Prvi jevrejsko-rimski rat – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
m slika |
prošireno |
||
Red 2:
'''Prvi jevrejsko-rimski rat''' (66–70), također poznat i kao '''Veliki ustanak''' ({{lang-he|המרד הגדול}}, ''ha-Mered Ha-Gadol'') bio je prvi od tri [[Jevrejsko-rimski ratovi|velika ustanka]] koji su Jevreji u [[Iudaea (provincija)|provinciji Judeji]] digli protiv [[Rimsko Carstvo|Rimskog Carstva]] (drugi je bio [[Kitosov rat]] 115–117; treći je bio [[Bar Kohbin ustanak]] 132–135).
Otpočeo je godine 66. kao eskalacija vjerskih napetosti između jevrejske i [[Grci|grčke]] zajednice u Judeji, da bi potom eskalirao u proteste protiv rimskih poreza i napade na rimske građane.<ref>Josephus, ''War of the Jews'' II.8.11, II.13.7, II.14.4, II.14.5</ref> [[Josip Flavije]], koji je pripadao aristokratskoj eliti, opisuje
{{citat|»...jer se društvo varalica i razbojnika sjedinilo i nagovaralo Židove na pobunu te ih podsticalo da traže svoju slobodu, osuđujući na smrt one koji su nastavili da se pokoravaju rimskoj vlasti i govoreći da one koji su rado izabrali ropstvo treba silom natjerati da se odreknu takvih sklonosti; naime, oni su se razdvojili u razne grupe; i čekali u zasjedi po cijeloj zemlji, te pljačkali kuće velikaša, ubijali ljude, spaljivali sela; sve dok se cijela Judeja nije zasitila posljedica njihove ludosti. I tako se ustanički požar dan za danom rasplamsavao dok nije došlo do direktnog rata.« <ref>Josephus, ''The Wars of the Jews'', II, 13, 6.</ref>|[[Josip Flavije]]}}
Najzad, [[66]]. godine izbio je veliki narodni ustanak. Najprije su ga podržale srednje i niže klase naroda. U početku rat su poveli vlasnici imanja i obrazovani ljudi, ali oni nisu djelovali dovoljno energično i bili su skloni kompromisu. Stoga je prva godina završila neuspješno usprkos nekoliko pobjeda, a mase su pripisale nesretni ishod slabom i ravnodušnom ranom vođenju rata.<ref name="Fromm">[http://www.scribd.com/doc/57953649/Erich-Fromm-Dogma-o-Kristu-bit-%C4%87ete-kao-Bog Erich Fromm, Dogma o Kristu] (scribd)</ref> Narodne vođe su pokušale da se dočepaju vlasti i da dođu na mjesto aristokratskih vođa, te je u zimu [[67]]—[[68]]. došlo do krvavog [[građanski rat|građanskog rata]]. Što je rat postajao beznadniji, to su [[srednja klasa|srednje klase]] više pokušavale svoju sreću u kompromisu sa Rimljanima; kao rezultat, građanski je rat još više bjesnio zajedno s borbom protiv stranog neprijatelja.<ref>Usp. T. Mommsen, ''History of Rome''. Vol. V.</ref>
Rat je završio nakon što su [[Rimska legija|legije]] pod [[Tit]]om [[Uništenje Jeruzalema|opsjele i uništile]] središte pobune u [[Jeruzalem]]u, a potom "počistile" i druga jevrejska uporišta.
| |||