Političko delovanje Srpske pravoslavne crkve – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
mNema sažetka izmjene |
|||
Red 17:
Unutar SPC su dominantne političke ideje srpske [[desnica|desnice]], bliske [[organicizam|organicističkom]] konceptu društva i države.<ref name="aspiracije"/><ref name="Ratni krst"/> Prema organicističkoj teoriji, drustvo predstavlja [[organizam]] – “nacionalni organizam”, a pojedinci u njemu samo “ćelije” u funkciji tog organizma. Među teolozima SPC, taj koncept je najdoslednije razvijen u delima [[Nikolaj Velimirović|Nikolaja Velimirovića]] i [[Justin Popović|Justina Popovića]]. Ovo učenje odbacuje [[individualizam|individualističko]] načelo a usvaja principe [[kolektivizam|kolektivizma]], odnosno, u srpskoj varijanti, “[[sabornost]]” i “domaćinsko-pravoslavnu” etiku.<ref name="aspiracije"/> Crkveni ideolozi instrumentalizuju pojedine teološke pojmove, kao npr. [[svetosavlje]] i [[sabornost]], kojima pridaju novo političko značenje.<ref name="izvori"/> Tako se teološki pojam sabornost po ključu [[organicizam|organicističke]] misli pretvara u ideološko pokriće za [[kolektivizam]] i [[autoritarnost]].<ref name="Ratni krst"/> Po pitanju odnosa crkve i države, upadljivo je idealizovanje vizantijskog srednjevekovlja, pa tako crkveni autori često govore o "[[Simfonija (teologija)|simfoniji]]" (ili [[Teodulija|teoduliji]]) kao o željenom modelu.<ref>[http://www.republika.co.rs/310-311/11.html Mirko Đorđević, Muke sa simfonijom]</ref>
Po pitanju [[Društveno uređenje|društvenog uređenja]], politička idelogija SPC se oslanja na tradicionalni slogan [[desnica|desnice]]: „''bog na nebu, kralj na zemlji, domaćin u kući''”.<ref name="Atanacković"/> Istoričar Petar Atanacković smatra da je suština ideološkog programa SPC sadržana u tezi da snažna srpska [[država]] u simbiozi sa snažnom pravoslavnom [[crkva|crkvom]] treba zajednički da predvode jedno, u svakom pogledu homogeno, srpsko [[društvo]].<ref name="Atanacković">Petar Atanacković, Od psihopatologije do političkog programa: crkvena ofanziva na pragu 21. veka (u zborniku [http://www.kuda.org/files/kuda/Kritika%20klerikalizacije%20Srbije_final.pdf Kritika klerikalizacije Srbije])</ref> On zaključuje da Srpska crkva „očito teži postizanju jednog staleškog poretka“, koji je postojao u srednjem veku, ali koji je izgubljen i koji stoga treba oživeti.<ref name="Atanacković"/> Sledstveno tome, propagira se shvatanje da je opasno sve što narušava [[homogenost]], odnosno sve što nije Srpska pravoslavna crkva, a to je posebno usmereno prema [[manjina]]ma - verskim, etničkim i seksualnim - koje se predstavljaju kao „problem“ srpskog društva.<ref name="III deo"/> [[Nacionalizam]] se uzima kao vrlina pa se govori o »nacionalizmu« kao nečem što izvire iz učenja [[sveti Sava|svetog Save]].<ref>Episkop Nikolaj: Nacionalizam svetoga Save, predavanje odrzano na KNU u Beogradu 1935.</ref> U različitim saopštenjima SPC ima najviše reči o satanizaciji [[Civilno društvo|civilnog društva]], malih verskih zajednica, kao i negativnom odnosu prema [[demokratija|demokratiji]] i [[sekularizacija|sekularizaciji]].<ref name="Vukomanović">[http://www.helsinki.org.rs/serbian/doc/Studija-Vukomanovic.pdf O čemu crkva (ne)može da se pita: SPC, država i društvo u Srbiji (2000-2005)]</ref> Negativan stav glede verskog [[pluralizam|pluralizma]] u Srbiji prati i negativan odnos prema [[ekumenizam|ekumenizmu]] i međureligijskom dijalogu opšte.<ref name="Vukomanović"/>
Bitan aspekt crkvenog političkog mišljenja je i [[teorija zavere]]. Crkveni diskurs odlikuje stalno pominjanje zavere celog sveta protiv Srba.<ref name="Tomanić">[http://www.bosnafolk.com/pdf/spc.pdf MILORAD TOMANIĆ, SRPSKA CRKVA U RATU I RATOVI U NJOJ]</ref> Crkveni autori su razvili svojevrsnu [[politička mitologija|političku mitologiju]] po kojoj se čitav svet, pod okriljem [[Antihrist]]a, ujedinio protiv Srba, koji jedini čuvaju veru u pravog boga.<ref name="III deo"/> Evropske integracije se tumače u kontekstu judeo-[[mason]]ske ili [[vatikan]]ske [[teorija zavere|zavere]], a nedaće koje su zadesile srpski narod se tumače neprijateljstvom i zavišću drugih što su jedino Srbi sačuvali pravu veru. Ponekad se uz Srbe navode i [[Rusi]] kao glavni protivnici Antihrista.<ref name="III deo"/>
| |||