Vandali – razlika između verzija

 

== Termin vandalizam ==

 

Termin ''vandalizam'' se danas najčešće koristi kako bi se ukratko opisalo svako bezrazložno razaranje, pre svega umetničkih dela, ali i drugih materijalnih dobara (u tom smislu govori se o vandalizmu sportskih navijača, demonstranata, raznih paravojnih jedinica i sl.). Sam termin je bio nepoznat u antičko i srednjevekovno vreme, ali tokom perioda renesanse i docnije prosvećenosti učeni krugovi su počeli da idealizuju antičku grčko-rimsku kulturu i potcenjivački posmatraju srednjevekovne civilizacije. Naročito su preuveličavane razmere razaranja i štete po kulturu i umetnost koju su antičkom svetu naneli Huni, Goti i Vandali (odatle pogrdan naziv za srednjevekovnu umetnost 12.-14. veka - gotička umetnost). Glagol ''vandalizovati'' (''vandalisme'') potiče iz francuskog jezika i prvi ga je upotrebio Anri Gregoar, biskup Bloa, početkom 1794. poredeći ponašanje francuske republikanske vojske sa Vandalima prilikom pljačke Rima 455. godine. U svetlu poznoantičkih izvora ne može se tvrditi da su pohodi Vandala bili išta razorniji od sličnih poduhvata Huna, Gota ili samih [[Rimljani|Rimljana]]. Postoji i koncept ''kulturnog vandalizma'' koji je 1871. godine osmislio francuski slikar [[Gistav Kurbe]] koji je u vreme Pariske komune sproveo rušenje stuba sa [[Napoleon]]ovom statuom na [[Pariz|pariskom]] trgu Vendom kao simbola "rata i osvajanja". Danas se umetnost i vandalizam susreću u slučaju grafita. Međutim, sva ova moderna tumačenja u suštini nemaju mnogo veze sa istorijskom pljačkom Rima koju su sproveli Gejserih i njegovi ljudi 455. godine.