Marijanski rov – razlika između verzija

Rov formira granicu između dve [[tektonske ploče]], gde je [[Pacifička ploča]] [[subdukcija|podvučena]] ispod [[Filipinska ploča|Filipinske ploče]]. Dno rova je dublje ispod [[nivo mora|nivoa mora]] nego što je [[Mont Everest]] iznad njega (8.850 m). [[Pritisak]] na dnu iznosi 108,6 [[paskal (jedinica)|MPa]], što je preko hiljadu puta više od [[atmosferski pritisak|standardnog atmosferskog pritiska]] na nivou mora.

 

[[Datoteka:Cross section of mariana trench.jpg|left|300px|thumb|Presek Marijanskog rova]]

''[[HMS Čelendžer(1931)|Čelendžer]]'', brod [[Kraljevska mornarica|Kraljevske mornarice]], prvi je ispitao rov [[1951]]. godine i dao ime [[Čelendžer dip]] ({{jez-en|Challenger Deep}}) najdubljem njegovom delu.<ref name="marianatrench.com">{{cite web|url=http://www.marianatrench.com/mariana_trench-exploration_001.htm|title=The Mariana Trench - Exploration|accessdate=4. jul 2007.|publisher=marianatrench.com}}</ref> Koristeći [[eho sonar]], ''Čelendžer II'' je izmerio dubinu od 5.960 [[hvat]]a (10.900 metara) na {{coor dm|11|19|N|142|15|E|type:waterbody|SGŠ|IGD}}.<ref name="deepestdepth">{{cite web|url=http://www.noc.soton.ac.uk/OTHERS/CSMS/OCHAL/deep.htm|title=The deepest depths|last=Riči|first=Stiv|accessdate=4. jul 2007.}}</ref>

Godine [[1984]], [[Japanci]] su poslali ''Takuyō'' (拓洋), veoma specijalizovan brod za ispitivanje, u Marijanski rov i prikupili podatke koristeći uski, višezračni eho sonar; izmerili su najveću dubinu od 10.924 metara, odnosno 10.920 ± 10 metara.<ref name="deepestdepth" /><ref>{{cite web|url=http://www1.kaiho.mlit.go.jp/GIJUTSUKOKUSAI/ICO/nl45.html|title=New Chief Hydrographer of Japan|accessdate=4. jul 2007.}}</ref>

 

[[Datoteka:Trieste (23 Jan 1960).jpeg|thumb|[[23. januar]] [[1960]]: ''Trst'' neposredno pred zaranjanje]]

''[[Batiskaf Trst|Trst]]'', [[batiskaf]] [[Mornarica Sjedinjenih Država|Mornarice Sjedinjenih Država]], spustio se do dna u 13:06 [[23. januar]]a [[1960]]. godine, sa poručnikom američke mornarice, [[Don Volš|Donom Volšom]] i [[Žak Pikar|Žakom Pikarom]] unutra.<ref name="marianatrench.com" /> Kao [[balast]] korišćena je [[gvozdena kugla]], dok je [[benzin]] korišćen za [[Arhimedov zakon|povratak na površinu]].<ref name="marianatrench.com" /> Sistemi u podmornici su ukazivali dubinu od 11.521 metara, ali je ovo kasnije ispravljeno na 10.916 metara. Na dnu, Volš i Pikar su bili iznenađeni pronalaskom primeraka [[jezik (riba)|jezika]] ili [[list (riba)|lista]] dugačkih oko 30&nbsp;cm,<ref name=NOAA_Man_at_the_Deepest_Depth>[http://oceanexplorer.noaa.gov/history/quotes/soundings/soundings.html Sajt National Oceanic and Atmospheric Administration. Sekcija "1960 - Man at the Deepest Depth"]</ref> kao i [[morski račić|morskih račića]]. Prema Pikaru, "dno je izgledalo svetlo i bistro".<ref name=NOAA_Man_at_the_Deepest_Depth/>

Najtačnije merenje dubine izvršila je japanska sonda, [[Kaiko|''Kaikō'']] (かいこう), koja je spuštena bez posade na dno rova [[24. mart]]a [[1995]]. godine i zabeležila dubinu od 10.911 metara.<ref>{{cite web|url=http://web-japan.org/atlas/technology/tec03.html|title=Japan Atlas: Japan Marine Science and Technology Center|accessdate=4. jul 2007.}}</ref>

 

{{reflist}}

 

* [[Okeanski rov]]

* [[Japanski rov]]

[[da:Marianergraven]]

[[de:Marianengraben]]

[[en:Mariana Trench]]

[[eo:Mariana Fosego]]