Narodnooslobodilačka borba Albanije – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
m uklonjena kategorija Pokreti otpora u Drugom svetskom ratu; dodana kategorija Pokreti otpora u Drugom svjetskom ratu pomoću gadgeta [[Wikipedi... |
|||
Red 7:
[[Datoteka:Map of Albania during WWII.png|thumb|Mapa Albanije u tokom Drugog svetskog rata]]
Ta je borba počela u [[Albanija|Albaniji]] zapravo još [[1939]]. kada je fašistička [[Italija]] okupirala ovu malu sredozemnu i balkansku zemlju, svojeg neposrednog suseda na drugoj obali [[Jadransko more|Jadranskog mora]]. Organizovane oblike dobila je ipak tek osnivanjem [[Komunistička partija Albanije|Komunističke parije Albanije]], [[8. 11.|8. novembra]] [[1941]]. godine u [[Tirana|Tirani]].
=== Počeci otpora ===
Red 15:
Da bi se tome što delotvornije oduprle, a same na suzbijanje NOP-a Albanije pokrenule što manje snaga, okupatorske vlasti počele su reakcionarne krugove albanskih zemljoposednika i trgovaca da osnuju svoju organizaciju za borbu protiv komunističke opasnosti. Tako je nastala vojna antikomunistička oganizacija [[Balli Kombëtar|Bali Kombetar]], čiji su se pojedini delovi do kraja rata borili na strani prvo italijanskih, pa onda nemačkih okupatora.
{{citiranje|[[Balli Kombëtar|Bali Kombetar]] zapravo kaže: „Hajde da se organizujemo odmah, a da se borimo kasnije." Ili, kako navodi još jedan izveštaj: „Krenućemo u akciju kad se Britanci iskrcaju U Draču."
=== Kapitulicija Italije ===
Kada je kapitulirala Italija, Vrhovni štab NOV Albanije pozvao je italijanske vojnike da predaju oružje i da se priključe partizanima. Budući da se komandant italijanskih trupa u Albaniji, general Dalmazzo, nije odazvao ovom pozivu, [[21. brdski armijski korpus (Nemačka)|nemački 21. brdski korpus]] razoružao je veći broj italijanskih jedinica. Sada su novi okupatori bili [[Nemci]].
{{citat|U povratku, video sam dim drugih sela u plamenu i pretpostavio sam da su ih zapalili Italijani u znak odmazde; pogrešio sam, jer sam sreo Safeta Butku i njegovu četu Bapi Kombetar, i oni su mi rekli da je selo koje sam video u plamenu bilo selo Barmaš i da su ga zapalili Nemci. Rekao mi je da su spalili žive žene i decu u kućama i da su ih ubijali iz puške ako bi pokušali da pobegnu; dodao je da je nemačka divizija upravo stigla u Korče iz Florine. To je bila prva vest koju smo dobili o Nemcima u Albaniji.<ref name="Čitanka"/>|[[David Smiley]], saveznički oficir o nemačkim zločinima u Albaniji, jula [[1943]].}}
Red 43:
U [[Berat]]u je od [[20. 10.|20]]. do [[23. 10.|23. oktobra]] [[1944]]. godine održano zasedanje Antifašističkog nacionalnooslobodilačkog veća, na kojem je odlučeno da se Nacionalni antifašistički komitet pretvori u demokratsku vladu Albanije. Odlučeno je i to da narodnooslobodilački odbori obavljaju funkciju organa vlasti, a da nacionalnooslobodilački front deluje kao opštenarodna politička organizaija.
{{citat|"Priroda budućeg režima u Albaniji i narodni demokratski pokret direktno su povezani sa aktivnošću i doprinosom našeg naroda u današnjem ratu. Danas, u bitkama narodnooslobodilačkog rata, odlučuje se sudbina sutrašnje Albanije.
Činjenica da je većina Albanaca okupljena oko nacionalnog antifašističkog oslobodilačkog fronta; činjenica da smo organizovali slobodne izbore u najrazvijenijim regionima i održali kongres uz prisustvo predstavnika iz svih krajeva Albanije; činjenica da danas imamo antifašističko veće, koje reprezentuje političku snagu naroda albanske države; činjenica da danas imamo vojsku sastavljenu od brigada i divizija, armiju ljudi sposobnih da se odupru nemačkim divizijama i reakcionarnim bandama i da ih unište - sve to daje garanciju za trijumf demokratskog narodnog režima u Albaniji. [...] Naš narod, zajedno sa čitavim progresivnim svetom, neće dopustiti drugima, koji su ga do danas tlačili i eksploatisali, da ubere žetvu njegove krvi."<ref name="Čitanka"
=== Oslobođenje Albanije ===
Red 70:
* [[Pokušaj stvaranja Balkanske Federacije]]
[[Kategorija:Albanija u Drugom
[[Kategorija:Narodnooslobodilački pokreti]]
[[Kategorija:Pokreti otpora u Drugom svjetskom ratu]]
| |||