Lagaš – razlika između verzija

'''Lagaš''' ili '''Sirpurla''' bio je najstariji gradova [[Sumer]]a i kasnije [[Babilonija|Babilonije]]. Danas ga predstavlja relativno niska, ali duga linija ruševina i brežuljaka pod imenom ''[[Tell al-Hiba]]'' u [[Irak]]u, sjeverozapadno od spajajanja [[Eufrat]]a s [[Tigris]]om i istočno od [[Uruk]]a. Nalazi se na suhom dnu nekadašnjeg kanala, nekih 5 km (3 milje) istočno od Shatt-el-Haja, odnosno nešto manje od 16 km (10 milja) sjeverno od suvremenog grada [[Shatra]] u oblasti kojom se upravlja iz [[Nasiriyah]]a.

 

 

[[Ruševine]] Lagaša je godine [[1877]]. otkrio [[Ernest de Sarzec]], tadašnji francuski konzul u [[Basra|Basri]], kome je montefichi poglavica, [[Nasir Pasha]], prvi ''Wali-Pasha'' ili generalni guverner Basre, omogućio da slobodno iskapa po svim teritorijama pod njegovom nadležnošću. Ispočetka po vlastitoj volji, a kasnije kao predstavnik francuske vlade pod turskim firmanom, de Sarzec je, uz određene prekide, nastavio iskopavanje do svoje smrti 1901, kada se rad nastavio pod nadzorom [[Gaston Cros|Gastona Crosa]]. Glavna iskopavanja su napravljena u dva velika brežuljka, a za jednog od njih se pokazalo da je nalazište hrama E-Ninnu - oltara boga-zaštitnika Lagaša, Nin-girsua ili [[Ninib]]a.

Kasnije francuske arheološke ekspedicije su vodili [[Henri de Genouillac]] (1929-31) i [[Andre Parrot]] (1931-33).

 

 

Ovaj hram je bio srušen i tvrđava sagrađena na njegovim ruševinama, u grčkom ili [[seleukid]]skom periodu, pa neke od pronađenih opeka imaju natpise na [[aramejski jezik|aramejskom]] i [[grčki jezik|grčkom jeziku]] koji spominju izvjesnog [[Hadad-nadin-akhe]]a, kralja male babilonske kraljevine. Ispod ove tvrđave su pronađene brojne statue [[Gudea|Gudee]], koje danas predstavljaju glavno blago babilonske kolekcije u [[Louvre]]u. Mnoge od njih su bile obezglavljene ili osakaćene, te bačene u temelje nove tvrđave. Iz ove strate su također izvađeni različiti fragmenti baznih reljefa i drugih vrijednih umjetničkih predmeta. Iskopavanje u drugom brežuljku je rezultiralo otkrićem zgrada koje su saržavale raznovrsne predmete od bronce i kamena, koji datiraju od najranijih sumerskih vremena, te tako omogućili historiji umjetnosti Babilonije da bude datirana nekoliko stotina godina prije vremena Gudee.

Ovaj brežuljak je najvjerojatnije sadržavao skladišne zgrade, gdje su bili uskladišteni ne samo žito, smokve i dr. nego i posude, oružje, skulpture kao i svaki drugi predmet koji se koristio u administraciji palače i hrama. U jednom manjem obližnjem brežuljku de Sarzec je otkrio arhivu hrama — oko 30.000 glinenih pločica koji su sadržavali poslovne knjige, te s neobičnom preciznošću otkrivali način upravljanja drevnim babilonskim hramom, karakter njegovog vlasništva, način obrade zemlje, uzgoja domaćih životinja, te proizvodne i trgovačke pothvate; to je važno jer je drevni babilonski hram bila važna industrijska, trgovačka i poljoprivredna institucija. Na žalost, prije nego što su se ove arhive mogle odnijeti, galerije su poharali pljačkaši i veliki broj ih je prodan trgovcima starinama, te tako raspršen širom Evrope i Amerike.

 

 

Prema natpisima pronađenim u [[Telloh]]u izgleda da je Lagaš bio prilično važan grad u sumerskom periodu, vjerojatno u [[3. milenijum pne.|3. milenijumu pne.]]. U to doba su njime vladali nezavisni kraljevi, [[Ur-Nina]] ([[24. vijek pne.]]) i njegovi nasljednici, koji su se borili za prevlast s [[Elam]]itima na istoku i kraljevima "Kengija" i [[Kiš (Sumer)|Kiša]] na sjeveru. Nakon [[Semiti|semitskog]] osvajanja je izgubio nezavisnost, a njegovi vladari ili ''patesiji'' postali vazali [[Sargon Akadski|Sargona Akadskog]] i njegovih nasljednika; ali je i dalje ostao sumerski gradi nastavio biti važno središte, prije svega, umjetničkog razvoja. Upravo je u tom periodu, kao i pod nešto kasnijom vladavinom kraljeva [[Ur]]a, [[Ur-Gur]]a i [[Dungi]]ja dosegao vrhunac umjetničkog stvaralaštva

* Inannatum II. (cca. 2390)

* Enitarzi (cca. 2385)

 

== Druga dinastija Lagaša ==

* Nammahani (2113-2110)

 

* E. de Sarzec, ''Découvertes en Chaldée'' (1887).

* A. Parrot, Tello, vingt campagnes des fouilles (1877-1933), (Paris 1948).

 

 

[[ar:لجش]]

[[ka:ლაგაში]]

[[ko:라가시]]

[[no:Lagash]]

[[pl:Lagasz]]