Almati – razlika između verzija

'''Almati''' ili po starom - '''Alma-Ata''' ([[Kazaški jezik|kazaški]]: Алматы, [[Ruski jezik|ruski]]: Алма-Ата) je najveći [[grad]] [[Kazahstan]]a od 1 324 739 stanovnika <ref name=brit/>(2008.), što predstavlja 8% ukupnog stanovništva. On je najvažniji ekonomski, obrazovni, kulturni i komercijalni centar zemlje.

== Geografske karakteristike ==

[[datotekaDatoteka:View of Almaty from Green Hill (3992610622).jpg|thumb|left|260px|<center>Pogled na grad sa Zelenog brda]]

''Almati'' leži na sjevernim obroncima [[planina|planine]] [[Zailijski Alatau]] (dio [[planinski masiv|masiva]] [[Tanšan]]) na prosječnoj [[Nadmorska visina|nadmorskoj visini]] od 700 do 900 m, na mjestu gdje se [[Rijeka (vodotok)|rijeke]] Boljšoja i Malaja Almatinka slivaju u ravnicu. <ref name=brit/>Grad ima [[kontinentalna klima|kontinentalnu klimu]] s malo padalina, relativno umjerenu zbog položaja među planinama.

Da se spriječi moguće daljnje kllizanje zemljišta [[1966]]. eksplozivima je izazvano klizanje sve do izgrađene brane od 100 metara, koja je uspjela spasiti grad i dokazala svoju efikasnost [[1973]]., ali je zbog sigurnosti povišena na 140 m. <ref name=brit/>

[[datotekaDatoteka:View from the window (4002737308).jpg|thumb|right|280px|<center>Novi moderni centar grada]]

== Historija ==

Današnji grad osnovan je [[1854]] kad su [[Rusi]] izgradili vojnu [[fortifikacija|utvrdu]] - ''Zailijskoje'', na mjestu gdje je nekad ležalo

[[Antika|antičko]] naselje ''Almati'' kog su razorili [[Mongol]]i u [[13. vijek]]u. Već od iduće godine - [[1855]]. utvrdi je promjenjeno ime u '''Verni''', oko koje su se počeli naseljavati trgovci i seljaci iz evropske Rusije, [[Tatari]] i [[Kozaci]]. Pa je [[1867]]. iz utvrde izrastao grad po imenu ''Verni'', koji je proglašen [[glavni grad|administrativnim centrom]] novoformirane Semirečenske oblasti u ruskom Turkestanu. Do [[1906]]. broj stanovnika ''Vernija'' popeo se na 27 000, od njih su dvije trećine bili [[Rusi]] i [[Ukrajinci]]. <ref name=brit/>

[[SSSR|Sovjeti]] su zavladali gradom [[1918]]. <ref name=brit/> a [[1921]]. su mu promjenili ime u ''Alma-Ata'', po njegovom starom [[Kazasi|kazaškom]] imenu - ''Almati'' (koje doslovno prevedeno znači ''Otac jabuka''<ref name=brit/>), zbog puno drva tog voća koje raste u tom kraju. Razvoju grada išlo je na ruku kad je [[1929]]. postao [[glavni grad]] [[Kazaška Sovjetska Socijalistička Republika|Kazaške SSR]] umjesto [[Kizilorda]], kao i dovršetak [[željeznička pruga|željezničke pruge]] [[Turkestan]] - [[Sibir]] - [[1930]]. Nakon tog je grad počeo rapidno rasti, od 46 000 koliko je imao [[1926]]. do 221 000 u [[1939]]. Rast grada nastavio se i za [[Drugi svjetski rat|Drugog svjetskog rata]] kad je u njega izmješteno puno [[tvornica]] iz [[Evropa|evropskog]] dijela [[SSSR|Sovjetskog Saveza]]. <ref name=brit/>

Nakon što je [[Kazahstan]] stekao nezavisnost - [[1991]]., gradu je promjenjeno ime u ''Almati''. [[Kazahstan]]ska vlada odlučila je [[1994]]. preseliti [[glavni grad|prijestolnicu]] u [[Astana|Astanu]], što je napravljeno do [[1997]]. <ref name=brit/>

[[datotekaDatoteka:Almaty-kazakhstan 3.jpg|left|240px|thumb|<center>Saborna crkva Kristova uskrsnuća]]

== Obrazovanje i znamenitosti ==

''Almati'' ima brojne visokoškolske institucije, - Kazaški državni univezitet Al-Farabi osnovan [[1934]]., pedagoški, ekonomski, politehnički, agronomski i medicinski institut, i veliku Državnu biblioteku - Puškin.

== Privreda i transport ==

Grad je relativno izoliran, jer se samo [[željeznica|željeznicom]] i [[avion|avionom]]om povezan sa svijetom, cestom je gotovo nemoguće doći do njega. Aerodrom Almati ([[IATA]]: '''ALA''', [[ICAO]]: '''UAAA''') je izgrađen još [[1930]].

== Vanjske veze ==