Teofan Ispovednik – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
mNema sažetka izmjene |
Nema sažetka izmjene |
||
Red 1:
'''Teofan Ispovednik''' ili '''Teofan Homologet''' ([[Grčki jezik|grč]]. Θεοφανής, [[Latinski jezik|lat]]. ''Theophanes Confessor'', oko [[760]]–[[817]]) bio je vizantijski [[Monaštvo|monah]] i [[Hronografija|hronograf]]. Slavi se kao [[Hrišćanski svetitelji|svetac]] [[12. marta]] u [[Katolička crkva|katoličkoj crkvi]] i [[25. marta]] u [[Pravoslavna crkva|pravoslavnoj crkvi]].
==''Hronografija''==
Vizantijska hronografija u Teofanovom delu, napisanom u drugoj deceniji [[9. vek|9. veka]], doživljava svoj vrhunac u pogledu kvaliteta i kritičnosti. Poreklom iz otmene porodice, posle kratkotrajnog života u [[brak]]u povukao se u manastir τοῦ μεγάλου ἀγροῦ kod [[Kizik]]a, postao [[iguman]], umešao se u [[Ikonoklazam|spor oko ikona]] kao protivnik cara [[Lav V (bizantski car)|Lava V]], bio bačen u tamnicu i zatim prognan. Kasnije je u grčkoj crkvi kanonizovan kao ''Confessor'' (= Ispovednik, svetac-nemučenik). Na podsticaj [[Georgije Sinkel|Georgija Sinkela]] odlučio je da nastavi njegovu nedovršenu hroniku i pisao od [[810]]. do [[814]]. delo ''Hronografija'' (Χρονογραφία), u kome je obradio vreme od [[284]]. do [[813]]. godine. Delo je raspoređeno [[Hronologija|hronološki]] prema godinama od [[Kosmogonija|stvaranja sveta]] (aleksandrijska era), ali Teofan daje i [[Hrišćanstvo|hrišćanske]] godine, godine vladavina [[Popis rimskih careva|rimskih]] i [[Popis bizantskih careva|vizantijskih careva]], [[persijskih]] kraljeva odnosno [[kalif]]a itd.
Linija 8 ⟶ 10:
Pisana popularno, narodskim jezikom, Teofanova hronika imala je velikog uticaja na kasniju vizantijsku hronografiju. Zapad se sa njom rano upoznao preko latinskog prevoda [[Papa|papskog]] bibliotekara Anastasija ([[873]]-[[875]]), tako da su i u zapadnu književnost prodrli pojedini njeni delovi.
==Teofanov nastavljač==
Teofanova hronika je nastavljena, ali ne srećno: '''''Teofanov nastavljač''''' (do [[961]]) daleko je manje pouzdan kao istorijski izvor, a ne ni mnogo dobar u čisto [[Književnost|književnom]] smislu, s obzirom na svoj usiljeni [[Panegirik|panegirički]] ton kada govori o [[Makedonska dinastija|Makedonskoj dinastiji]]. Ipak je to jedna od najčuvenijih hronika čiji nastanak pada u drugi period [[Ikonoklazam|ikonoborstva]], a pisac kaže da je delo napisao na molbu cara [[Konstantin Porfirogenit|Konstantina VII Porfirogenita]]. Prve četiri knjige stvarno predstavljaju hronološki nastavak Teofana Homologeta, čija je hronika dopirala do 813. godine, a zatim dolazi 5. knjiga u kojoj je opisan život [[Vasilije I Makedonac|Vasilija I]] i koju je verovatno napisao sam Konstantin VII. Sledeća, 6. knjiga, deli se na dva dela: prvi, od [[886]]. do [[948]], koji je preuzet iz neke druge hronike, te drugi, koji obrađuje vladavinu samog Konstantina VII i jedan deo vlade [[Roman II|Romana II]], do [[961]]. godine. Spisi ove hronike nastali su u razna vremena i od raznih autora. Tu ima i elemenata istorijske kritike, a često dolazi i do protivrečnih informacija o istom događaju i do suprotnih ocena nekih ličnosti, do čega je moglo doći upravo zbog preuzimanja različitih izvora. ''Teofanov nastavljač'' značajan je po tome što prekida sa haotičnim prikazom istorije u vremenskom nizu, već se istorijski događaji izdvajaju i dobijaju organizaciju. I ovde se, naravno, sve interpretira božjom voljom, po tradiciji vizantijske istoriografije. Opšta tendencija hronike je ocrniti [[Mihailo III|Mihaila III]] i uzvisiti Vasilija I, ali se u 6. knjizi odnos prema makedonskoj dinastiji menja.
==Vanjski linkovi==
| |||