Balkanska federacija – razlika između verzija

 

== Istorijat ==

=== Politička pozadina ===

[[Datoteka:Balkans Animation 1800-2006.gif|thumb|desno|Izmene balkanskih granica u poslednjih dva veka.]]

[[2. jul]]a [[1912]]. godine, pre nego što je [[Prvi balkanski rat]] započet, srpski socijalisti su u skupštini zagovarali stvaranje Balkanske federacije i protivili se vojnim izdacima namenjenim [[rat]]u. Poslanik [[Srpska socijaldemokratska stranka|Srpske socijaldemokratske stranke]] [[Dragiša Lapčević]] se oštro protivio ratu sa Turskom zalažući se za demokratsku federaciju balkanskih država koja bi služila kao zajednička carinska unija.<ref>[http://books.google.com/books?id=GgZNvUDRYt8C&pg=PA104&dq=%22Balkan+Federation%22&as_brr=3&client=firefox-a&cd=21#v=onepage&q=%22Balkan%20Federation%22&f=false William English Walling, The Socialists and the War]</ref> Dragiša Lapčević je kao dosledni [[pacifista]] u skupštini Srbije glasao protiv ratnih budžeta uoči balkanskih ratova, zalažući se za ujedinjenje Balkana.

 

 

On je opominjao da niko ne može biti zadovoljan granicama koje će se postaviti i da svaki rat vodi samo u novi rat.<ref name="pescanik"/> Srpski socijalisi su podsećali da na Balkanu žive izmešani razni narodi i da svaka nacionalna država oslobađajući jedne zapravo porobljava druge.<ref name="pescanik"/> Oni su takođe govorili da nema privredne logike da se taj prostor dalje deli, jer je privredno pocepani prostor manja mogućnost za razvoj.<ref name="pescanik"/> Ratovi su ipak započeti, a tokom [[Balkanski ratovi|Balkanskih ratova]], istaknuti srpski socijaldemokrata [[Dimitrije Tucović]] se protivio međusobnom otimanju oko teritorija zalažući se za zajednicu balkanskih naroda:

 

Krajem 1920-ih Kominterna je, umesto dotadašnjeg opredeljenja za svetsku revoluciju, usvojila program "socijalizma u jednoj zemlji", nakon čega je balkanski internacionalizam zamro, a internacionalisti postali manjina u komunističkom pokretu.<ref name="Koutalis"/> Balkanska komunistička federacija je podređena interesima [[Sovjetski Savez|Sovjetskog Saveza]], sve do njenog raspuštanja [[1939]].

 

Tokom [[Drugi svetski rat|Drugog svetskog rata]] postojala je inicijativa da se povežu narodno-oslobodilačke borbe jugoslovenskih, albanskih, bugarskih i grčkih [[partizani|partizana]]. [[Svetozar Vukmanović Tempo]] je kao delegat CK KPJ i Vrhovnog štaba [[NOVJ]] [[1943]]. u Makedoniji radio na formiranju Balkanskog štaba, u cilju zajedničke narodno-oslobodilačke borbe balkanskih naroda i budućeg udruživanja u Balkansku federaciju. Tempo je odlazio u Grčku, Albaniju i Bugarsku, uspostavljajući veze s njihovim partizanima i održavajući sastanke s predstavnicima Centralnih komiteta i Glavnih štabova ovih zemalja zbog jačanja, povezivanja i koordinacije oslobodilačke borbe balkanskih naroda.<ref>Svetozar Vukmanović Tempo, u ''Narodni heroji Jugoslavije'', Mladost, Beograd, 1975.</ref> Međutim, [[CK KPJ]] se kasnije izjasnio protiv stvaranja Balkanskog štaba, smatrajući da bi njegovo postojanje "umanjilo značaj našeg pokreta, našeg Vrhovnog štaba, a pred inostranstvom bi izgledalo kao da se stvara neka balkanska "internacionala", što bi reakcija svih boja mogla samo da iskoristi za izolaciju oslobodilačkih pokreta".<ref name="Bogdanovnić">[http://www.kosovo.net/sk/rastko-kosovo/istorija/knjiga_o_kosovu/bogdanovic-kosovo_4.html Dimitrije Bogdanovnić, Knjiga o Kosovu]</ref>