Grado (Gorica) – razlika između verzija

| bilješke =

}}

== Geografske karakteristike ==

Grado ima 8,678 stanovnika<ref name=stat/> po popisu stanovnika iz [[2009]]., smjestio se na vrhu pješčanog poluotoka koji zatvara istoimenu lagunu (ili Laguna Marano) između [[Venecija|Venecije]] i [[Trst]]a u [[Jadransko more|Jadranskom moru]].

[[Datoteka:Grado Ville Bianchi.jpg|left|thumb|260px|Ladanjske kuće iz Grada]]

Grado je nekoć bio ribarsko naselje, danas je ladanjsko mjesto i spa centar poznat kao ''L'Isola del Sole'' (Sunčani otok).

Za [[Antički Rim|rimskih]] vremena naselje se zvalo ''ad Aquae Gradatae'', to je bila ulazna luka preko koje su brodovi dalje preko rijeke [[Natisone|Natissa]] plovili uzvodno do antičke [[Akvileja|Aquileie]] (''ad gradus'' na [[latinski jezik|latinskom]] znači ''na usponu'').

Nešto prije propasti [[Zapadno Rimsko carstvo|Zapadnog Rimskog carstva]] mnogi stanovnici [[Antika|antičke]] [[Akvileja|Akvileje]] pobjegli su u Grado, traživši sigurnije utočiište pred provalama barbara sa istoka. Iz [[5. vijek]]a su temelji prve [[Katedrala|katedrale]] iz Grada, [[baptisterij]]a i prve crkve Santa Maria delle Grazie, u to vrijeme Grado je bio sjedište flote akvilejskog patrijarha.

 

Dugi spor završen je silom, kad je patrijarh iz Akvileje - Popo, zauzeo Grado [[993]]. Nakon tog se umiješao i [[papa]] koji je [[1027]] objavio da [[patrijarh]] Akvileje ima supremaciju nad Gradom i cijelom [[Venecija (provincija)|venecijanskom provincijom]]. Stvar je potpuno zaboravljena kad je [[papa]] [[Nikola V.]] [[1451]]. premjestio sjedište patrijarhije u [[Venecija|Veneciju]].

Nakon tog je Grado spao na maleno selo u [[Mletačka Republika|Mletačkoj republici]]. Grado su orobili [[Englezi]] [[1810]] i [[Francuzi]] [[1812]]. za [[Napoleonski ratovi|napoleonskih ratova]]. Nakon propasti [[napoleon]]ske vlasti u Italiji Grado je postao dio [[Austrijsko Carstvo|Austrijskog Carstva]] - [[1815]]. Krajem [[19. vijek]]a Grado se počeo pretvarati u ladanjsko mjesto - ulaz u [[Austrijska rivijera|Austrijske rivijere]], Grado je pod [[Austro-Ugarska|Austro-Ugarskom]] ostao do [[1918]], nakon [[Prvi svjetski rat|Prvog svjetskog rata]] pripao je [[Kraljevina Italija|Kraljevini Italiji]].

 

Najznačajniji spomenik Grada je njegova [[katedrala]]:

 

* [http://www.artonweb.it/arteartonweb/articolo41.html Efthalia Rentetzi: "Un'inedita figura di pesce. Parentele stilistiche tra i mosaici pavimentali di s. Maria delle Grazie e s. Eufemia a Grado", in ''Artonweb. Punti di visa sull'arte.'']

 

 

== Izvori ==

 

{{Provincija Gorica}}

 

[[Kategorija:Provincija Gorica]]