'''''Carske povesti''''' (lat: -{''Historia Augusta''}-) je naziv za zbirku biografija rimskih careva, pisanu na latinskom jeziku, od [[Hadrijan|Hadrijana]] (117—138) do [[Karin|Karina]] (283—285) i [[Numerijan|Numerijana]] (283—284).
-{''Historia Augusta''}- je od samog početka predstavljala kontroverzno delo za moderne istoričare i nije vrednovana kao naročito verodostojno delo. Kao autori biografija potpisana su šestorica ličnosti o kojima ništa ne znamo: Elije Spartijan, Julije Kapitolin, Vulkacije Galikan, Elije Lampridije, Trebelije Polion i Flavije Vopisk Sirakužanin. Prva četvorica su u biografijama iz zbirke zabeležila da su sastavili još biografskih spisa. Autori su neke od biografija posvetili [[Dioklecijan|Dioklecijanu]] (284.-305.), [[Konstantin Veliki|Konstantinu I]] (306.-337.) i raznim velikodostojnicima koji su nam inače nepoznati. ''Carske povesti'' predstavljaju jedini kontinuirani izvor koji obuhvata period 2. i 3. veka. Ipak, zbirci nedostaju biografije [[Filip Arabljanin|Filipa Arapina]], [[Decije Trajan|Trajana Decija]], [[Trebonijan Gal|Trebonijana Gala]], [[Emilijan|Emilijana]] i deo [[Valerijan (car)|Valerijanove]] biografije tj deo koji se bavi periodom od 244. do 259. godine. Autori se pored toga pozivaju na čitav niz istoričara od kojih su nam samo trojica poznati ([[Herodijan]], [[Marije Maksim]] i [[Deksip]]) i citiraju brojne dokumente (pisma, senatske odluke, natpise...). Citati su naročito brojni u životopisima opskurnih vladara, ali nema ni jednog u slučaju biografija Hadrijana, [[Antonin Pije|Antonina Pija]], [[Marko Aurelije|Marka Aurelija]] i [[Septimije Sever|Septimija Severa]]. Pominju se i nepostojeće legije, iskonstruisani rodoslovi (npr. poreklo Konstantina Velikog od [[Klaudije II|Klaudija II Gotskog]]) i čitav niz trivijalnih anegdota. Vrhunac predstavlja podzbirka Tridesetorice tirana (-{''Tyrani Triginita''}-) odnosno tridesetorice uzurpatora koji su se pojavili u vreme "slabog" i "poročnog" cara [[Galijen|Galijena]] (253.-268.). Da bi se popunio obrazac preuzet iz atinske istorije u Tridesetoricu tirana je uvršćeno ukupno trideset i dve ličnosti od kojih je samo dvadeset istorijski potvrđeno i u drugim izvorima (npr novac i natpisi). Međutim, i od tih dvadeset ima onih koji nikada nisu poneli carsku tituli, zatim tu su i žene i maloletnici koji nikada nisu vladali.
Od kraja 19. veka mnoga pitanja vezana za verodostojnost ''Carskih povesti'' su otvorena, a neka od njih još uvek nisu rešena na zadovoljavajući način (npr. jesu li biografije koje se smatraju za izgubljene uopšte i postojale !?). Herman Deso je 1887. utvrdio da su delovi biografije Septimija Severa pisani na osnovu spisa ''O carevima'' [[Aurelije Viktor|Aurelija Viktora]] (izdatog 361. god.), a delovi životopisa Marka Aurelija na osnovu [[Eutropije|Eutropijevog]] brevijara (objavljen 369. god.). Deso je unutrašnjom kritikom teksta zaključio da je u pitanju delo jednog anonimnog i neidentifikovanog autora koji je u stvari bio savremenik [[Teodosije I|Teodosija I]] (379.-395.). Ser Ronald Sajm je 1971. takođe smestio vreme nastanka zbirke u vreme oko 395. godine, a po njegovom mišljenju autor je mogao biti neki "neiskreni gramatičar" koji se vremenom toliko zagrejao za svoj zadatak da je postao sve inventivniji i duhovitiji. Sajm je ''Carske povesti'' smestio u kategoriju pseudoistorijskih romana tipa ''Romana o Aleksandru''.
Red 7:
==Spoljašnje veze==
*[http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Historia_Augusta/home.html -{Historia Augusta}- na sajtu -{Lacus Curtius}- (latinski sa engleskim prevodom)]
* [http://www.thelatinlibrary.com/sha.html -{Historia Augusta}- (samo na latinskom)]
