojbaherom]]. Nemački komandant [[Balkan|Jugoistoka]] [[Maksimilijan fon Vajhs]] u svom [[s:Izveštaj nemačkog komandanta Jugoistoka o stanju na Balkanu 1.11.1943.|izveštaju]] od 1.11. 1943. u Titu vidi najvećeg neprijatelja a u Mihailoviću potencijalnog saradnika.<ref name="Balkanu 1 1943">[https://sr.wikisource.org/sr-el/%D0%98%D0%B7%D0%B2%D0%B5%D1%88%D1%82%D0%B0%D1%98_%D0%BD%D0%B5%D0%BC%D0%B0%D1%87%D0%BA%D0%BE%D0%B3_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B0_%D0%88%D1%83%D0%B3%D0%BE%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BA%D0%B0_%D0%BE_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9A%D1%83_%D0%BD%D0%B0_%D0%91%D0%B0%D0%BB%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%83_1.11.1943. Izveštaj nemačkog komandanta Jugoistoka o stanju na Balkanu 1.11.1943.]</ref>
{{citiranje|Komunizam u Srbiji ima sve veći uticaj. (...) Crvene snage nameravaju da prodru u Srbiju preko Drine. Mihailović vrši pripreme da ih odbije. (...)
<br />
Zbog toga Mihailović već traži vezu sa nemačkim komandama, da ne bi potpao pod komunističku vlast.<ref
Mihailović je polovinom novembra 1943. svojim komandantima naredio da sarađuju sa Nemcima; on sam nije mogao javno da stupi u saradnju "zbog raspoloženja naroda".<ref>http://znaci.net/images/ktb_okw_III_6_1304.jpg KTB OKW (Kriegstagebuch des Oberkommando der Wehrmacht) - Ratni dnevnik vrhovne komande Vermahta, šesta knjiga</ref>
Red 234:
{{citiranje|„Ovaj ugovor, kao i buduće mere, se baziraju na međusobnom poverenju i želji da se komunizam uništi, zemlja umiri i Srbiji omogući stabilna budućnost u Evropi oslobođenoj od komunizma.“ <ref>NAW, T-501, Roll 255, 000969-70: Sporazum između krajskomandanture Zaječar i potpukovnika Ljube Jovanovića Patka o nenapadanju i saradnji u borbi protiv NOVJ (23./25. decembar 1943.).</ref>|Sporazum Nemaca i potpukovnika [[Ljuba Jovanović Patak|Ljube Jovanovića Patka]] o borbi protiv partizana u Srbiji (decembar [[1943]]).}}
Na inicijativu Nojbahera otpočeli su pregovori, koji su rezultirali potpisivanjem [[Ugovori o saradnji između JVuO i komande Jugoistoka|ugovora o zajedničkoj borbi]]. Ugovore su to potpisivali ovlašćeni Mihailovićevi komandanti i ljudi iz vojnog rukovodstva. Prvi ugovor o saradnji potpisan je 19.11.1943. između [[Vojislav Lukačević|Voje Lukačevića]], komandanta Mileševskog korpusa i nemačkog komandanta Jugoistoka koga je predstavljao fon Frede, je glasio:
{{citiranje|
2) Primirje treba da bude pretpostavka za zajedničku borbu protiv komunista.
<
4) Obaveza Lukačevića da nijedan pripadnik njemu potčinjenih jedinica neće delovati na strani sila koje su u ratu sa Nemačkom.
<
5) Prepuštanje područja borbenih dejstava četničkim odredima radi samostalnog vođenja borbe, koju vodi i nemački Vermaht.
<
6) Uključivanje četničkih odreda prilikom većih zajedničkih operacija pod nemačko zapovedništvo. U tom periodu nemačko vodstvo izdaje borbene naloge četničkim odredima.
<
8) Razmena štabova za vezu.
<
9) Isporuke nemačke municije radi sprovođenja zajedničkih borbenih zadataka u skladu sa vojnim potrebama.
<
10) Sporazum se mora držati u tajnosti.
27.11. je potpisan ugovor sa [[Nikola Kalabić|Nikolom Kalabićem]].<ref>[http://www.znaci.net/00001/4_14_3_262.htm -Sporazum od 27. novembra 1943. između pukovnika Jevrema Simića i kapetana Nikole Kalabića sa nemačkim predstavnikom o saradnji u borbama protiv NOVJ]</ref> U narednim nedeljama ugovori su potpisani i sa drugim komandantima korpusa od operativne važnosti. Iako Mihailović lično nije potpisao ni jedan ugovor, ovim ugovorima je bio pokriven veći deo nemačke okupacione zone u Srbiji. Ugovori su bili u znatnoj meri tipizirani, nalik na sporazum između vojnog zapovednika Jugoistoka i inspektora četničkih odreda Draže Mihailovića pukovnika Jevrema Simića:
{{citiranje|Cilj sporazuma je zajednička borba protiv komunističkih partizana, pa će stoga sve jedinice DM-četnika, potčinjene pukovniku Jevremu Simiću, biti uključene u borbu nemačke i bugarske vojske, kao i srpskih vladinih trupa, protiv komunista.
<
U vezi s tim predviđa se uspostavljanje zajedničke obaveštajne službe kao i uzajamna podrška.<ref>[http://sr.wikisource.org/sr-el/%D0%A1%D0%BF%D0%BE%D1%80%D0%B0%D0%B7%D1%83%D0%BC_%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BF%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B0_%D1%87%D0%B5%D1%82%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B8%D1%85_%D0%BE%D0%B4%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%B0_%D0%94%D1%80%D0%B0%D0%B6%D0%B5_%D0%9C%D0%B8%D1%85%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%9B%D0%B0_%D0%BF%D1%83%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%88%D0%B5%D0%B2%D1%80%D0%B5%D0%BC%D0%B0_%D0%A1%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%9B%D0%B0_%D0%B8_%D0%B2%D0%BE%D1%98%D0%BD%D0%BE%D1%83%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%BE%D0%B3_%D0%B7%D0%B0%D0%BF%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%B4%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%88%D1%83%D0%B3%D0%BE%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D0%B4_23.1.1944 Sporazum inspektora četničkih odreda Draže Mihailovića pukovnika Jevrema Simića i vojnoupravnog zapovednika Jugoistoka od 23.1.1944.]</ref>|Sporazum Nemaca i potpukovnika [[Jevrem Simić|Jevrema Simića]] (januara [[1944]]).}}
Red 263:
{{citiranje|1. Pokret DM bio je i ostaje neprijateljski.
<
2. Njihova saradnja sa nemačkim i legalnim srpskim jedinicama protiv crvenih proističe samo iz saznanja da su komunisti u Srbiji njihov neprijatelj br. 1.
<
Neprijatelj br. 2 ostaje ipak okupaciona sila.
<
3. Saradnja se koristi radi popune zaliha municije, koje su se veoma smanjile (oružje se nije nikad davalo).
<
4. Prema dosad stečenim iskustvima, četnici se protiv crvenih angažuju u nekim slučajevima samo uzdržano, nastojeći po svoj prilici da suviše ne prolivaju krv.
<
Sa ponovnom neprijateljskom orijentacijom pokreta DM prema okupacionoj sili, mora se u svako doba računati, čak i u oblastima gde se dosad zajednički borilo protiv komunista.<ref>[http://www.znaci.net/00001/4_14_3_272.htm Informacije vojnoupravnog komandanta Jugoistoka od 16. maja 1944. potčinjenim komandama i štabovima o držanju prema četnicima]</ref>|Informacije generala Felbera potčinjenim komandama o držanju prema četnicima (16. maj 1944.)}}
=== Borbe pod nemačkom komandom ===
{{main|Operacija "Frilingservahen"|Operacija "Trumpf"|Operacija "Halali"}}
{{citiranje|„Borbeno sadejstvo sa četničkim grupama duž glavne saobraćajnice [[Bihać]] — [[Gračac]] — [[Knin]] — [[Drniš]] — [[Šibenik]] sastoji se u tome što su četnici okupljeni u posebnim uporištima uz oslonac na nemačke trupe. Četničke vođe primaju naloge i uputstva o vršenju zadataka obezbeđenja i izviđanja od zapovednika nemačkih uporišta.
{{citiranje|[[Nojbaher]] konstatuje da je premijer Nedić verno služi nemačkim interesima. Slično je i s Dražom Mihajlovićem, koji se do danas trudio da ne zauzme neprijateljsko držanje prema okupatoru. To isto Važi i za ostale vodeće Srbe, koji su se, pod parolom »Dajte nam oružje — onda pripadamo Vama«, lojalno držali.<ref>[http://www.znaci.net/00001/4_14_4_231.htm Zabeleška obaveštajne grupe nemačkih komandi na Jugoistoku od 30 avgusta 1944. sa savetovanja u štabu komande Jugoistoka o aktuelnim pitanjima saradnje sa Dražom Mihailovićem i razvoju celokupne situacije na području Jugoistoka]</ref>|Nemački obaveštajni izveštaj od 30. avgusta 1944.}}
Red 323:
[[Datoteka:First Vrede sa četnicima.jpg|thumb|Nemački kapetan Carl Joseph Fürst von Wrede i četnički komandanti [[Nikola Kalabić]], [[Dragoslav Račić]] i [[Neško Nedić]], nakon potpisanog sporazuma o zajedničkoj borbi protiv partizana, u Topoli 11. avgusta 1944. (''nemački izvor'')]]
Tokom jula i avgusta [[1944]]. intenzivirali su se kontakti između predstavnika nemačke komande Jugoistoka, poslanika [[Herman Nojbaher|Nojbahera]], predsednika vlade [[Milan Nedić|Nedića]] i predstavnika Mihailovića<ref>[http://sr.wikisource.org/wiki/%D0%9D%D0%B5%D0%BC%D0%B0%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%B8%D0%B7%D0%B2%D0%B5%D1%88%D1%82%D0%B0%D1%98_%D0%BE_%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80%D1%83_%D1%81_%D1%87%D0%B5%D1%82%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B8%D0%BC%D0%B0_%D0%BE%D0%B4_14.7.1944. Nemački izveštaj o razgovoru s četnicima od 14.7.1944]</ref>, o čemu nemački predstavnik kaže:
{{citat|Politička usmerenost [[Draža Mihailović|Draže Mihailovića]] i njegovog pokreta potpuno se izmenila. Oni predlažu stvaranje jednog nacionalnog fronta koji bi obuhvatio Srpsku državnu stražu, Srpski dobrovoljački korpus, formacije Draže Mihailovića i sve nacionalne snage koje su protiv komunizma. Pokret Draže Mihailovića je spreman da u celosti ide u ovaj front. Glavni zadatak je opšta mobilizacija i stvaranje jedne srpske nacionalne armije za uništenje komunizma u Srbiji. Kada komunizam u Srbiji bude pobeđen, pokret Draže Mihailovića je spreman da se, po naređenju nemačkog vođstva, angažuje na Balkanu i svuda drugde.<ref name="B0_11 1944">[http://sr.wikisource.org/sr/%D0%9D%D0%B5%D0%BC%D0%B0%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%B7%D0%B0%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BD%D0%B8%D0%BA_%D1%81%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80%D0%B0_%D1%81%D0%B0_%D1%87%D0%B5%D1%82%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B8%D0%BC%D0%B0_11.8.1944. Nemački zapisnik sa pregovora sa četnicima 11.8.1944.]</ref><ref>[http://www.znaci.net/00001/4_14_4_227.htm Zabeleška obaveštajnog odeljenja komandanta Jugoistoka od 11. avgusta 1944. o razgovorima sa predstavnicima Draže Mihailovića o uslovima za sastanak Draže Mihailovića sa Nojbahetom]</ref>}}
Kapetan knez Vrede (Rittmeister Fürst Wrede) je sumirao predloge predstavnika Draže Mihailovića na sledeći način:
{{citiranje|1. DM želi da razgovara sa opunomoćenikom [[Hitler|firera]] za jugoistočni prostor.
<
2. On teži okupljanju svih nacionalnih srpskih snaga.
<
3. Mobilizacija i naoružavanje svih za oružje sposobnih Srba za borbu protiv komunizma. Naoružavanje i vođstvo pod nemačkim Vermahtom.
<
4. DM moli da sam ostane u ilegali.
<
5. Pripadnici DM-pokreta ne treba da budu u nemačkim uniformama.<ref
Povodom Mihailovićevog predloga, 17. i 18. avgusta je održan sastanak na najvišem nivou u nemačkoj komandi Jugoistoka. Tu su još jednom sumirani Dražini predlozi:
Red 340:
{{citiranje|
a) Bezuslovno obećanje, da nijedan nemački vojnik neće biti napadnut od četnika. Davanje talaca.
<
b) Zajednička borba isključivo protiv komunista u cilju uspostavljanja mira i reda. Nemci i četnici ne moraju biti neprijatelji.
<
c) Neprijatelj br. 1 su komunisti i svi oni koji ih podržavaju ili ne sadejstvuju u borbi protiv komunista.
<
d) Draža Mihajlović moli, da ga se privuče organizovanju Srpskog dobrovoljačkog korpusa i organizovanju Dobrovoljačkog korpusa.
<
e) Bilo kakva veza s partizanima je nemoguća.
<
f) Draža Mihailović moli da se stvori prijateljskije raspoloženje, da bi se oslobodilo četnike, koji su uhapšeni u Srbiji, bez posredovanja četnika.
<
g) U slučaju invazije nema borbe protiv Nemaca. Borba protiv komunista će se produžiti. Četnici hoće da spreče vezu partizana s invazionim trupama.
<
h) Draža Mihajlović nema veze s Englezima. On i ne želi više da je ima, odgovarajući engleskom držanju prema srpskom narodu.<ref name="ReferenceB">[http://www.znaci.net/00001/4_14_4_229.htm ZABELEŠKA OBAVEŠTAJNOG ODELJENJA KOMANDE JUGOISTOKA OD 18. AVGUSTA 1944. POVODOM PONUDE DRAŽE MIHAILOVICA ZA SARADNJU U BORBI PROTIV JEDINICA NOVJ]</ref>}}
Specijalni nemački izaslanik [[Hermann Neubacher]] je ocenio da obećanja Draže Mihajlovića u pogledu lojalnog držanja treba uzeti ozbiljno, pošto je dokazao on "da je toliki antikomunista, da je usprkos engleskim ponudama dao prednost prosjačenju kod okupatora pred slogom s crvenom stranom".<ref
Ipak, u skladu sa idejom o formiranju srpskog korpusa pod komandom [[Dragoljub Mihailović|Mihailovića]] koji bi se borio na strani Nemaca, [[6. septembra]] [[1944]]. [[Srpska državna straža]] i [[Srpska granična straža]] (ukupno oko 13.000 ljudi) stavljene su pod komandu Mihailovićevog komandanta Srbije generala [[Miroslav Trifunović Dronja|Trifunovića]]. Potom su jedinice [[Srpska državna straža|Srpske državne straže]] i [[Srpska granična straža|Srpske granične straže]] 6. oktobra [[1944]]. sabrane su u Jagodini gde je od njih formiran [[Srpski udarni korpus]] sa tri divizije, koji je brojao oko 6.800 ljudi.
Red 376:
=== Saradnja tokom proboja Armijske grupe "E" iz Grčke ===
{{Poseban članak|Proboj Armijske grupe "E" iz Grčke|Povlačenje kolaboracioanista u Treći Rajh}}
Tokom septembra [[1944]]. glavna Mihailovićeva mobilna formacija u centralnoj i zapadnoj Srbiji, [[Četvrta grupa jurišnih korpusa JVuO|Četvrta grupa jurišnih korpusa]] pod komandom [[Dragoslav Račić|Dragoslava Račića]], zajedno sa brojnim pridruženim jedinicama, poražena je od nastupajućih snaga [[NOVJ]] i potisnuta prema [[Beograd]]u. Ove jedinice Nemci su tokom [[3. oktobra|3]], [[4. oktobra|4.]] i [[5. oktobra]] 1944. vozovima prebacili sa železničkih stanica Topčider i Ripanj do [[Kraljevo|Kraljeva]].<ref name="ReferenceC">Ratko Parežanin; MOJA MISIJA U CRNOJ GORI, Rim 1974 - strane 17-18</ref><ref>Radomir Milošević - Čeda: ZAKASNELI RAPORT, Interprint, Beograd 1996 - strane 78-79</ref>
{{citat|"Noću, iza ponoći, između 3. i 4. oktobra 1944, krenuli smo iz Beograda, sa železničke stanice u Topčideru... Uveče sam se oprostio sa komandantom Korpusa, generalom Kostom Mušickim... Kod Mušickog je u tom trenutku bio [[Nikola Kalabić]], a u štabu Dobrovoljačkog Korpusa sam primetio i Neška Nedića... Došli su da se dogovaraju sa Dobrovoljačkom komandom i da traže opremu i ostalo. Na brzinu progovorio sam nekoliko reči sa Neškom Nedićem. U vozu su s nama putovali i Kalabićevi četnici. Rekoše nam da idu do Kraljeva, gde se vrši koncentracija četnika za borbu."<ref
Izbijanje [[Crvena armija|Crvene armije]] na severoistočnu granicu Jugoslavije izazvalo je pometnju u četničkim redovima. Znatan deo četničkih trupa tokom septembra razbijen je od strane NOVJ u zapadnoj Srbiji. Sam [[Dragoljub Mihailović|Mihailović]] sa manjom grupom boraca je nateran na povlačenje u Bosnu. Neki su pokušali da napadom na Nemce pred sam dolazak Crvene armije ponovo steknu saveznički status ([[Predrag Raković|Raković]], [[Dragutin Keserović|Keserović]], [[Dragoslav Račić|Račić]]), ali je i ovaj pokušaj bio kratkotrajan. Nakon neuspeha, glavnina se krajem oktobra koncentrisala u oblasti Ivanjice. Upravo u tom periodu vrh Armijske grupe E iz Grčke izbio je do [[Novi Pazar|Novog Pazara]]. Četnici su se priključili [[Proboj Armijske grupe E kroz Sandžak|prodoru Armijske grupe E kroz Sandžak]] u istočnu [[Bosna|Bosnu]].
Red 403:
Oni su, pod ličnom komandom [[Dragoljub Mihailović|Mihailovića]], nakon koncentrisanja unutar nemačko-ustaških linija, izvršili [[Ofanziva JVuO u istočnoj Bosni decembra 1944|napad na snage NOVJ]]. 8. decembra [[1944]]. ujutro sa nemačko-ustaških položaja u okolini [[Rogatica|Rogatice]] krenuli u silovit napad prema [[Zvornik]]u. Ovaj napad bio je usklađen sa napadom nemačkog 34. armijskog korpusa sa druge strane, pravcem [[Užice]] - [[Ljubovija]] - [[Zvornik]]. Ovom prilikom četnicima su Nemci obezbedili snabdevanje municijom, kao i zbrinjavanje ranjenika u nemačkim bolnicama u [[Sarajevo|Sarajevu]]. Pošto je prodor četnika prema [[Zvornik]]u odbijen, njihova glavnina usmerila se prema oslobođenoj [[Tuzla|Tuzli]]. U [[Ofanziva JVuO u istočnoj Bosni decembra 1944|neizvesnim borbama od 24. do 28. decembra]] [[Treći udarni korpus NOVJ]] krajnjim naporom odbio je ovaj napad.
Nakon ovog poraza, glavnina [[Dragoljub Mihailović|Mihailovićevih]] snaga razmestila se u [[Modriča|Modriči]] i okolini, gde su nakon kraćeg sukoba uspostavili sporazum sa snagama NDH. Tako su se našli na za Nemce vitalnoj komunikaciji Sarajevo - Brod, vodeći zajedno sa Nemcima teške dvomesečne borbe protiv [[Druga armija JA|Druge jugoslovanske armije]], koja je nastojala da je prekine. Preko pukovnika Borote, komandanta Romanijskog korpusa JVuO, uspostavljena je saradnja sa nemačkim štabom u [[Sarajevo|Sarajevu]], od kojeg je obezbeđeno snabdevanje municijom i bolničko zbrinjavanje ranjenika<ref>[http://www.znaci.net/00001/4_14_4_130.htm Opšti uslovi sporazuma o saradnji između četnika i nemačkih jedinica pripremljeni za pregovore decembra 1944. godine], Zbornik dokumenata i podataka NOR-a, tom XII, knjiga 4, Vojnoizdavački zavod, Beograd - dokument broj 130</ref><ref>[http://www.znaci.net/00001/4_12_4_219.htm Ratni dnevnik Armijske grupe E 1.10.1944-31.12.1944], Zbornik dokumenata i podataka NOR-a, tom XII, knjiga 4, Vojnoizdavački zavod, Beograd - prilog broj 2, (10. decembar 1944)</ref>. [[Dragoljub Mihailović|Mihailovićeva]] grupacija takođe je uspostavila vezu sa Štefanom Hedrihom ({{jez-nem|Stefan Hedrich}}), SS-oberfirerom i inspektorom u glavnom štabu SS, komandantom SS-oblasti Severozapadna Bosna<ref>[http://www.znaci.net/00001/181.htm Roland Kaltenegger: Totenkopf & Edelweiß], četvrti deo: Das Kriegsjahr 1944 (Ares verlag, Graz), strana 268</ref
[[3. april]]a 1945 godine, kada su nemačke trupe napuštale Bijeljinu i okolinu, Mihailović je pokušao da ih pridobije da ostanu pod njegovom komandom kao jugoslovenski državljani.<ref>[http://www.znaci.net/00001/4_14_4_192.htm Izvod iz Knjige poslatih depeša štaba Vrhovne komande od 12. decembra 1944. do 7. aprila 1945. godine]</ref>
Red 411:
[[Datoteka:Streljanje partizana u Gračacu 1942.jpg|thumb|Grupa od 19 zarobljenih dalmatinskih partizana koje su četnici predali Italijanima na streljanje, u Gračacu januara 1942.]]
[[Datoteka:Streljani partizani u Gračacu 1942.jpg|thumb|Streljani partizani u Gračacu 1942.]]
{{citiranje|Uništenje komunista bilo je potrebno i meni i Nemcima i Ljotićevcima, te smo se u ovom poslu složili i postali »saveznici«.
{{citiranje|U celini uzevši, nacionalne snage su u opadanju a komunistički pokret u usponu. Otuda proizilazi i pravac angažovanja naših snaga i formulisanje zadataka, kao što sledi: '''Najopasniji neprijatelj je Tito'''.
Nakon sagledavanja situacije na Balkanu, Nemci su jugoslovenske partizane proglasili najvećim neprijateljima. U cilju borbe protiv partizana, tolerisali su i koristili četnike kao antikomunističku miliciju, iako im je bilo dobro poznato da oni održavaju veze sa [[London]]om.
I pored izražene međusobne netrpeljivosti četnika i ustaša, oni su od okupatora više puta bili primorani da zajednički učestvuju u borbama protiv partizana, iako su ih obično razmeštali na različitim delovima fronta.
Okupatori i četnici su prema partizanima, njihovim simpatizerima i porodicama, primenjivali najsvirepije mere.
{{citiranje|1) Protiv zaludele, potpuno obezglavljene i pomahnitale komunističke bande u šumi, sve određene starešine i svo nacionalno naoružano ljudstvo ima povesti beskompromisnu borbu za njihovo potpuno uništenje. Izuzetka u ovome pogledu ne može biti.
<
4) Ko se uhvati da nosi hranu ili druge potrebe komunistima, a to se tačno utvrdi, komandant brigade sa čije bi teritorije bio takav krivac, odmah će ga streljati i porodicu potpuno uništiti. Kuću spaliti, a stoku zapleniti za izdržavanje gorskih jedinica.
<
5) Ko se uhvati, a to se od strane komandanta brigade utvrdi, da je krio komuniste, primio u svoju kuću ili im slao makakva obaveštenja, biće najstrožije kažnjen.
<
6) Ko se uhvati i bude dokazano, da je neko lice videlo komuniste, a nije na najbrži način izvestilo najbližu četničku komandu, biće takođe kažnjeno, u čemu se komandantima brigada ostavlja puna inicijativa.
<
7) Ako u nekom selu bude ubijen makoji četnik, komandant brigade dotične teritorije odmah će streljati deset simpatizera.
Zbog svega navedenog, mnogi ljudi koji su prišli četnicima na početku ustanka protiv sila Osovine, bili su razočarani preusmerenjem dejstava u borbu protiv partizana. Tako je britanski oficir za vezu Hadson zabeležio: "Nekoliko četničkih jedinica tražilo je da bude oslobođeno zadatka borbe protiv partizana".<ref>http://www.znaci.net/00001/5_3.htm William Deakin, BOJOVNA PLANINA</ref>
Red 434:
== Saveznici i četnička kolaboracija ==
{{main|Saveznici i Jugoslavija}}
Zapadni saveznici pridavali su veliki značaj protivosovinskim aktivnostima u okupiranoj [[Evropa|Evropi]]. Tokom prvih meseci ustanka, na osnovu raspoloživih informacija, pružili su podršku Mihailovićevom ustanku. Zauzeli su stanovište da sve grupe otpora, uključujući i komunističke, treba da se uključe u opštenarodni pokret otpora kojim bi rukovodio [[Dragoljub Mihailović|Mihailović]] prema uputstvima svoje vlade i direktivama savezničkih štabova. Putem svojih sredstava informisanja u cilju stimulisanja otpora stvorili su legendu o komandantu Mihailoviću i njegovim gerilcima.
[[Datoteka:Četničko ostrvo slobode.jpg|thumb|Kolaboracija u Crnoj Gori predstavljena kao "'''Mihailovićevo ostrvo slobode'''" u magazinu "[[Time]]" 25 maja 1942. "''U trenutku kada je Mihailović u velikom stepenu igrao ulogu kvislinga bio je nagrađen najjačom britanskom propagandom''."<ref name="Deakin2"
Iako su Britanci politički podržavali Mihailovića, stvarna situacija na terenu bila je dosta dobro poznata. Već u srpnju 1942. je Glenconner pisao Južnom odjelu Foreign Officea:
Red 482:
Presudom je utvrđeno da su svi Mihailovićevi komandanti i sve njegove formacije sarađivale sa okupatorom:
{{citiranje|Utvrđeno je da su svi komandanti optuženog Mihailovića i sve njegove četničke formacije sarađivale sa Nemcima, Italijanima i bugarskim okupacionim trupama za sve vreme okupacije u oružanim borbama protiv narodnooslobodilačke vojske i partizanskih odreda Jugoslavije, primajući kroz čitavo to vreme od okupatora oružje, municiju, hranu i drugo u nameri uništenja oslobodilačkog ustanka i pružanju pomoći okupatoru u održavanju sistema okupacije.
{{proširiti}}
Red 553:
[[Kategorija:Četnici]]
[[Kategorija:
[[Kategorija:Saradnja četnika sa snagama Osovine u Drugom svetskom ratu| ]]
| |||