Arapski brojevi – razlika između verzija
preuzeto sa srpske Wikipedije |
(nema razlike)
|
Verzija na datum 4 mart 2011 u 09:58
Arapski brojevi je naziv za sledećih deset cifara: 0 (nula), 1 (jedan), 2 (dva), 3 (tri), 4 (četiri), 5 (pet), 6 (šest), 7 (sedam), 8 (osam), 9 (devet). U brojevnom sistemu s bazom 10, s tih deset cifara se može predstaviti bilo koji željeni broj.
Nastanak
Hinduskom naučniku Abu Mašaru (abu-Mas’har, + 886., rodom iz Balka u Kurasanu, a živeo je u Bagdadu) koji je doneo na Al Mensurov dvor astronomsko delo Sindhind pripisuje se uvođenje hinduske aritmetičke nauke sa njenim numeričkim sistemom (koji se na arapskom zove Hindi), kao i uvođenje oznake za nulu. G. Coedès -u Bulletin School of Oriental Studies, vol. VI (1931), str. 323—8, beleži pojavu arapskih brojeva i nule rano u sedmom veku u Indokini mnogo pre njihove pojave u pravoj Indiji. I zero (nula), koja je došla u engleski iz nekog talijanskog oblika, i cipher (nula), koja se pojavila u engleskom oko 200 godina ranije, dolaze od ar. sifr. To je prevod sanskritske reči koja znači prazan. Prema jednom sirijskom izvoru koji citira F. Nau u Joyrnal asiatique, ser. 10, viol. XVI (1910), str. 225. i d., brojevi su bili poznati nekom Sirijcu u manastiru u Kinasrinu god. 662.
Prema tome, al-Fazârijy, prevodiocu hinduskih dela, pripada zasluga što je arapski svet upoznao s hinduskim načinom označavanja brojeva. Tablice Muhameda Al Horezmija i Habasha al-Hâsiba (+ između 867. i 874) su proširile njihovu upotrebu svuda u arapskom svetu.
Međutim, arapski matematičari i astronomi su bili spori u prihvatanju ovog ingenioznog hinduskog pronalaska. Još u jedanaestom veku nalazimo abu-Bakra Myhammada al-Karajija (nepravilno Karkhi, (+ između 1019. i 1029) da piše u svom delu al-Kâfi fi al-Hisàb (dovoljna količina u aritmetici) sve brojke slovima. Drugi, povodeći se za starom semitskom i grčkom praksom, upotrebljavali su slova alfabeta hisab al-jymmal. Ahmad al-Nasawi iz Nase u Kurasanu, (+ ca. 1040), čije delo al-Myqnifi al-Hisâb al-Hindi (dokazivač hinduskog računanja) objašnjava delenje razlomaka i vađenje kvadratnog i kubnog korena skoro na najsavremeniji način, upotrebljavao je indijske brojeve, kao što je pre njega učinio Muhamed Al Horezmi.
