Vojna okupacija – razlika između verzija

Pojam ratne okupacije može se posmatrati sa stanovišta definicije ratne okupacije i razlikovanja okupacije od aneksije.

[[Međunarodno pravo]] ima poseban izgrađen sistem pravila za ratnu okupaciju kao poseban pojam različit od mirne, mirnodopske okupacije koja se može desiti u najrazličitijim okolnostima i čija legitimnost zavisi od posebnog skupa pravila. Definiciju ratne okupacije, za koju se može reći da je opšteprihvaćena i nesporna u teoriji i praksi, daje [[Haški pravilnik iz 1907. godine]], inače aneks [[Haška konvencija iz 1907. godine|Haške konvencije iz 1907. godine]] u članu 42 :

Odnos ratne okupacije i [[aneksija|aneksije]] dugo je bio odnos istovetnosti jer se faktička vlast izjednačavala i sa pravnom. Eventualna kasnija legalizacija teritorijalnih osvajanja (kroz određeni mirovni sporazum i dr.) bila je poželjna, ali ne i neophodna. Tek u novo doba pojmovi se razdvajaju, pa i savremeno regulisanje ove materije pokazuje da je stav prihvaćen u međunarodnom pravu taj da je ratna okupacija fakt, iako regulisan određenim normama, te da se nikako ne sme izjednačavati sa [[suverenost|suverenošću]] na određenoj teritoriji. Čitav niz pravnih pravila usmeren je upravo na to da se okupirajuća sila spreči da sprovodi mere protiv legalne vlasti i vrši postupke koji su po prirodi stvari rezervisane za državu čija je to teritorija.

Stvaranje pravnih izvora koji će regulisati materiju ratne okupacije vezano je pre svega za [[XX vek]]. Ranije se može govoriti o određenim običajima ili pak sporadičnoj, sporednoj i neobavezujućoj regulativi ili primeni uz pomoć analogije pravila [[ratno pravo|ratnog prava]] uopšte.

Prvi relevantan izvor je Haški pravilnik uz Hašku konvenciju iz 1907.g. Do potrebe daljeg regulisanja ove materije došlo je posle [[Drugi svetski rat|Drugog svetskog rata]] i svega šta su činile okupatorske vojske zaraćenih strana na okupiranim teritorijama, uopšte ne primenjujući ili primenjujući krajnje selektivno odredbe haških dokumenata. Od značaja su [[Ženevska konvencija o zaštiti građanskih lica za vreme rata iz 1949. g.]] (poznata i kao [[Ženevska konvencija o zaštiti građanskih lica za vreme rata iz 1949. g.|IV Ženevska konvencija]]) i [[Konvencija za zaštitu kulturnih dobara u slučaju oružanog sukoba iz 1954. godine]] .

* Avramov S., Kreća M., ''Međunarodno javno pravo'', Beograd 2006. ISBN 86-7549-523-4