Rimska književnost – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
Red 91:
Poslednje, najveće i najpoznatije Vergilijevo delo jeste ep ''[[Eneida]]'' (''Aenēis'') u dvanaest knjiga. U njemu je opevana priča o trojanskom junaku Eneji, koji po zadatku bogova dolazi u Italiju u Lacij i nakon pobede nad rutulskim kraljem Turnom u zajednici sa starosedeocima osniva novu postojbinu i tako postaje praotac Rimljana. Koristeći se ovom temom Vergilije, spajajući mit sa savremenošću, uzvisuje rod Julijevaca, koji navodno potiče od Enejinog sina Jula, te peva o slavi rimskoga naroda. Veliki Homerov uticaj vidi se u obradi pojedinih epizoda i likova, u izboru pojedinih reči i naročito u kompoziciji epa (1―6. knjiga prema [[Odiseja|''Odiseji'']], 7―12. knjiga prema [[Ilijada|''Ilijadi'']]). Vergilije je rano postao školski pisac, a njegov uticaj na razvoj evropskog pesništva bio je ogroman.
Drugi veliki pesnik Avgustovoga doba bio je [[Kvint Horacije Flak]] (''Quintus Horatius Flaccus'', 68―8. st. e.), rodom iz Venuzije u južnoj Italiji. I on je pripadao Mecenatovom krugu u koji ga je uveo Vergilije. Horacije se u književnosti pojavio ''Epodama'' i ''Satirama''. Naziv ''[[Epode (Horacije)|Epode]]'' (''Epōdon libri'') dobila je zbirka od 17 pesama po tome što je većina napisana u jampskim epodama, dvostisima sastavljenim od jampskog trimetra i jampskog dimetra, od kojih se ovaj drugi prema grčkom zvao ''epoidos'' (»pripev«). Sam pesnik zvao ih je ''Jambi'' (''Iamboi'') i u njima je, ugledajući se na grčkog pesnika Arhiloha, tonom lične poruge protiv izopačenih pojedinaca rimskog društva, protestovao naročito protiv bezumlja građanskog rata.
U dve knjige ''[[Satire (Horacije)|Satira]]'', čiji je originalni naziv ''Razgovori'' (''Sermōnes''), Horacije nasleđuje prvog rimskog satiričara u modernom smislu reči ― Lucilija. Ali za razliku od Lucilijevog ličnog i oštrog političkog tona, Horacijeva je satira okrenuta opšteljudskim manama i šaljivo-ironičnom ismejavanju karaktera i slabosti u ljudskom ponašanju. Neke satire obrađuju moralno-filozofske i književne teme.
Centralno mesto Horacijevog stvaralaštva predstavljaju četiri knjige ''[[Ode (Horacije)|Oda]]'', koje je on sam nazvao ''Pesme'' (''Carmĭna''). Njihov je značaj s formalne strane taj što je Horacije najsveobuhvatnije presadio u rimsku poeziju raznolike metričke oblike klasičnih grčkih liričara Alkeja, Sapfe i Anakreonta. Tematika im je različita: ljubav, prijateljstvo, uživanje uz dobro vino, ljudska sreća, lepote prirode, rodoljublje itd. Neke od njih, posebno ''Carmen saeculāre'' i tzv. šest rimskih oda (prvih šest pesama u 3. knjizi), slave rimsku veličinu i podupiru Avgustove reforme.
Poslednja Horacijeva pesnička dela jesu dve knjige ''[[Pisma (Horacije)|Pisama]]'' (''Epistŭlae''), pisanih u heksametru. To su pesnička pisma upućena različitim osobama u kojima pesnik iznosi svoje stavove uglavnom o moralnim i književnim temama. Posebno mesto zauzima treća epistula u 2. knjizi, poznata pod kasnijim nazivom ''Pesnička veština'' (''Ars poetĭca''), u kojoj pesnik iznosi svoje teorijske stavove o pesničkom stvaranju.
Posebno mesto u rimskoj poeziji pripada [[Rimska ljubavna elegija|elegiji]]. Elegija je pesma u elegijskom distihu koja je nastala u Grčkoj i obrađivala raznovrsne sadržaje. Aleksandrijski pesnici unose u nju neke intimne teme, ali joj tek rimski pesnici daju današnji smisao, jer u njeno središte stavljaju ljubav. U Avgustovo doba elegija doživljava snažan procvat. Njenim začetnikom smatra se Vergilijev prijatelj [[Gaj Kornelije Gal]] (''Gaius Cornelius Gallus''), čija je zbirka elegija u četiri knjige izgubljena. Najznačajniji su elegičari Tibul, Propercije i Ovidije. [[Albije Tibul]] (''Albius Tibullus'', oko 50―19. st. e.) pripadao je Mesalinom književnom krugu. Od elegija sakupljenih u tri knjige ''Tibulovog zbornika'' (''Corpus Tibulliānum'') nisu sve njegove, već su im autori i pesnik [[Ligdam]] i jedina rimska pesnikinja [[Sulpicija]]. Tibulovi stihovi izrečeni jednostavnim jezikom punim harmonije odišu melanholijom, žudnjom za jednostavnim životom i nostalgijom za prošlošću. Drugačiji je [[Sekst Propercije]] (''Sextus Propertius'', 49―15. st. e.). Od četiri knjige ''Elegija'' (''Elegiae'') prve tri posvećene su pesnikovoj ljubavi Cintiji. Pozadinu ljubavi čine mitski prizori opisani naglašenom učenošću aleksandrijskih pesnika. Značajno mesto zauzima nekoliko tzv. »rimskih elegija« u 4. knjizi sa savremenom i mitološkom tematikom.
| |||