Verzija na datum 14 juni 2013 u 17:00 uredi Kolega2357-Bot (razgovor \| doprinos) 64.473 izmene m Bot: popravljanje preusmjeravanja ← Starija izmjena		Verzija na datum 24 juni 2014 u 15:22 uredi poništi Kolega2357 (razgovor \| doprinos) 20.730.146 izmena m robot kozmetičke promjene Novija izmjena →
Red 1: '''Radikali''' (''slobodni radikali'') su [[atom]]i, [[molekula\|molekuli]], ili [[jon]]i sa [[nespareni elektron\|nesparenim elektronima]] u spoljašnjoj ljuski.<ref name="Clayden1st">{{Clayden1st}}</ref><ref name="MorrisonBoyd6th">{{MorrisonBoyd6th}}</ref><ref name="March6th">{{March6th}}</ref> Slobodni radikali mogu da budu pozitivni, negativni, ili bez naelektrisanja. Nespareni elektroni daju radikalima [[hemijska reakcija\|hemijsku reaktivnost]]. Smatra se da slobodni radikali u telu jedan od uzroka [[degenerativna bolest\|degenerativnih bolesti]], [[starenje\|starenja]] i [[Rak (bolest)\|~~kancer~~kancera]]a. Slobodni radikali su značajni za [[sagorijevanje\|sagorevanje]], [[atmosferska hemija\|atmosfersku hemiju]], [[polimerizacija\|polimerizaciju]], hemiju [[Plazma (fizika)\|plazme]], [[biohemija\|biohemiju]], i mnoge druge hemijske procese. U hemijskoj biologiji, [[superoksid]] i [[azot-monoksid]] regulišu mnoštvo procesa, kao što je kontrola vaskularnog tona. Radikali mogu da budu i glasnici posredstvom fenomena zvanog [[redoks signalizacija]]. Radikal može da bude zarobljen unutar ''[[Efekat kaveza (hemija)\|kaveza rastvarača]]'', ili da budu na neki drugi način vezani. == Hemijske reakcije == U hemijskim jednačinama, slobodni radikali se često označavaju tačkom stavljenom neposredno iza simbola atoma: Red 11: [[Reakcioni mehanizam\|Reakcioni mehanizmi]] radikala koriste jednostranu strelu za prikazivanje kretanja elektrona: [[~~Image~~Datoteka:Radical.svg\|centre\|300px]] [[homoliza\|Homolitičko]] raskidanje veze se prikazuje strelom koja nalikuje ''kuki za ribu'', da bi se napravila razlika od uobičajenog kretanja dva elektrona, što se prikazuje standardnom zakrivljenom strelom. Treba napomenuti da se drugi elektron raskidajuće veze takođe pomera da formira par sa napadujićem elektronom radikala; to nije eksplicitno prikazano u ovom slučaju. Slobodni radikali uzimaju učešća u [[adicija radikala\|adiciji]] i [[supstitucija radikala\|supstituciji radikala]] kao [[reaktivni intermedijar]]i. [[Lančana reakcija\|Lančane reakcije]] u kojima učestvuju slobodni radikali se obično dele u tri procesa. * Reakcije '''inicijacije''' rezultiraju u povećanju broja slobodnih radikala. * Reakcije '''propagacije''' su reakcije u kojima se totalni broj slobodnih radikala ne menja. * Reakcije '''terminacije''' dovode do umanjenja broja slobodnih radikala. Tipično dva slobodna radikala formiraju stabilnije vrste, npr.: 2Cl'''·'''→ Cl<sub>2</sub> == Literatura == {{Reflist\|2}} == Spoljašnje veze == * [http://mark.jelezniak.de/chemical_reactions/ignition_delay_times.htm Upotreba emisije radikala u određivanju vremena kašnjenja paljenja] {{DEFAULTSORT:Radikal (hemija)}}

Radikal (hemija) – razlika između verzija