Najamnik – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
Nema sažetka izmjene |
mNema sažetka izmjene |
||
Red 9:
U [[antika|antičko doba]] veliku slavu su stekli [[Antička Grčka|grčki]] najamnici koji se od vremena [[peloponeski rat|peloponeskog rata]] počinju razvijati u privatne vojske sa specifičnom organizacijom, taktikom i načinom borbe koji je stvorio novu formu [[pješadija|pješadije]] pod nazivom [[peltast]]i. Te i druge najamnike su rado koristili [[trgovačka republika|trgovačke republike]] - koje su imale velike količine novca, ali male količine ljudstva, te su njihove oružane snage gotovo u potpunosti činili strani najamnici. Najpoznatiji takav primjer je [[Kartaga]], koja je stvorila imperij uprkos toga što gotovo i nije imala vlastite vojnike.
Poraz Kartage u [[punski ratovi|punskim ratovima]] je pak pokazao da najamništvo samo po sebi ne može donijeti pobjedu, odnosno da je inferiorno redovnoj stajaćoj vojsci poput one kakvu je imala [[Rimska republika]], a kasnije i [[Rimsko carstvo]]. Zamjena te redovne vojske [[Germani|germanskim]] i drugim najamnicima se, pak, često tumači kao jedan od razloga za [[Pad Rimskog carstva|propast Rimskog carstva]].
Najamnici se povremeno javljaju u Evropi tokom srednjeg vijeka, ali na važnosti dobijaju tek kada se razvija novčana privreda, odnosno njihovi poslodavci dobijaju mogućnost da vjernost u ratu nagrađuju novcem, a ne udjelom u pljački ili [[feudalizam|feudalnim]] povlasticama. Tako se javljaju prve stalne najamničke organizacije, od kojih je možda najpoznatija [[Katalonska kompanija]]. Krajem 15. vijeka na bojnim poljima Evrope dominaciju feudalne konjice mijenja najamnička pješadija, čiji su najpoznatiji predstavnici [[Švicarci]] naoružani [[helebarda]]ma i vrhunski izvježbani za korištenje kompliciranih borbenih poredaka. Njih će u 16. vijeku zamijeniti njemački [[landsknehti]], a pojavljuju se i [[arkebuziri]] - profesionalci čija je specijalnost korištenje [[vatreno oružje|vatrenog oružja]].
| |||