|
[[Datoteka:Coin of Demetrius I of Macedon.jpg|thumb|200px|right|Demetrije I Poliorket]]
'''Demetrije I Poliorket''' ([[337. p. n. epne.]] - [[283. p. n. epne.]] ) bio je kralj [[Makedonija (antička)|Makedonije]] ([[294. p. n. epne.]] - [[288. p. n. epne.]] ). Sin je [[Antigon I Monoftalmos|Antigona I Monoftalmosa]]. Pripadao je dinastiji [[Antigonidi|Antigonida]].
Aktivno učestvuje u ratovima svog oca protiv [[Seleuk I Nikator|Seleuka]], [[Ptolemej I Soter|Ptolemeja]] i [[Lizimah]]a. Poražen je u [[bitka kod Gaze|bici kod Gaze]] [[312. p. n. epne.]] , čime je izgubio veliki deo Sirije. Ubrzo jednom pobedom delomično vraća izgubljeno. Demetrije napada [[Vavilon]] [[311. p. n. epne.]] , ali ne uspeva da Seleuku nanese neku ozbiljniju štetu. Uspostavlja se kratkotrajni mir [[310. p. n. epne.]].
== Spasilac Atine i Aleksandrov naslednik ==
Demetrije sa flotom od 250 brodova oslobađa [[Atina|Atinu]] [[307. p. n. epne.]] . [[Atina]] je dotad bila pod [[Kasandar|Kasandrom]] i Ptolemejem, a Demetrije ponovo uspostavlja demokratski poredak u Atini. Atinjani ga slave kao velikog spasioca grada . Dobija titulu soter ("spasilac").
U pomorskoj [[bitka kod Salamine na Kipru 306. p. n. epne.|bici kod Salamine na Kipru]] [[306. p. n. epne.]] potpuno uništava pomorsku moć Ptolemeja i zauzima [[Kipar]]. Na Kipru se Antigon i Demetrije proglašavaju kraljevima i naslednicima i nastavljačima Aleksandrovog carstva. Velika invazija na [[Egipat]] završava se neuspešno.
== Opsada Rodosa ==
[[Datoteka:Démétrios Ier Poliorcète (pièce).jpg|thumb|300px|left|Novac od Demetrija Poliorketa. Na grčkom piše ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ (novac od kralja Demetrija).]]
Pošto je ostrvo [[Rodos]] odbilo da im pomogne u bici protiv Ptolemeja, odlučuju da kazne Rodos. Demetrije počinje [[305. p. n. epne.]] neuspešnu opsadu [[Rodos]]a. Izmislio je nove opsadne sprave. Jedna od tih sprva je bio "ovan za razbijanje", koji je bio 60 metara dugačak i bilo je potrebno 1.000 ljudi da bi njime razbijali zidine opsednutog grada.
Zbog tih opsadnih sprava dobija naziv Poliorket, što znači "onaj koji opseda".
Pošto je neuspešno opsedao [[Rodos]] preko godinu dana vraća se u Atinu, koju ponovo oslobađa. [[Atina]] ga ponovo slavi kao velikog spasioca.
Demetrije je velikom vojskom krenuo na [[Kasander]]a, tada kralja Makedonije. Kasander je molio za mir, ali Antigon i Demetrije traže da preda celu Makedoniju. Da bi spasli Kasandera [[Lizimah]] napada Antigona u Aziji. Demetrija prekida kampanju protiv Kasandera i pridružuje se ocu u Aziji. U [[bitka kod Ipsa|bici kod Ipsa]] [[301. p. n. epne.]] [[Antigon]] i Demetrije su poraženi od [[Seleuk]]a i [[Lizimah]]a. [[Antigon]] je poginuo u toj bici, a Demetrije je pobegao do Efeza. Antigonove teritorije dele Seleuk, Lizimah i Ptolemej. Čak ni Atina više neće da pomogne Demetriju.
== Postaje kralj Makedonije 294. p. n. epne. ==
Ubrzo Demetrije vraća deo nekadašnje moći. Miri se sa Seleukom. Seleuku daje svoju ćerku za ženu. Atina je bila ponovo pod tiranijom i opet Demetrije posle duge blokade zauzima Atinu [[294. p. n. epne.]] .Posle Kasanderove smrti njegovi sinovi su se pokazali slabim. Jedan od njih zove Demetrija u pomoć. Demetrije ubija Kasanderovog sina [[Antipater II|Antipatera II]] i sam postaje kralj [[Makedonija (antička)|Makedonije]] [[294. p. n. epne.]]. Kralj [[Pir od Epira|Pir]] mu je stalno napadao teritoriju i podbunjivao podanike. Protiv njega se udružuju [[Lizimah]], Pir i Ptolemej i konačno [[288. p. n. epne.]] prisiljen je da napusti [[Makedonija|Makedoniju]]. Pir i Lizimah su podelili Makedoniju.
== Poražen umire u zarobljeništvu ==
Sa preostalom vojskom kreće u Aziju, gde ga Seleuk zarobljava [[285. p. n. epne.]]. Umire u zarobljeništvu [[283. p. n. epne.]]. Njegovi naslednici su došli na vlast u [[Makedonija (antička)|Makedoniji]].
== Vidi još ==
| 