Proboj četnika i Nemaca iz Srbije – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
m robot kozmetičke promjene |
|||
Red 22:
'''Proboj četnika i Vermahta iz Srbije''' je bila nemačka operacija proboja [[Armijska grupa E|Armijske grupe E]] kroz [[Sandžak]], nakon [[Bitka za Srbiju 1944.|poraza u Srbiji]] krajem [[1944]]. Zeleni put ({{jez-nem|Strasse Grün}}) je predstavljao liniju [[Proboj Armijske grupe E iz Grčke|izvlačenja nemačke vojske iz Grčke]] na pravcu: [[Kosovska Mitrovica]] — [[Novi Pazar]] — [[Prijepolje]] — [[Priboj]] — [[Višegrad]]<ref>[http://znaci.net/00001/4_12_4_219.htm IZVOD IZ RATNOG DNEVNIKA KOMANDE GRUPE ARMIJA »E« ZA PERIOD OD 1. OKTOBRA DO 31. DECEMBRA 1944.]</ref>. U ovom proboju kroz [[NOVJ|partizansku]] teritoriju, Vermahtu su se pridružili i [[četnici]].
Nakon [[bitka za Srbiju 1944.|oslobođenja Srbije]], nemačka [[Armijska grupa E]] bila je prinuđena na proboj preko [[Sandžak]]a prema [[Sarajevo|Sarajevu]]<ref name="znaci.net">[http://www.znaci.net/00001/4_12_4_219.htm Ratni dnevnik Komande Armijske grupe E], Zbornik dokumenata i podataka NOR-a, tom XII, knjiga 4, Vojnoizdavački zavod, Beograd - prilog broj 2</ref>. Jedini raspoloživ put vodio je preko [[Sjenica|Sjenice]] i [[Prijepolje|Prijepolja]]. Na isti pravac bila je orijentisana i glavnina snaga [[JVuO]] koje su se povlačile iz centralne Srbije, izbegavajući sukob sa neprijateljski nastrojenom sovjetskom [[Crvena armija|Crvenom armijom]]<ref name="ReferenceA">[http://www.znaci.net/00001/4_14_4_87.htm Direktiva Štaba 4. grupe jurišnih korpusa od 21. oktobra 1944. komandantima jurišnih grupa za prodor u Sandžak], Zbornik dokumenata i podataka NOR-a, tom XIV, knjiga 4, Vojnoizdavački zavod, Beograd - dokument broj 87</ref>. Na tom području bile su prisutne slabije snage NOVJ (oko 4.000 boraca). Stoga je Komanda [[Armijska grupa E|Armijske grupe E]] postigla sporazum sa ovom grupom JVuO o sadejstvu u borbi protiv NOVJ.<ref>[http://www.znaci.net/00001/4_12_4_171.htm Izveštaj Komande Armijske grupe E komandantu Jugoistoka o postignutom sporazumu sa četnicima], Zbornik dokumenata i podataka NOR-a, tom XII, knjiga 4, Vojnoizdavački zavod, Beograd - dokument broj 171</ref>
Koncentrični napad nemačke grupe Šojerlen, [[Srpska državna straža|Srpskog udarnog korpusa]] i ojačane [[Četvrta grupa jurišnih korpusa JVuO|Četvrte grupe jurišnih korpusa JVuO]] na izlazni pravac [[Sjenica]] - [[Prijepolje]] počeo je [[22. 10.|22. oktobra]] [[1944]]. Borbena grupa Šojerlen je, koristeći ojačanja, nakon oštrih borbi uspela da ovlada Sjenicom [[24. 10.|24. oktobra]], Prijepoljem [[1. 11.|1. novembra]] i [[Višegrad]]om [[11. 11.|11. novembra]]. Radi razvijanja u širinu i smanjivanja marševske gustine, snage [[Jugoslovenska vojska u otadžbini|JVuO]] su, nakon savladavanja deonice [[Sjenica]] - [[Prijepolje]], usmerene preko [[Pljevlja|Pljevalja]] u istočnu [[Bosna|Bosnu]]<ref name="ReferenceB">[http://www.znaci.net/00001/4_14_4_95.htm Zapovest Dragutina Keserovića od 3. novembra 1944. komandantima potčinjenih jedinica za grupisanje snaga i dejstva u dolini Lima], Zbornik dokumenata i podataka NOR-a, tom XIV, knjiga 4, Vojnoizdavački zavod, Beograd - dokument broj 95</ref>.
Red 84:
Pošto su se neprijateljske namere jasno iskazale, došlo je i do koncentrisanja snaga [[Narodnooslobodilačka vojska Jugoslavije|NOVJ]]. Sve raspoložive snage obe strane angažovane su na malom prostoru od [[Sjenica|Sjenice]] do [[Prijepolje|Prijepolja]].
Prethodnica Šojerlen odmah je nastavila nastupanje prema [[Prijepolje|Prijepolju]] [[27. 10.|27. oktobra]] rano ujutro. Na ovaj pravac štab Drugog korpusa usmerio je [[Treća proleterska sandžačka udarna brigada|3. proletersku brigadu]], dok je [[Sedma crnogorska omladinska brigada NOVJ|7. crnogorska]] ostala na prostoru između [[Novi Pazar|Novog Pazara]] i [[Sjenica|Sjenice]], sa zadatkom da napada nemačke transporte iz zaseda i onemogući saobraćaj.
Kombinovane nemačke snage uspele su da ovladaju putem od [[Sjenica|Sjenice]] do [[Prijepolje|Prijepolju]] energičnim napadom i da [[29. 10.|29. oktobra]] uđu u [[Prijepolje]], uspevši da stvore i manji mostobran na levoj obali [[Lim (rijeka)|Lima]]. Međutim, tokom noći [[Treća proleterska sandžačka udarna brigada|3. sandžačka brigada]] odbacila ih je kontranapadom, i borbe za grad su se nastavile. U međuvremenu je [[Peta sandžačka brigada NOVJ|5. sandžačka brigada]] izvela energičan napad sa pravca severa, od Bistrice, na put [[Sjenica]]-[[Prijepolje]]. U oštrim borbama obe strane imale su znatne gubitke. Među poginulima bio je i Živko Džuver, politički komesar [[Peta sandžačka brigada NOVJ|5. sandžačke brigade]], narodini heroj.
Red 174:
[[Kategorija:Narodnooslobodilačka borba]]
[[Kategorija:NOB u 1944.]]
[[Kategorija:Bitke Drugog
[[Kategorija:Drugi svjetski rat u Jugoslaviji]]
[[Kategorija:Jugoslovenska vojska u otadžbini]]
| |||