Wikipedija

Genocid u Srebrenici – razlika između verzija

Interaktivna pretraga historije
← Starija izmjenaNovija izmjena →
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
VizualnoWikitekst
m razloge za osporavanje neutralnosti trebalo bi obrazložiti na stranici ra razgovor
Munjanes (razgovor | doprinos)
1.871 izmena
m zamijenjeno: snage bosanskosrpske u snage bos. Srba ili snage RS ili snage VRS, zavisno od dijela teksta...
Red 12:
|branitelji=[[Armija Republike Bosne i Hercegovine]]}}
 
'''Masakr u Srebrenici''', odnosno '''Genocid u Srebrenici''' je naziv za niz masovnih likvidacija muškaraca i dječaka [[Bošnjaci|bošnjačke]] (muslimanske) nacionalnosti koje su provele [[Republika Srpska|bosanskosrpske]] vojne, policijske i paravojne formacije snaga bosanskih Srba nakon što su [[11. 7.|11.7.]] [[1995]]. preuzele nadzor nad [[Srebrenica|Srebrenicom]], tzv. ''zaštićenom zonom'' koju su za vrijeme [[Rat u Bosni i Hercegovini|rata]] u [[Bosna i Hercegovina|Bosni i Hercegovini]] bili osnovali [[Ujedinjeni narodi]] u svrhu zaštite bošnjačkih izbjeglica protjeranih na to područje od strane bosanskosrpskih snaga bosanskih Srba.
 
[[Međunarodni krivični sud za bivšu Jugoslaviju]] i [[Međunarodni sud pravde]] su u svojim presudama te masovne zločine okarakterizirali kao [[genocid]]. Općenito se smatraju najgorom pojedinačnom strahotom u ratovima u bivšoj Jugoslaviji i najvećim [[masakr]]om počinjenim u Evropi nakon [[drugi svjetski rat|drugog svjetskog rata]].<ref>[http://pescanik.net/2008/07/noz-zica-sramota/ Nož, žica, sramota]</ref>
 
Ti su tragični događaji imali značajnu ulogu za kako za okončanje rata u Bosni i Hercegovini, tako i za dalji razvoj političkih događaja na prostoru bivše Jugoslavije. ZahvaljujućiZbog njimatih događaja, izraz "Srebrenica" često služi kao sinonim za sve najgore zločine koji su se dogodili u doba raspada Jugoslavije, odnosno zločine počinjene iz rasne, vjerske i etničke mržnje.
 
== Stvaranje zaštićene zone ==
[[Datoteka:Srebrenica position.png|thumb|right|Položaj Srebrenice u BiH]]
 
U proljeće 1992. godine su, na samom početku rata u Bosni i Hercegovini, [[Republikasnage Srpska|bosanskosrpske]]bosanskih snageSrba su koristeći bolju tehničku opremljenost i podršku [[Jugoslovenska narodna armija|JNA]], preuzele nadzor nad većim dijelom [[Podrinje|Istočne Bosne]]. Muslimansko stanovništvo na tim područjima je podvrgnuto brutalnom etničkom čišćenju, čiji je cilj bio stvaranje etnički kompaktnih [[Srbi|srpskih]] teritorija.
 
Početni srpski udar je uspjelo izdržati samo nekoliko izoliranih enklava kao što su [[Goražde]], Srebrenica i [[Žepa]]. SrebrenicaSrebrenicu su na samom početku sukoba zauzele bosanskosrpske snage bosanskih Srba, ali su ih već u maju 1992. godine odatle izbacile (bošnjačke) paravojne snage na čelu s [[Naser Orić|Naserom Orićem]]. On se pokazao kao sposoban komandant, te je usprkos brojčanebrojčanoj i tehničketehničkoj inferiornosti, te koristeći nepristupačnost terena i zauzetost bosanskosprskih snaga bosanskih Srba na drugim frontama, do septembra uspio potisnuti bosanskosrpske snage bosanskih Srba, te proširiti srebreničku enklavu, odnosnotj. spojiti je s Žepom.
 
U januaru [[1993]]. muslimanske snage iz enklave su izvršile napad na područje [[Bratunac|Bratunca]] te zauzeli naselje [[Kravica]], prilikom čega su, prema bosanskosrpskim tvrdnjama bosanskih Srba, ubijeni civili srpske nacionalnosti. Taj je iznenadni napad doveo do pokretanja velike srpske protuofenzive, čiji je cilj bila konačna likvidacija srebreničke enklave.
 
Do marta 1993. bosanskosrpske snage bosanskih Srba su osvojiliosvojile sela [[Konjević Polje]] i [[Cerska|Cersku]], presjekavši enklavu na dva dijela, odnosno prekinuvši vezu između Srebrenice i Žepe. Muslimansko stanovništvo je pred srpskim naletom izbjeglo u Srebrenicu, čiji je broj stanovnika narastao na između 50.000 i 60.000 ljudi.
 
Uvjeti života u Srebrenici su postali nesnosni, s obzirom da su bosanskosrpske snage bosanskih Srba presjekle dovod pitke vode, kao i električne struje. Stanovnicima su počela nestajati hrana i lijekovi. U nastojanju da zaustavi humanitarnu katastrofu, komandant [[UNPROFOR]]-a, francuski general [[Philippe Morillon]] grad simbolički stavio pod zaštitu [[Ujedinjeni narodi|UN]]-a, odnosno obećao stanovnicima da će ih snage pod njegovom komandom zaštititi od srpskih napada.
 
Morillonova simbolička gesta je stvorila predah tokom koga se razvila diplomatska aktivnost, tokom koje su bosanskosrpske snage bosanskih Srba prijetile da će vojnom akcijom likvidirati enklavu. U tom periodu je UNHCR organizirao evakuaciju između 8000 i 9000 Muslimana (Bošnjaka) na područja pod kontrolom [[bosna i Hercegovina|vlade u Sarajevu]]. Međutim, sarajevske vlasti su prilično nevoljko gledale na mogućnost da se kriza razriješi evakuacijom, te su inzistirale da UN umjesto evakuacije zaštiti stanovnike enklave.
 
Diplomatska aktivnost je [[16. 4.|16.4.]] 1993. rezultirala rezolucijom [[Savet bezbednosti Ujedinjenih nacija|Vijeća sigurnosti UN]], kojom su Srebrenica, Žepa i [[Goražde]] i formalno proglašene zaštićenom zonom, gdje je zabranjena bilo kakva vojna aktivnost. To se trebalo odnositi i na bosanskosrpskusrpsku (RS) i na bošnjačku stranu.
 
U enklavu je [[18. 4.|18.4.]] 1993. stigla prva grupa vojnika UNPROFOR-a, čiji je neposredni zadatak bila njena zaštita.
 
== Situacija u zaštićenoj zoni (1993 - 1995) ==
Red 48:
}}
 
Odredbe sporazuma kojim je uspostavljena zaštićena zona u Srebrenici su se od aprila 1993. samo djelomično i sporadično poštivale. To se prvenstveno odnosilo na demilitarizaciju, odnosno obvezu bosanskosrpskih snaga VRS da povuku teško naoružanje oko enklave, odnosno obvezu bošnjačkih snaga da se razoružaju.
 
Jedinice [[Vojska Republike Srpske|Vojske Republike Srpske]] (VRS) koje su okruživale enklavu su pripadale Drinskom korpusu, a brojale su između 1000 i 2000 vojnika iz tri brigade.
 
U enklavi je, usprkos djelomičnom razoružanju, ostao znatan broj bošnjačkih snaga organiziranih u 28. brdsku diviziju [[Armija Republike Bosne i Hercegovine|Armije BiH]]. Te su jedinice su, u odnosu na bosanskosrpske snage VRS, bile slabo naoružane i opremljene, ali su ih zato nadmašivale ljudstvom. 28. divizija je također na razne načine primala logističku i drugu pomoć s područja pod kontrolom vlade u Sarajevu, pri čemu su se koristili i helikopteri.
 
BosanskosrpskeSnage snagebosanskih Srba su ispočetka nastojale zaštićenu zonu likvidirati posrednim sredstvima, odnosno iscrpiti enklavu opsadom. Konvoji s humanitarnom pomoći, pa i za opskrbu jedinica UNPROFOR-a, su često bili zaustavljani, a nekada se za to, u [[propaganda|propagandne]] svrhe, koristilo "spontano organizirano" civilno stanovništvo srpske nacionalnosti, uključujući žene koje bi lijegale na cestu pred UN-ovim konvojima.
 
Zbog svega je humanitarna situacija u samoj Srebrenici tokomtijekom mjeseci i godina opsade postajala sve lošija i lošija. Međutim, logistički pritisak srpske strane nije doveo do željenog efekta, odnosno do evakuacije enklave. Vlada u Sarajevu ih nije namjeravala napustiti kako iz političkih i propagandnih, tako i iz vojnih razloga. Srebrenica i druge enklave u Istočnoj Bosni su samim svojim postojanjem onemogućavale dovršetak etničkog čišćenja, a i veliki broj vojnog sposobnih ljudi - čak i bez teškog naoružanja - je vezivao znatne bosanskosrpske snage bosanskih Srba. To je za bosanskosrpsku komandu VRS-a postao veliki problem od jeseni 1994. kada se situacija na drugim bojištima počela okretati u korist hrvatskih i bošnjačkih snaga, te komanda VRS-a više nije mogla priuštiti držanje značajnih efektiva u Istočnoj Bosni.
 
Stanje u samoj enklavi se počelo pogoršavati od početka 1995. godine. Opskrba hranom, lijekovima i drugim potrepštinama je bila sve rjeđa, a sve lošije stanje kod civilnog stanovništva se počelo održavati i na vojno i političko rukovodstvo enklave. 28. divizija ARBiH, koja je sve vrijeme opsade vršila manje napade na srpske položaje odnosno izviđačke pohode u dubinu bosanskosrpskih teritorija RS-a, je sada to činila manje u nastojanju da veže srpske snage koliko da zarobi odnosno zaplijeni hranu i druge potrepštine.
 
Među bošnjačkim snagama u Srebrenici je također sve više raslo ogorčenje ne samo prema UN, koja nije bila u stanju poboljšati stanje u opkoljenoj enklavi, nego i prema vladi u Sarajevu, koja po njihovom mišljenju nije činila dovoljno da im pomogne, odnosno nije htjela vojnom akcijom probiti srpski obruč i stvoriti koridor do enklave. Vlasti u Sarajevu su na to reagirale opozivanjem vodećih vojnih oficira iz Srebrenice, uključujući i Nasera Orića.
Red 95:
Ohrabren brzinom napredovanja, kao i nedostatkom adekvatnog odgovora od strane UNPROFOR-a, Radovan Karadžić je [[9. 7.|9.7.]] izdao naredbu da se akcija nastavi i zauzme Srebrenica, odnosno konačno likvidira srebrenička enklava. Dan kasnije su se na ulice Srebrenice slijevale rijeke izbjeglica, od kojih su mnogi Karremansa i njegove ljude preklinjali za pomoć. Karremans je, pak, sve vrijeme slao zahtjeve za pomoć svojim pretpostavljenima, odnosno tražio zračne napade.
 
Odobrenje za zračne napade je izdano tek dan kasnije, kada su se bosanskorsrpske snage RS-a približile samom rubu grada. Oko 14:40 dva borbena aviona [[F-16]] su izveli zračni napad na VRS-ove tenkove. NATO-vi avioni su također pokušali bombardirati srpske artiljerijske položaje iznad grada, ali su napad morali obustaviti zbog loše vidljivosti.
 
Dalje akcije NATO-vog zrakoplovstva su obustavljene nakon što su srpske snage zaprijetile da će likvidirati zarobljene holandske vojnike, odnosno bombardirati UN-ovu bazu u Potočarima kraj Srebrenice, u kojoj se već tada okupilo između 20 i 30 hiljada bošnjačkih izbjeglica. Karremans je pak svojim pretpostavljenima rekao kako bi svaki dalji zračni napadi bili besmisleni, jer su srpske snage praktički ovladale enklavom.
 
BosanskosrpskeSnage Republike Srpske snage su, uključujući komandanta [[Ratko Mladić|Ratka Mladića]] su, pak, oko 16 sati ušle u Srebrenicu, odakle je već izbjeglo civilno stanovništvo. Izbjeglice su se uglavnom našle u i oko UN-ovog logora u Potočarima, dok su se manje grupe vojnika ARBiH okupljale na sjeveru enklave kako bi pokušale proboj prema [[Tuzla|Tuzli]], odnosno područjima pod bošnjačkom kontrolom.
 
== Proboj bošnjačkih muškaraca prema Tuzli ==
Red 112:
Kolona je [[14. 7.|14.7.]] još jednom upala u srpsku zasjedu kod Snagova, ali se nastavila probijati prema sjeveru. Dan kasnije je uspostavljen radio-kontakt s jedinicama II korpusa Armije BiH, te je 16.7. izvršen proboj srpskog obruča kod Baljkovice, nakon čega su jedinice 28. divizije konačno prešle teritoriju pod bošnjačkom kontrolom te stigle u Tuzlu. Procjenjuje se da je proboj uspjelo napraviti 3-4000 ljudi, odnosno trećina kolone. Većina njih su bili u izuzetno lošem psihofizičkom stanju, iscrpljeni [[glad|glađu]] i [[dehidracija|dehidracijom]].
 
Ostatak kolone - razbijen u manje grupe - je ostao iza bosanskosrpskih linija pod kontrolom bosanskih Srba, te se nastavio kriti po šumama, nastojeći izbjegavati bosanskosrpskeneprijateljske patrole. Neki su se uspjeli prebaciti na bošnjačku teritoriju nakon nekoliko dana, a neki i nakon nekoliko mjeseci. Dio se povukao natrag prema Srebrenici vjerujući kako će se lakše kriti na poznatom terenu. Vjeruje se da je posljednja takva grupa tzv. ''zvornička sedmorka'' koju su [[10. 5.|10.5.]] [[1996]]. uhvatili [[sjedinjene Američke Države|američki]] vojnici iz sastava [[IFOR]]-a i predali policiji Republike Srpske.
 
Veliki broj sudionika kolone se nikada nije uspio probiti do bošnjačke teritorije. Dio je ubijen u bosanskosrpskim zasjedama, dio je izvršio samoubistvo kako ne bi pali u srpske ruke, a dio je podlegao gladi i dehidraciji. Ipak, najveći broj sudionika kolone su već na samom početku bili zarobljeni od bosanskosrpskih snaga RS-a, te se vjeruje da su činili većinu žrtava masakra.
 
Osim kolone koja se probijala na sjever, dvije manje grupe su se pokušale probiti u drugim smjerovima. Dio se probio na istok, nastojeći prijeći [[Drina|Drinu]] i doći na teritoriju [[Srbija|Srbije]]. Manji dio je krenuo na jugozapad prema Žepi, u koju je stigao [[17. 7.|17.7.]] [[1995]].
 
== Evakuacija žena i odvajanje muškaraca iz Potočara ==
Ionako teška humanitarna situacija za srebreničke civile je postala još teža kada se njih između 20 i 25 hiljadatisuća okupilo u UN-ovoj bazi Potočari. Većina njih su bili žene, djeca, starci i invalidi, iako je bilo i nekoliko stotina vojno sposobnih muškaraca. Uvjeti u logoru su bili izuzetno teški, prije svega zbog nedostatka hrane i vode.
 
Tešku situaciju tih ljudi je pogoršala činjenica što su od popodneva 12.7. bili izloženi na milost i nemilost bosanskosrpskih vojnika VRS-a, a pripadnici Holandskog bataljona ih nisu mogli zaštititi. Izbjeglice u Potočarima su podvrgnute verbalnom i fizičkom zlostavljanju od strane bosanskosrpskih vojnika RS-a, a zabilježen je i jedan slučaj [[silovanje|silovanja]]. Tvrdi se da su tada počinjena prva, iako pojedinačna ubistva.
 
U međuvremenu je, nakon pregovora između VRS i UN, organiziran konvoj autobusa koji su trebali prebaciti žene i djecu u [[Kladanj]], koji se nalazio na bošnjačkoj teritoriji. Međutim, već tada je započelo odvajanje muškaraca od žena iz logora. Autobusi s izbjeglicama za Kladanj su također zaustavljani od bosanskosrpkih snaga RS-a, te su iz njih muškarci odvođeni u nepoznatom smjeru.
 
U roku od nekoliko dana enklava je postala ispražnjena od Bošnjaka, pa je ''zaštićena zona'' izgubila svoju svrhu. Nakon pregovora između UNPROFOR-a i VRS, [[21. 7.|21.7.]] Holandski bataljon je napustio enklavu, prije čega je održana manja svečanost u kojoj su sudjelovali Karremans i Mladić.
Red 134:
Najveći broj bošnjačkih muškaraca zarobljenih nakon pada Srebrenice sudjelovao je u koloni koja se pokušala probiti do Tuzle, a čiji je najveći dio razbijen u zasjedi [[13. 7.|13.7.]] Oni su poslije bili okupljeni na lokacijama kao što je polje kod Sandića, poljoprivredna zadruga u Kravici, fudbalsko igralište u Novoj Kasabi, selu Lolići i seoskoj školi Luka. Pretpostavlja se da je ukupno bilo između 3000 i 6000 zarobljenika. Uz tu je grupu dan ranije iz izbjegličkog logora u Potočarima prikupljena manja grupa zarobljenika, koja je brojila do 1000 ljudi.
 
Među obje grupe su se, usprkos tvrdnji bosanskosrpskih vlasti RS-a da namjeravaju zadržati samo vojno sposobne muškarce, našli i dječaci stari 13 godina, ali i starci. Svim zarobljenicima su oduzete osobne stvari te su u pravilu odvođeni na sjever, u Bratunac i druge lokacije gdje će u sljedećih nekoliko dana biti podvrgnuti likvidacijama.
 
Prije samih likvidacija su zarobljenici bili smještani u školama, skladištima i sličnim objektima. Tamo bi obično proveli nekoliko sati ili dana, te bi ih se u manjim grupama kamionima na osamljena mjesta gdje su vršena masovna pogubljenja. Prije samih pogubljenja su im, kako bi se spriječio bijeg , vezivane oči, vezane ruke ili oduzimane cipele. Na samim mjestima pogubljenja su poredani, a potom ubijani rafalima iz automatskog oružja. One koji bi preživjeli su poslije ubijani pojedinačnim hicima iz neposredne blizine.
Red 163:
Iako je trebalo proći vremena da šira javnost dobije predodžbu o razmjerima masakra, on se vrlo brzo iskazao kao jedan od najvažnijih događaja kako sam za rat, tako i za kasnije događaje na prostoru bivše Jugoslavije.
 
Već je sam ulazak bosanskosrpskih snaga RS-a u Srebrenicu, a nešto kasnije i Žepu, kao zaštićene zone UN, te zarobljavanje i protjerivanje stanovništva koje je UN trebalo zaštititi, od vodećih zapadnih političara kao i javnosti shvaćen kao provokacija na koju se mora odgovoriti, makar i simbolično. Već [[25. 7.|25.7.]] 1995. su Radovan Karadžić i Ratko Mladić od strane Međunarodnog suda za bivšu Jugoslaviju optuženi za genocid, ratne zločine i zločine protiv čovječnosti.
 
Uz diplomatski pritisak se stvorio i konsenzus da se slični događaji moraju spriječiti, a sam rat zaustaviti odlučnim vojnim mjerama. Iako nije prihvaćen zahtjev novog francuskog predsjednika [[Jacques Chirac|Jacquesa Chiraca]] da se VRS istjera iz Srebrenice, odnosno ponovno uspostavi zaštićena zona, pojačane su mjere zaštite već postojećih zona, prije svega [[Opsada Sarajeva|opsjednutog Sarajeva]]. UN-ovim snagama su se priključile teško naoružane britanske i francuske jedinice organizirane u tzv. ''Snage za brzu reakciju'' (RRF) koje su bile sposobne voditi borbu s bosanskosrpskim snagama RS-a. NATO avijacija je intenzivirala kampanju bombardiranja srpskih položaja i vojnih objekata.
 
Jedna od zaštićenih zona UN u ljeto 1995. je bila i [[Bihaćka enklava]], okružena teritorijem pod kontrolom bosanskih, odnosno [[Republika Srpska Krajina|krajiških]] snaga. [[Operacija Oluja]], pokrenuta nekoliko tjedana nakon masakra u Srebrenici, se od strane hrvatskih vlasti pravdala nastojanjem da se spriječi da stanovnici Bihaća dožive istu sudbinu kao i stanovnici Srebrenice. Ta je akcija, kao i ofenzive [[Oružane snage Republike Hrvatske|Hrvatske vojske]] u BiH koje su nastavljene u sljedeća dva mjeseca, rezultirale vojničkim porazom bosanskih Srba, odnosno prihvaćanjem pregovora koji su rezultirali [[Daytonski mirovni sproazum|Daytonskim mirovnim sporazumom]].
Red 179:
U proljeće 2005. godine je vlada [[Jan Peter Balkenende|Jana Petera Balkenendea]] koristile slike masakra iz Srebrenice u neuspjeloj propagandnoj kampanji čiji je cilj bio uvjeriti birače da na referendumu prihvate [[Evropski Ustav]]. Njome se sugeriralo da samo u politički potpuno ujedinjenoj Evropi više neće biti etničkih sukoba niti prilika da se ponove slični događaji.
 
=== Izvinjenje Vlade Republike Srpske ===
Povodom Izveštaja svoje Komisije za istraživanje događaja u srebreničkoj operaciji, Vlada Republike Srpske zaključuje da prihvaćeni Izveštaj „nedvosmisleno pokazuje, da su u području Srebrenice u julu 1995. godine, učinjeni zločini velikog obima grubim kršenjem međunarodnog humanitarnog prava“ i da je „ Republika Srpska iskazala odlučnost da se suoči sa istinom o događajima iz proteklog tragičnog sukoba na prostoru Bosne i Hercegovine“. Vlada RS izražava saosećanje sa bolom srodnika žrtava, „uz iskreno žaljenje i izvinjenje zbog tragedije koja im se dogodila“, kao i opredeljenje da se pred lice pravde izvedu sva lica koja su počinila ratne zločine“.<ref>[http://pescanik.net/2008/07/noz-zica-sramota/ Nož, žica, sramota]</ref>
 
Red 195:
Prva važnija osuda za zločine se dogodila od strane Haškog tribunala [[29. 11.|29.11.]] [[1996]]. kada je [[Dražen Erdemović]], pripadnik 10. diverzantskog odreda pri Glavnom štabu VRS, nakon priznanja krivnje, odnosno sudjelovanja u ubojstvu 70 zarobljenika, osuđen na 10 godina zatvora (kasnije smanjeno na 5 godina).
 
Godine [[2001]]. Haški sud je bosanskosrpskog generala [[Radislav Krstić|Radislava Krstića]], koji je komandirao Drinskim korpusom VRS u vrijeme masakra, osudio na 46 godina zatvora zbog pomaganja genocida (tri godine kasnije kazna mu je smanjena na 35 godina). To je bila prva sudska presuda temeljem koje je ICTY utvrdio da se na području Srebrenice odigrao genocid.
 
Pukovnik [[Vidoje Blagojević]], komandant Bratunačke brigade VRS, je za svoje sudjelovanje u masakru 2005. godine osuđen na 18 godina zatvora, što je kasnije smanjeno na 15 godina.
Red 212:
Službena verzija, odnosno verzije događaja u i oko Srebrenice u julu 1995. godine, temeljena na presudama međunarodnih sudova, a koju su uglavnom prihvatile zapadne vlade i UN, je godinama predmet potpunog ili djelomičnog osporavanja, odnosno nastojanja da se tim događajima da drukčije tumačenje.
 
To se prvenstveno odnosi na javnost i vlasti Republike Srpske, koje su ispočetka u potpunosti negirale masakr. Komisija RS sastavljena s namjerom sastavi službeni stav o masakru je prvo utvrdila da masakra nije bilo, odnosno da su bošnjački muškarci počinili kolektivno samoubistvo. Vlasti RS su masakr priznali tek 2004. godine. Na intervenciju Visokog predstavnika za BiH [[Paddy Ashdown|Paddyja Ashdowna]] RS je morala sastaviti novu komisiju i njeni nalazi u oktobru 2005. godine su utvrdili da je u Srebrenici izvršeno masovno ubistvo između 7800 i 8000 bošnjačkih muškaraca od strane bosanskorspkih vojnih i policijskih jedinica RS-a. Nacionalistički raspoloženi dio srpske javnosti nalaze te komisije smatra rezultatom političkog pritiska.
 
S vremenom, a pogotovo objavljivanja video-snimke "Škorpiona" u junu 2005. godine, u srpskoj javnosti - kako u RS, tako i u samoj Srbiji - je počeo prevladavati stav da se masovna ubistva uistinu dogodila, ali se umjesto toga počeo osporavati njihov opseg, karakter, kao i broj žrtava. Tako se smatra da je brojka od oko 8000 žrtava preuveličana, odnosno da je veliki dio bošnjačkih žrtava poginuo u borbama za enklavu, odnosno u pokušaju proboja. Također se osporavaju navodi da su masovna ubistva zarobljenika bila unaprijed planirana, odnosno da su bosanskosrpske snage RS-a napale enklavu s jasnom namjerom da počine masakr. Kao motiv zločina se najčešće navodi odmazda zbog zločina koje su bošnjačke snage počinile nad srpskim civilima u okolici Srebrenice. Preuveličavanje zločina kod Srebrenice je, prema takvim mišljenjima, motivirano nastojanjem zapadnih sila da se demoniziraju Srbi kao nacija, opravda vojna intervencija protiv njihovih entiteta i država, odnosno zataškaju zločini u kojima su sami Srbi bili žrtve, odnosno opravdaju bošnjački, hrvatski i NATO-vi zločini. Takvi stavovi su osim u Srbiji, rašireni i u [[Rusija|Rusiji]] i u drugim pravoslavnim zemljama, kao i u kod nekih ekstremno desnih stranaka u Zapadnoj Evropi koje se protive useljavanju iz muslimanskih zemalja.
 
Revizionistički stavovi prema Srebrenici postoje i među [[ekstremna ljevica|ekstremnim ljevičarima]] i pacifistima u zapadnim državanma koji su se suprostavljali NATO-vim vojnim intervencijama u BiH i kasnije na Kosovu. Prema njima je masakr preuveličan, odnosno njegovi detalji postali predmetom medijske manipulacije kojim bi se opravdale ne samo te intervencije, nego ustanovila doktrina tzv. [[humanitarni rat|humanitarnog rata]] kojom SAD i njihovi saveznici pod krinkom spriječavanja genocida i potlačivanja etničkih manjina krše međunarodno pravo u svrhu ostvarivanja vlastitih ekonomskih interesa, za što je primjer [[rat u Iraku]]. Najpoznatiji predstavnici takvih stavova su [[Diana Johnstone]] i [[Noam Chomsky]].
Izvor: https://sh.wikipedia.org/wiki/Genocid_u_Srebrenici