Patrijarh srpski – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
m #REDIRECT sr:Patrijarh srpski |
djelomično preuzeto sa sr.wiki |
||
Red 1:
'''Patrijarh srpski''' je skraćeni naziv za vrhovnog poglavara [[Srpska pravoslavna crkva|Srpske pravoslavne crkve]]. Njegova službena titula je ''Arhiepiskop pećki, mitropolit beogradsko-karlovački i patrijarh srpski''.
Patrijarh je [[Arhijerej|eparhijski arhijerej]] u [[Arhiepiskopija beogradsko-karlovačka|Arhiepiskopiji beogradsko-karlovačkoj]].
Od [[23. januar]]a [[2010]], patrijarh srpski je [[Patrijarh srpski Irinej|Irinej (Gavrilović)]].
== Djelokrug ==
Patrijarh, kao vrhovni poglavar [[Srpska pravoslavna crkva|Srpske pravoslavne crkve]], sem prava koja mu daju [[kanon]]i i crkveni propisi, ima još i ova:
* predstavlja Srpsku pravoslavnu crkvu pred ostalim [[Autokefalna crkva|autokefalnim crkvama]];
* predstavlja Srpsku pravoslavnu crkvu na crkvenim, državnim i narodnim svečanostima;
* održava jedinstvo u [[Jerarhija Pravoslavne crkve|jerarhiji]] Srpske pravoslavne crkve;
* posvećuje po crkvenim propisima, lično ili preko ovlašćenih arhijereja, lica izabrana za [[Arhijerej|eparhijske]] i [[Vikarni episkop|vikarne episkope]];
* osvećuje [[sveto miro]] za cijelu Srpsku pravoslavnu crkvu;
* daje odsustvo [[Arhijerej|eparhijskim arhijerejima]] izvan njihovih [[eparhija]];
* nosi, kao naročito crkveno odličje, bijelu [[Panakamilavka|panakamilavku]] s krstom i [[Panagija|panagiju]] svih srpskih svetitelja, darovanu od strane države prvom srpskom patrijarhu obnovljene Srpske patrijaršije, koja ostaje kao nasljeđe svih patrijaraha;
* prvenstvuje pri bogosluženju, i oslovljava se sa ''„Svjatjejši“'' i ''„Svetosti“'';
* pominje se na arhijerejskim liturgijama od arhijereja u cijeloj Srpskoj pravoslavnoj crkvi;
* daje crkvena odlikovanja i odličja, po uredbi koju propisuje [[Sveti arhijerejski sabor Srpske pravoslavne crkve|Sveti arhijerejski sabor]];
* postavlja dekretom službenike po [[Ustav Srpske pravoslavne crkve|Ustavu]];
* upravlja crkvama i misijskim područjima u inostranstvu, gdje nema organizovane srpske pravoslavne eparhije.
== O srpskoj patrijaršiji ==
U periodu 1463—1557, pred turskim osvajanjima Patrijaršija je preneta u [[Manastir Žiča|manastir Žiču]]. Godine [[1766]]. [[Pećka patrijaršija]] je ponovo ukinuta i potčinjena [[Carigradska patrijaršija|Carigradskoj]].
[[Srpska pravoslavna crkva]] je jedno vrijeme imala sjedište u [[Sremski Karlovci|Sremskim Karlovcima]] kao [[mitropolija]], a zatim i kao [[patrijaršija]], sve do [[1920]]. godine. Srpska patrijaršija ponovo je uspostavljena [[1920]]. godine.
Posle [[1920]]. godine, patrijarh Srpske pravoslavne crkve nosi titulu: ''[[Arhiepiskopija pećka|arhiepiskop pećki]], [[Arhiepiskopija beogradsko-karlovačka|mitropolit beogradsko-karlovački]] i patrijarh srpski''.
== Spisak srpskih patrijarha ==
{|class="wikitable"
|-bgcolor="#cccccc"
!
!Godine
!Patrijarh
|-
| 1.
| 1338—1354.
| arhiepiskop, od 1346. patrijarh srpski [[Sveti Joanikije II|Joanikije II]]
|-
| 2.
| 1354—1375.
| patrijarh srpski [[Sava IV]]
|-
| 3.
| 1375—1380.
| patrijarh srpski [[Sveti Jefrem|Jefrem]]
|-
| 4.
| 1380—1389.
| patrijarh srpski [[patrijarh srpski Spiridon|Spiridon]]
|-
| -
| 1389—1392.
| ''ponovo'' patrijarh srpski [[Sveti Jefrem|Jefrem]]
|-
| 5.
| 1391—1396.
| patrijarh srpski [[Danilo III]]
|-
| 6.
| 1396—1409.
| patrijarh srpski [[Sava V]]
|-
| 7.
| 1409—1418.
| patrijarh srpski [[Sveti Kirilo (patrijarh srpski)|Kirilo]]
|-
| 8.
| 1418—1435.
| patrijarh srpski [[Sveti Nikon|Nikon]]
|-
| 9.
| 1445—1455.
| patrijarh srpski [[Nikodim II]]
|-
| 10.
| 1457—1463.
| patrijarh srpski [[Arsenije II]]
|-
| 23.
| ?
| patrijarh srpski Jovan
|-
| 24.
| ?
| patrijarh srpski Marko
|-
| 25.
| ?
| patrijarh srpski Pavle
|-
| 13.
| 1557—1571.
| patrijarh srpski [[Makarije Sokolović|Makarije (Sokolović)]], †1574.
|-
| 14.
| 1571—1575.
| patrijarh srpski [[Antonije Sokolović]]
|-
| 15.
| 1575—1586.
| patrijarh srpski [[Gerasim Sokolović]]
|-
| 16.
| 1587.
| patrijarh srpski [[Savatije (Sokolović)]]
|-
| 18.
| 1589—1590.
| patrijarh srpski [[Jerotej Sokolović]]
|-
| 19.
| 1591—1592.
| patrijarh srpski [[Filip Sokolović]]
|-
| 20.
| 1592—1613.
| patrijarh srpski [[Jovan Kantul]]
|-
| 21.
| 1614—1648.
| patrijarh srpski [[Pajsije I Janjevac]].
|-
| 22.
| 1648—1655.
| patrijarh srpski [[Sveti Gavrilo I Rajić]], †1659.
|-
| 23.
| 1655—1674.
| patrijarh srpski [[Maksim Skopljanac]], †1680.
|-
| 24.
| 1674—1690.
| patrijarh srpski [[Arsenije III Crnojević|Arsenije III (Crnojević)]], †1706
|-
| 25.
| 1691—1710.
| patrijarh srpski [[Kalinik I]]
|-
| 26.
| 1711—1712.
| patrijarh srpski [[Patrijarh srpski Atanasije I|Atanasije I]]
|-
| 27.
| 1712—1726.
| patrijarh srpski [[Mojsije Rajović]]
|-
| 28.
| 1726—1737.
| patrijarh srpski [[Arsenije IV (Jovanović Šakabenta)]]
|-
| 29.
| 1739—1746.
| patrijarh srpski [[Joanikije III Karadža-Grk ]]
|-
| 30.
| 1746—1752.
| patrijarh srpski [[Atanasije II Gavrilović]]
|-
| 31.
| 1752.
| patrijarh srpski [[Gavrilo II Sarajevac]]
|-
| 32.
| 1755.
| patrijarh srpski [[Gavrilo III]]
|-
| 33.
| ?
| patrijarh srpski [[Vikentije Stefanović]] -
|-
| 34.
| ?
| patrijarh srpski [[Pajsije II Grk]]
|-
| 35.
| 1758.
| patrijarh srpski [[Gavrilo IV Grk]]
|-
| 36.
| 1758—1763.
| patrijarh srpski [[Kirilo II]]
|-
| 37.
| 1763—1765.
| patrijarh srpski [[Vasilije Jovanović-Brkić]], †1772.
|-
| 38.
| 1765—1766.
| patrijarh srpski [[Kalinik II Grk]]
|-
| 39.
| 1920—1930.
| patrijarh srpski [[patrijarh srpski Dimitrije (Pavlović)|Dimitrije (Pavlović)]]
|-
| 40.
| 1930—1937.
| patrijarh srpski [[patrijarh srpski Varnava (Rosić)|Varnava (Rosić)]]
|-
| 41.
| 1938—1950.
| patrijarh srpski [[patrijarh srpski Gavrilo (Dožić)|Gavrilo (Dožić)]]
|-
| 42.
| 1950—1958.
| patrijarh srpski [[patrijarh srpski Vikentije (Prodanov)|Vikentije (Prodanov)]]
|-
| 43.
| 1958—1990.
| patrijarh srpski [[patrijarh srpski German (Đorić)|German (Đorić)]], †1991
|-
| 44.
| 1990—2009.
| patrijarh srpski [[patrijarh srpski Pavle (Stojčević)|Pavle (Stojčević)]]
|-
| 45.
| 2010.
| patrijarh srpski [[patrijarh srpski Irinej|Irinej (Gavrilović)]]
|}
== Vidi još ==
* [[Sveti arhijerejski sabor Srpske pravoslavne crkve]]
* [[Sveti arhijerejski sinod Srpske pravoslavne crkve]]
* [[Veliki crkveni sud Srpske pravoslavne crkve]]
* [[Patrijaršijski savjet Srpske pravoslavne crkve]]
* [[Patrijaršijski upravni odbor Srpske pravoslavne crkve]]
== Literatura ==
* [http://www.svetosavlje.org/biblioteka/Istorija/SPC.htm Protojerej dr Radomir Popović: ''Kratak pregled srpske crkve kroz istoriju'']
{{Srpska pravoslavna crkva}}
[[Kategorija:Srpski patrijarsi|*]]
[[Kategorija:Ustrojstvo Srpske pravoslavne crkve]]
[[bs:Spisak poglavara SPC]]
[[de:Liste der serbisch-orthodoxen Patriarchen]]
[[en:Patriarch of Serbia]]
[[fr:Liste des primats de l'Église orthodoxe serbe]]
[[pl:Patriarcha Serbii]]
[[ru:Патриарх Сербский]]
[[sr:Патријарх српски]]
| |||