Kantoni Švicarske – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
m Bot: Migrating 62 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q23058 (translate me) |
m robot kozmetičke promjene |
||
Red 5:
Sve do [[1848]]. svaki kanton je praktički bio nezavisna država s vlastitim granicama, [[Vojska|vojskom]] i [[Valuta|valutom]], tad je oformljena današnja federalna struktura zemlje. Zbog visoke razine autonomije koju kantoni imaju, Švicarska se smatra za jednu od najdecentraliziranijih država na svijetu.
== Karakteristike ==
''Kantona'' ima ukupno - 26, s tim što su tri kantona podeljena na polukantone, i tako je relevantan broj za izbor u Kantonalno vijeće - 23. Razlike među kantonima su velike, ne samo u pogledu etničkog sastava stanovništva i dominantnog jezika u upotrebi već i po veličini teritorije i broja stanovnika. Tako kanton [[Basel-Stadt]] ima svega 37 [[km²]], a najveći [[Graubünden|Kanton Graubünden]] - 7105 [[km²]]. Sličan nesrazmjer postoji i u pogledu broja stanovnika, tako [[Zürich (kanton)|Kanton Zürich]] ima 1 228 000 stanovnika, a [[Appenzell Ausserrhoden|Kanton Appenzell Ausserrhoden]] svega 15 000. Bez obzira na te neujednačenosti, kantoni su po [[ustav]]u svi jednaki, svi imaju svoj [[ustav]], zakonodavnu, sudsku i izvršnu vlast. Znamenita specifičnost dva mala [[
Ovlasti kantona određena su sa jedne strane negativno prema [[Ustav Švicarske|Ustavu]], a s druge strane ograničena su autonomijom konstitutivnih općina kantona. Svaki kanton za sebe određuje stupanj samouprave svojih općina. S druge strane, svi poslovi koji nisu izričito dati federalnoj vlasti su u nadležnosti kantona. Ponovimo još jednom da se u Ustavu izuzetno često javlja princip preklapanja i saradnje federalne i kantonalnih vlasti. Od oblasti koje su nominalno potpuno u nadležnosti kantona (mada se i tu javlja mogućnost pomoći federacije) najbitnije su osnovno i srednje obrazovanje, kultura, reguliranje lokalnih crkvenih pitanja, urbanizam, jezična politika, zaštita kulturnog i historijskog nasljeđa, briga o određenim socijalnim kategorijama i lokalni porezi.
== Karta i popis kantona ==
[[Datoteka:Kantone der Schweiz.svg|left|560px|right|<center>Karta [[Švicarska|švicarskih]] kantona]]
Kantoni su navedeni redoslijedom navedenim u federalnom ustavu. <ref> Ovaj se redoslijed koristi u službenim švicarskim dokumentima. Na vrhu liste se nalaze tri gradska kantona koja su se smatrala dominantnima u [[Stara Švicarska Konfederacija|Staroj Švicarskoj Konfederaciji]]; ostali kantoni su navedeni po datumu ulaska u Konfederaciju. Tradicionalni redoslijed nema nikakve praktične važnosti za suveremenu federalnu državu u kojoj su svi kantoni jednakopravni, iako još uvijek određuje protokolarnu hijerarhiju među službenicima kantona (V. [[Švicarska protokolarna hijerarhija]]).</ref>
| |||