Staljinizam – razlika između verzija

 

 

'''Staljinizam''' je izraz koji najčešće označava ideologiju koju je osmislio [[Josif Staljin]] te je nastojao sprovoditi u djelo u [[SSSR]]-u za vrijeme svoje vladavine od 1920-ih do 1930-ih; obično se smatra jednim od pravaca [[marksizam-lenjinizam|marksizma-lenjinizma]], iako postoje autori koji ga smatraju devijacijom od osnovnih načela te ideologije.<ref name="B. Bottomore. 1991. Pp. 54">T. B. Bottomore. ''A Dictionary of Marxist thought''. Malden, Massaschussetts, USA; Oxford, England, UK; Melbourne, Victoria, Australia; Berlin, Germany: Wiley-Blackwell, 1991. Pp. 54.</ref> Staljinistička politika u SSSR-u je svoje osnove imala u ubrzanoj [[industrijalizacija|industrijalizaciji]], konceptu [[socijalizam u jednoj zemlji|socijalizma u jednoj zemlji]], centralizaciji države, [[kolektivizacija|kolektivizaciji]] poljoprivreda, te subordinaciji interesa svih drugih [[komunistička partija|komunističkih partija]] u svijetu prema interesima [[KP Sovjetskog Saveza]], a koja se smatrala [[avangarda (partija)|avangadrom]] komunističke revolucije.<ref name="B. Bottomore. 1991. Pp. 54"/>

 

 

Staljinizam je, međutim, daleko poznatiji po tome što je zauzeo izuzetno radikalan stav u konceptu [[klasna borba|klasne borbe]], odnosno što je masovno koristio državni represivni aparat kako bi društvo nasilno očistio od [[buržoazija|buržoazije]], [[kulaci|kulaka]] i drugih "klasnih neprijatelja", uključujući i članstvo vladajuće [[KPSS|Partije]] koje se smatralo nedovoljno vjernim staljinističkim konceptima; to je nasilje, sprovođeno kroz [[čistka|čistke]] i masovne progone, od kojih su najzloglasniji postali tzv. [[Holodomor]] u Ukrajini i [[Velika čistka]] 1930-ih.

Ti su događaji s vremenom dali značajne argumente [[antikomunizam|antikomunističkoj]] i [[antisovjetizam|antisovjetskoj]] propagandi, a staljinizam je postao pežorativni izraz kojim su se opisivali svi negativni aspekti [[komunizam|komunizma]] kao ideologije i njegove primjene u praksi. Od Staljinove politike se poslije njegove smrti počelo ograđivati i novo sovjetsko rukovodstvo, koje je nakon XX kongresa KPSS 1956. započelo proces [[destaljinizacija|destaljinizacije]]. S druge strane, dio komunističkih partija se odbio odreći staljinističke ideologije i praksi, a za što je najpoznatiji primjer [[Komunistička partija Kine]] pod vodstvom [[Mao Zedong]]a, koja je razvila vlastitu ideologiju [[maoizam|maoizma]] kao svojevrsni nastavak i ogranak staljinizma. Ta je odluka dovela do [[Sovjetsko-kineski raskol|sovjetsko-kineskog raskola]] 1960-ih; Maou se priključila [[SR Albanija]] pod [[Enver Hohxa|Enverom Hohxom]] koja je zadržala svoj staljinistički karakter, ali je 1978. nakon dolaska [[Deng Xiaoping]]a na vlast došlo do [[Kinesko-albanski raskol|novog raskola]] pri čemu je stvoren novi marksističko-lenjinistički pravac koji se naziva [[hodžaizam]]. Iako KP Kine danas još uvijek formalno Staljina smatra jednim od izvora svoje službene ideologije, jedinom staljinističkom zemljom svijeta se obično naziva jedino [[Sjeverna Koreja]].

 

{{Reflist|2}}

 

* Stalin, Joseph V. [http://www.marxists.org/reference/archive/stalin/index.htm Stalin Reference Archive] at [http://www.marxists.org/ Marxists Internet Archive]. Retrieved May 11, 2005.

* [http://www.spartacus.schoolnet.co.uk/RUSstalin.htm ''Joseph Stalin''] on Spartacus Schoolnet

* [http://www.bbc.co.uk/history/historic_figures/stalin_joseph.shtml Joseph Stalin] by the [[BBC]]

 

{{Komunizam}}