|
[[Datoteka:Portrait Brutus Massimo.jpg|thumb|Antička bista Marka Bruta]]
'''Marko Junije Brut''' ({{Jez-lat|Marcus Iunius Brutus}}; [[85. p. n. epne.]] — [[42. p. n. epne.]]), takođe poznat i kao '''Kvint Servilije Kepio Brut''' ({{jez-lat|Quintus Servilius Caepio Brutus}}) je bio [[Rimski senat|rimski senator]] pri kraju [[Rimska republika|Rimske republike]]. Navodno je potomak [[Lucije Junije Brut|Lucija Junija Bruta]], koji je predvodio proterivanje kraljeva iz Rima i bio konzul prve godine republike. Na početku svoje karijere, Brut je bio pripadnik [[optimati|optimata]] protiv [[Prvi trijumvirat|Prvog trijumvirata]] [[Gaj Julije Cezar|Gaja Julija Cezara]], [[Gnej Pompej Veliki|Gneja Pompeja]] i [[Marko Kras|Marka Krasa]]. Na početku [[drugi rimski građanski rat|građanskog rata]] između, stao je na Pompejevu stranu, međutim posle Cezarove pobede kod [[bitka kod Dirahija|Dirahija]] i [[bitka kod Farsale|Farsale]] 48. p. n. epne. predao se Cezaru. Zajedno sa [[Gaj Kasije Longin (cezaroubica)|Gajem Kasijem Longinom]] i [[Decim Junije Brut|Decimom Brutom]], bio je organizator atentata na Cezara 15. marta 44. p. n. epne. Posle poraza, koje su doživele trupe kojima je komandovao zajedno sa Longinom, kod [[bitka kod Filipa|Filipa]] u Grčkoj 42. p. n. epne. izvršio je samoubistvo.
== Biografija ==
Njegov otac [[Marko Junije Brut stariji]], rimski političar ubijen je 78. p. n. epne. po [[Gnej Pompej Veliki|Pompejovom]] naređenju, jer se umešao u [[Marko Emilije Lepid (konzul 78. p. n. epne.)|Lepidovu]] pobunu, pa je odgoj poveren [[Marko Porcije Katon|Marku Porciju Katonu]], polubratu njegove majke [[Servilija Kepio|Servilije]] (iz porodice Servilija Ahala). Kasnije ga je usvojio majčin rođak [[Kvint Servilije Kepio]] pa je sebi, njemu u čast, Marko Junije dodao imenu i prezime Kepio. Servilija je bila i [[Gaj Julije Cezar|Cezarova]] ljubavnica pa su se javila i neka nagađanja da mu je pravi otac upravo Cezar, ali to nije potvrđeno.
Odgajan u aristokratskom duhu, Brut sebe smatra potomkom polulegendarnog [[Lucije Junije Brut|Lucija Junija Bruta]] koji je isterao kralja [[Tarkvinije Oholi|Tarkvinija Oholog]] iz Rima. Odlikovao se strogim načinom života i bio je poznat kao poštovatelj i sledbenik [[Platon]]a i [[stoicizam|stoičara]]. Ipak, zanimanje za filozofiju, nije mu smetalo da se u mladosti bavi [[zelenaštvo]]m. Poznat je slučaj zajma kiparskom gradu [[Salamina|Salamini]] i traženje kamate od 48%. Sa Kipra se vratio u Rim kao bogat čovek. Oženio se ženom po imenu Klaudija.
== Politička karijera ==
Na početku [[Drugi rimski građanski rat|građanskog rata]] između Cezara i [[Gnej Pompej Veliki|Pompeja]] bio je na strani Pompeja, ali mu je nakon [[bitka kod Farsale|bitke kod Farsale]] 48. p. n. epne. Cezar oprostio i primio ga k sebi. Nakon toga, 46. p. n. e Brut je posta namesnik [[Cisalpska Galija|Cisalpske Galije]], a godinu dana kasnije Cezar ga je odredio [[pretor]]om za 44. p. n. epne. Razveo se od Klaudije i ponovo oženio s [[Porcija Katon|Porcijom]], kćerkom Marka Porcija Katona i svojom sestričinom.
=== Cezarovo ubistvo ===
Otprilike u to vreme, mnogi [[Rimski senat|senatori]] su počeli da se plaše Cezarove narastajući moći nakon njegovor imenovanja za doživotnog [[diktator]]a.<ref name="Cassius">{{Cite book|last=Dion |first=Kasije |authorlink=Kasije Dion |title= Rimska istorija | url=http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Cassius_Dio/home.html}}</ref> Bruta su drugi senatori ubeđivali da se uključi u zaveru protiv Cezara.<ref name="Cassius" />{{napomena|U drami „[[Julije Cezar (drama)|Julije Cezar]]“ [[Vilijam Šekspir|Vilijama Šekspira]], Brut pronalazi poruke napisane na bistama svojih predaka, koje je napisao Kasije kako bi naveo Bruta da poveruje da radi dobro delo za Rim. Međutim, ovo je verovatno samo piščeva slobodna interpretacija, pošto ne postoje dokazi da je Kasije stavljao lažne poruke}} Na kraju se opredelio za Cezarovo ubistvo zbog njegovog kraljevskog načina vladanja.<ref name="Cassius" /> Njegova supruga Porcija je bila jedina žena koja je znala za zaveru.
Zaverenici su planirali da izvrše ubistvo na [[martovske ide]] (15. marta) 44. godine p. n. epne. Tog dana Cezar je odložio dolazak u Senat pošto ga je njegova supruga [[Kalpurnija Pizon]], pokušavala da ubedi da ne ide. Zaverenici su se uplašili da je zavera otkrivena. Međutim, Brut je ostao uporan i sačeka Cezarov dolazaj u Senat, navodno čak i pošto mu je glasnik doneo vesti koje bi ga naterale da ode. Kada se Cezar konačno pojavio u senatu, zaverenici su ga napali. [[Publije Servilije Kaska]] je navodno prvi napao Cezara udarcem u rame, koji je Cezar odbio. Međutim, nakon što je video da je Brut među zaverenicima, pokrio je svoje lice [[toga|togom]] i prepustio se svojoj sudbini. Zaverenici su ga napadali u tolikom broju da su čak ranili jedni druge. Rečeno je da je Brut bio ranjen u ruku.
=== Posle Cezarovog ubistva ===
Posle Cezarovog ubistva Senat je usvojio [[amnestija|amnestiju]] ubica. Amnestiju je predložio Cezarov prijatelj i ko-konzul [[Marko Antonije]]. Ipak, nezadovoljstvo među stanovništvom nakon Cezarovog ubistva, primorao je zaverenike da napuste Rim. Brut je otišao na svoje imanje, zatim u [[Atina|Atinu]] i konačno u [[Makedonija|Makedoniju]], čiji je postao namesnik.
Godine 43. p. n. epne., nakon što je [[Oktavijan Avgust|Oktavijan]] od rimskog senata dobio titulu [[konzul]]a, jedna od njegovih prvih akcija je bila da se ljudi odgovorni za ubistvo Julija Cezara proglase ubicama i neprijateljima države. [[Marko Tulije Ciceron]], ljut na Oktavijana, je napisao pismo Brutu u kom je objasnio da su snage Oktavijana i Marka Antonija podeljene. Antonije je morao da sa svojom vojskom krene u pohod u [[Galija (provincija)|Galiju]], čiji je želeo da postane namesnik. Kao odgovor na taj pohod, Oktavijan je sakupio svoju vojsku i [[Mutinski rat|borio se u nizu bitaka]] u kojima je Antonije poražen. Kada je čuo da ni Antonije ni Oktavijan nemaju dovoljno veliku vojsku da odbrane rim, Brut je skupio svoju vojsku, koja je brojala ukupno oko 17 [[rimska legija|legija]].
Kod [[Apolonija|Apolonije]] u [[Ilirija|Iliriji]] je 43. p. n. epne. pobedio i zarobio [[Gaj Antonije|Gaja Antonija]], rođenog brata Marka Antonija, nakon čega se u [[Mala Azija|Maloj Aziji]] pridružio [[Gaj Kasije Longin (cezaroubica)|Kasiju]]. Preko [[Helespont]]a su se vratili u Evropu. Oktavijan se, na vest da je Brut krenuo na Rim, pomirio sa Antonijem. Njihova vojska, koja je brojala oko 19 legija, je krenula u susret Brutu i Kasiju. Dve vojske su se sukobile u dve bitke koje će biti poznate kao [[bitka kod Filipa|bici kod Filipa]]. Prva bitka je vođena 3. oktobra 42. p. n. epne. u kojoj je Brut porazio Oktavijanovu vojsku, ali su Kasija pobedile Antonijeve trupe. Druga bitka je vođena 2. oktobra 42. p. n. epne. koja je završena Brutovim porazom.
Posle poraza Brut je pobegao u obližnja brda sa samo četiri legije. Znajući da će biti zarobljen, Brut je počinio samoubistvo. Antonije je u znak poštovanja, naredio da se Brutovo telo umota u Atnonijevu najskuplju purpurnu mantiju (koja je kasnije ukradena, a Antonije je naredio da se lopov pogubi). Brut je [[kremacija|kremiran]] i njegov pepeo je poslat njegovoj majci Serviliji Kepio. Njegova supruga Porcija je navodno počinila samoubistvo nakon vesti suprugovoj smrti, mada o ovome postoje nesuglasice; Plutarj navodi da postoji pismo koje je navodno napisao sam Brut u kom žali način njene smrti.<ref name="ReferenceA">[[Valerius Maximus]], De factis mem. iv.6.5.</ref><ref name="ReferenceA"/><ref>[[Cassius Dio]], Roman History. 47.49.3.</ref><ref>[[Appian]], The Civil Wars, Book 5.136.</ref>
|
