m
r2.5.2) (robot Dodaje: mn:Марк Аврелий; kozmetičke promjene
m (robot Dodaje: simple:Marcus Aurelius) |
m (r2.5.2) (robot Dodaje: mn:Марк Аврелий; kozmetičke promjene) |
||
|
'''Marko Aurelije''', punim imenom po rođenju '''Marko Anije Katilije Sever''' ([[latinski jezik|lat]]. ''Marcus Annius Catilius Severus''), nakon ženidbe '''Marko Anije Ver''' (lat. ''Marcus Annius Verus''), nakon stupanja na presto '''Marko Aurelije Antonin''' (lat. ''Marcus Aurelius Antoninus''), rođen 121. god. n. e., stupio na presto 161. godine, umro 180. godine, bio je [[Rimsko Carstvo|rimski car]], naslednik i posinak [[Antonin Pije|Antonina Pija]], pripadnik [[Antonini|antoninske dinastije]] i poslednji u nizu "[[Pet dobrih careva|petorice dobrih careva]]".
Marko Aurelije je nasledio Antonina i ispoštovao [[Hadrijan]]ove namere tako što je [[Lucije Ver|Lucija Vera]] uzeo za punopravnog [[savladar]]a. Budući da su Verove sposobnosti bile ograničene, ovaj potez ne izgleda mudro, ali je Ver, srećom, odlučivanje prepustio Aureliju. Aurelijev je potez bio opasan iz još jednog razloga: on se veoma udaljavao od ideje carskog jedinstva i anticipirao je kasniju definitivnu podelu carstva na zapadni i istočni deo. Marko Aurelije je bio [[Stoicizam|stoički]] [[
Ipak, gotovo čitava vladavina Marka Aurelija bila je ispunjena ratovima i on je u vojnim operacijama proveo više vremena nego i jedan car pre njega. [[Partija|Parćanski]] kralj Vologaz III napao je 162. godine [[Jermenija|Jermeniju]] i na prestolu učvrstio svog štićenika. Namesnik provincije [[Kapadokija|Kapadokije]] pokušao je da mu se suprotstavi, ali je pretrpeo poraz i bio ubijen. Parćanske trupe upale su u [[Sirija|Siriju]] i napale sirijske gradove. Na istok su upućene trupe iz raznih provincija: sa [[Dunav]]a, [[Rajna|Rajne]], iz [[Afrika|Afrike]] i [[Egipat|Egipta]]. Na čelu rimskih snaga nalazio se Lucije Ver, ali su trupama zapravo komandovale iskusne vojskovođe, među kojima se isticao [[Avidije Kasije]]. On je zauzeo Jermeniju i [[Mesopotamija|Mesopotamiju]], pa čak i parćansku prestonicu Ktesifon. Rimska vojska prešla je čak reku [[Tigar (reka)|Tigar]] i upala u [[Medija|Mediju]], ali je u trupama iznenada počela da se širi [[kuga]]. Rat je završen 166. godine, tako što je Jermenija ponovo postala vazalna kraljevina, znatan deo osvojene teritorije vraćen je Partiji, dok je pod rimskim uticajem ostao samo severozapadni deo Mesopotamije. Pobede na istoku obezbedile su mir za izvesno vreme, ali je tome doprineo i sistem utvrđenja duž istočnih granica, stvorenog po uzoru na zapadne oblasti.
Marko Aurelije bio je odmah deifikovan odlukom senata, a njegovi posmrtni ostaci prenešeni su u grad [[Rim]] i položeni u [[Hadrijanov mauzolej]] (danas ''Castel Sant'Angelo''). Njegovi ratni pohodi zabeleženi su na stubu podignutom u njegovu čast, koji i danas stoji netaknut u Rimu.
== Vanjski linkovi ==
* [http://www.iep.utm.edu/m/marcus.htm Internet Encyclopedia of Philosophy entry]
* [http://www.roman-emperors.org/marcaur.htm Marcus Aurelius] entry at De Imperatoribus Romanis
* [http://www.livius.org/di-dn/divi_fratres/marcus.html Marcus Aurelius] entry at livius.org
* [http://www.michaellorenzen.com/marcus.html Marcus Aurelius: The Philosopher-Emperor of Rome] - Essay looking at Marcus Aurelius from the perspective of his leadership.
{{Redoslijed |
prethodnik = [[Antonin Pije]]<br />[[138]]. - [[161]].|
gl_članak_funkcija = [[Popis rimskih careva|Rimski car]]<br />[[161]]. - [[180]].|
nasljednik = [[Komod]]<br />[[180]]. - [[192]].
}}
[[
[[
[[an:Marco Aurelio]]
[[lv:Marks Aurēlijs]]
[[mk:Марко Аурелиј]]
[[mn:Марк Аврелий]]
[[mr:मार्कस ऑरेलियस]]
[[nl:Marcus Aurelius]]
| |||