Sana (Jemen) – razlika između verzija

Sana je jedan od najstarijih gradova na svijetu i najviši glavni grad na svijetu, koji leži na prosječnih 2,300 metara nadmorske visine.

 

Sana leži na visoravni od 2 300 metara, okružena planinama visokim od 2800 - 3000 m; [[Džabal Nabi Šu'ajb]], (3666), Džabal Šamsan, Džabal Nukum i Ajban. Sana je udaljena oko 320 km sjeverno od [[Aden]]a i [[Indijski ocean|Indijskog oceana]] i 230 km od luke [[Al Hudaida]] na [[Crveno more|Crvenom moru]]. Grad se prostire na površini od 200 km² i rapidno se širi dalje.

 

Sana je važan privredni centar Jemena, sa predionicama [[pamuk]]a, tvornicom municije, i brojnim malim zanatskim radionicama u kojima se rade ukrasni predmeti od [[zlato|zlata]], [[srebro|srebra]] i [[dragulj]]a ([[mač]]evi, [[jatagan]]i, [[nož]]evi). Međunarodni [[aerodrom]] Sana ([[IATA]]: SAH, [[ICAO]]: OYSN), ima veliki značaj ne samo za Jemen, već i za obližnje zemlje.

 

Prvi pisani dokument o gradu je iz [[1. vijek pne.|1. st. pne.]], ali je on puno stariji, njegovi početci vežu se uz [[Sabejsko kraljevstvo]] u [[6. vijek pne.|6. st. pne.]]. Nakon toga Sana je bila sjedište [[Himjarsko Kraljevstvo|Himjarskog Kraljevstva]] na njegovu zalasku u [[6. vijek]]u, za vrijeme vladavine Jusuf Asar Jatara (Du Nuvasa), iza tog je bila i sjedište [[Kraljevstvo Aksum|aksumskog]] podkralja. Aksumski kralj Abraha je uz

[[Justinijan I. Veliki|Justinijanovu]] pomoć podigao u Sani [[Rano hrišćanstvo|kršćansku]] [[bazilika|baziliku]] u drugoj polovici [[6. vijek|6. st.]], koja je bila najveća, južno od [[Mediteran]]a.

Za [[Omejadi|Omajidskog kalifata]] (661. - 750.) Sana je sjedište [[imam]]a predstavnika [[kalif]]a u Jemenu. Nakon omajidiskih [[kalif]]a Sanom formalno vladaju [[Abasidi|abasidski]] [[kalif]]i, zapravo njihov prestavnik - imam. Početkom [[10. vijek|10. st.]] Jemenom se širi [[zeidi|zejidizam]], tako da su jemenski zeidski imami privojili titulu [[kalif]]a, i prezeli svu svjetovnu i duhovnu vlast. Imami Sane stvorili su vlastite nasljednje dinastije, i vladali ne samo u gradu već i široj okolici [[Sana (Muhafaza)|Muhafazom]]. Kako je Jemen u to vrijeme bio teško prohodan (bez cesta) isprva je njihova vlast bila ograničena isključivo na taj teritorij, - ali su vremenom svoj uticaj proširili po cijelom Jemenu sve do [[Hadramaut]]a, tako da je imam Sane bio ako ništa drugo duhovni autoritet Jemena.

 

 

Od [[1918]]. Sana je prijestolnica [[imam]]a Jahja Muhameda koji je osnovao [[Mutaveklijsko kraljevstvo Jemen]], znano kao Sjeverni Jemen sa Sanom kao glavnim gradom. Nakon [[oficir]]ske revolucije iz [[1962]] Sana je postala glavni grad [[Arapska Republika Jemen|Arapske Republike Jemen]] (Sjeverni Jemen), nakon ujedinjenja sa [[Demokratska Narodna Republika Jemen|Demokratskom Narodnom Republikom Jemen]] (Južni Jemen) [[1990]], - Sana je postala glavni grad današnjeg [[Jemen]]a.

 

Još u prvoj polovici [[20. vijek|20. st.]] u Sani je živjela zajednica od 10 000 [[Jevreji|Židova]], ali je njihov broj [[2010]]. pao na samo 70.<ref>[http://www.independent.co.uk/news/uk/home-news/persecuted-yemeni-jews-to-be-given-sanctuary-in-britain-1944075.html Persecuted Yemeni Jews to be given sanctuary in Britain], ''The Independant'', April 14, 2010.</ref>

 

 

{{UNESKO kutijica

|Name = Sana

|State_Party = {{flag|Jemen}}

|Type = Kulturno dobro

}}

Historijski utvrđeni grad Sana je naseljen preko 2 500 godina, prepun vrlo vrijednih starih građevina, zbog tog je [[UNESCO]] [[1986]]. na svojoj 10 sjednici uvrstio stari grad Sana na popis [[Svjetska baština|Svjetske baštine]]. Historijski utvrđeni stari dio grada okružen je zidom od nepečene cigle visine 14 metara, unuta grada ima preko 100 džamija, 12 hamama i 6 500 kuća. Pojedine građevine poput palače Samsarh i stare džamije, stare su više od 1400 godina. Puno kuća tih kuća od nepečene gline ravnih krovova, liče na nebodere (imaju po 5-7 katova). Dobar dio njih ima fasade ukrašene raskošnim dekorativnim reljefima, sa zamršeno rezbarenim prozorskim okvirima i vitrajima.

Jedna od najvećih atrakcija Sane je ''Suk al-Milh'' (Tržnica soli), na kojoj su se do nedavno

prodavali i robovi, a danas kruh, začini, grožđice, pamuk, bakarni predmeti, keramika, srebrnina, i antikviteti (lažni i pravi). Veličanstvena džamija iz [[7. vijek|7. st.]] ''Jami' al-Kabir'' (Velika džamija) je jedna od najstarijih džamija na svijetu. Vrata u tvrđavu ''Bab Al Jemen'' (Vrata Jemena) stara su preko 1000 godina.

Sana je [[2004]]. bila [[Arapi|arapska]] kulturna prijestolnica.

 

{|

| valign="top" |

|}

 

Sana zbog svoje velike visine ima vrlo umjerenu (pustinjsku) klimu, sa vrlo malo oborina, prosječno padne oko 200 mm kiše tokom cijele godine.

 

{{Infookvir vrijeme

|mjesto =<!--Sana|-->Sanu (2250 m)

}}

 

* {{flag|Turska}} [[Ankara]], 2004.

* {{flag|Tadžikistan}} [[Dušanbe]]

{{izvori}}

 

 

{{Commons|Sana'a}}

{{Glavni gradovi jemenskih muhafaza}}

[[Kategorija:Glavni gradovi u Aziji]]

[[Kategorija:Gradovi u Jemenu]]

{{Link FA|he}}

 

[[fr:Sanaa]]

[[fy:Sana'a]]

[[gd:Sanaá]]

[[gl:Sana]]