20.730.146
izmjena
m
robot kozmetičke promjene
m (Datoteka/fajl Kavadi.jpg je uklonjen/a jer ga/ju je na Ostavi obrisao Fastily sa razlogom: Per commons:Commons:Deletion requests/File:Kavadi.jpg) |
m (robot kozmetičke promjene) |
||
|
== Prva vlada ==
Po vizantijskom hroničaru [[Jovan Malala|Jovanu Malali]], Kavad je [[531]]. umro u 82. godini života, što znači da je rođen [[449]]. godine. Na presto je došao uz pomoć plemstva koje je zbacilo i oslepelo njegovog strica [[Balaš
U vreme početka Kavadove vladavine, njegovom kraljevstvu je pretila opasnost od Belih ili [[Heftalitski Huni|Heftalitskih Huna]] iz srednje Azije. Huni su [[483]], teško porazili Peroza I koji je morao da pristane na plaćanje visokog danka i slanje Kavada kao taoca. Kao hunski talac Kavad je živeo dve godine, dok je u međuvremenu njegov otac [[484]]. ubijen u borbi sa Heftalitima. Nakon toga kraljevski prestiž je bio prilično pogođen i ni Balaš nije mogao da ga obnovi. Dolazak Kavada na mesto kralja trebalo je da produži ovaj period nesigurnosti u korist persijskih magnata i sveštenika.
Međutim, novi šah se pokazao voljnim i sposobnim da obnovi centralizovanu državu. Prvo je podržao [[Mazdak
== Početak druge vlade i rat sa Vizantijom ==
Kavad je pak uspeo da pobegne i utočište je našao upravo kod Heftalita. Hunski kralj ga je oženio svojom ćerkom i stavio mu na raspolaganje vojsku pomoću koje je Kavad povratio presto. Po ponovnom preuzimanju trona, Kavad je morao da ponovo prihvati obnovu isplaćivanja danka Heftalitima. Obratio se [[Vizantija|istočnorimskom]] caru [[Anastasije I|Anastasiju I]] zahtevajući isplatu redovnih subvencija koje je carigradski dvor isplaćivao persijskom. Subvencije su naime bile namenjene održavanju persijskih utvrđenja u Zakavkazju koje su posredno branile i rimsku Siriju i Mesopotamiju od Huna severno od Kavkaza. [[Zenon (car)|Zenon]] je [[483]]. prestao da isplaćuje subvencije, a Anastasije je odbio da pomogne Kavadu očekujući njegove dalje sukobe sa Hunima. U isto vreme, car je počeo da se meša u prilike u Parsarmeniji, delu Jermenije pod persijskom vlašću.
U avgustu [[502]]. Kavad je lično upao u rimsku Jermeniju i time je prekršio ''Stogodišnji mir'' iz [[422]]. godine. Iznenadni upad Persijanaca na samom kraju ratne sezone doveo je do pada nekoliko rimskih tvrđava, uključujući i Amidu u januaru [[503]]. godine. Tek kada su vesti o padu Amide (današnji Dijarbekr u Turskoj) stigle u [[Carigrad]], Anastasije je opremio brojnu vojsku koji je poverio trojici međusobno zavađenih vojskovođa, Aerobindu, Patrikiju i svom sestriću Ipatiju. Jedina pozitivna stvar koju je carska vojska izvela [[503]]. bila je odbrana Edese, koju su njeni žitelji odbranili uzdajući se u relikviju koju su čuvali: pismu koje je [[Isus]] poslao njihovom knezu Agbaru. Naredne [[504]]. godine, Anastasije je poslao Celera, svog kancelara (magister officiorum), kao vrhovnog komandanta, dok je [[Ipatije]] opozvan u [[Konstantinopolj]]. Ovoga puta inicijativa je bila na strani Vizantinaca, persijske pogranične provincije su poharane, a Patrikije je opsadom naterao Amidu na predaju (početak [[505]]. god.). Pošto su [[505]]. Zakavkaski Huni napali Parsarmeniju Kavad je pristao da sklopi mir na sedam godina sa Celerom. Kratak ali težak rat sa Persijom, Anastasije je uspešno okončao tako što je, uprkos protestima nemoćnog Kavada, utvrdio Teodosiopolj (današnji Erzerum u [[Turska|Turskoj]]), najznačajniju tvrđavu rimske Jermenije, i podigao nasuprot Nizibisu tvrđavu Anastasiopolj.
== Pobeda nad Heftalitima i Iberijski rat ==
Kavad je [[503]]. otpočeo seriju ratova sa Belim Hunima koji su se završili deset godina kasnije. Do [[513]]. Heftaliti su proterani sa sasanidskih teritorija i više nisu predstavljali presudan faktor u unutrašnjoj politici Kavadove kraljevine.
[[Iberijski rat]] vođen je sa promenljivom srećom na obe strane. Justinijanov vojskovođa [[Velizar]] je [[530]]. odneo sjajnu pobedu u bitki kod [[Bitka kod Dare|Dare]], ali su naredne godine Persijanci uzvratili pobedom kod [[Bitka kod Kalinika|Kalinika]] na Eufratu. Mir je sklopljen tek po Kavadovoj smrti [[531]]. godine. [[Justinijan I]] je želeći da pokrene obnovu rimske vlasti na Zapadu, sklopio [[532]]. ''Večni mir'' sa novim šahom [[Hozroje I Anuširvan|Hozrojem I]] po cenu plaćanja ogromnog danka.
== Poslednje godine ==
Kavad je poslednje godine vladavine bio pod velikim uticajem svoga sina i dezigniranog naslednika Hozroja. Jedna od posledica dominacije Hozroja na dvoru, bio je i raskid njegovog oca sa mazdaizmom. [[Mazdak]] i njegovi sledbenici su [[529]]. pozvani na dvor gde su morali da prihvate polemiku sa magima, sveštenicima dominantne zoroastrijanske vere. Nakon poraza u teološkim raspravama, [[Mazdak]] je obešen, a njegove pristalice su progonjene.
{{Lifetime|449|531|Kavad I}}
[[Kategorija:Sasanidski vladari]]
| |||