Verzija na datum 19 april 2013 u 18:06 uredi 2001:630:12:145c:30d1:8232:20e0:fc6 (razgovor) Nema sažetka izmjene ← Starija izmjena		Verzija na datum 22 juni 2014 u 10:14 uredi poništi Kolega2357 (razgovor \| doprinos) 20.730.146 izmena m robot kozmetičke promjene Novija izmjena →
Red 8: \|uzrok= \|teritorija= [[NDH]] \|rezultat = Pobeda [[~~Image~~Datoteka:Flag of Germany 1933.svg\|40px]] snaga [[Vermaht]]a i[[~~Image~~Datoteka:Flag of Croatia Ustasa.svg\|40px]] NDH \|strana1 = [[~~Image~~Datoteka:Flag of SFR Yugoslavia.svg\|40px]] [[Narodnooslobodilačka vojska Jugoslavije]] \|strana2 = [[~~Image~~Datoteka:Flag of Croatia Ustasa.svg\|40px]] Snage NDH <br />[[~~Image~~Datoteka:Flag of Germany 1933.svg\|40px]] Nemački [[Vermaht]]<br />[[~~Image~~Datoteka:Chetniks Flag.svg\|40px]] [[Četnici]] \|jedinice1 = - delovi [[Peti krajiški korpus NOVJ\|Petog korpusa NOVJ]]<br />- [[Treća krajiška proleterska brigada]]<br />- [[Treća lička proleterska brigada]]<br />- [[Dvanaesta slavonska proleterska brigada]] \|jedinice2 = - [[373. legionarska divizija]]<br />- [[901. oklopni grenadirski puk]]<br />- 4. lovački zdrug NDH<br />- 3. gorski zdrug NDH (delovi) <br />- dve bojne ustaša<br />- 3. žandarmerijski puk NDH <br />- delovi Bosanskokrajiškog četničkog korpusa<br />- delovi Srednjobosanskog četničkog korpusa<br />- teritorijalne i policijske jedinice \|zapovednik1 = Slavko Rodić, komandant [[Peti krajiški korpus NOVJ\|Petog korpusa NOVJ]] \|zapovednik2 = general pešadije Ernst fon Lajzer ({{jez-nem\| General der Infanterie Ernst von Leyser}}), komandant [[15. brdski armijski korpus (Nemačka)\|nemačkog 15. brdskog korpusa]] Red 27: Nakon nje, usledio je nastavak nemačkih zimskih operacija, sa operacijama [[Operacija Napfkuhen\|Napfkuhen]] ({{jez-nem\|Napfkuchen}}) i [[Operacija Valdrauš\|Valdrauš]] ({{jez-nem\|Waldrausch}}) u okolini [[Banjaluka\|Banjaluke]]. == Prethodne okolnosti == Tokom jeseni [[1943]]. [[Peti krajiški korpus NOVJ\|Peti korpus NOVJ]] preuzeo je inicijativu, [[Napad NOVJ na Sanski Most oktobra 1943.\|zauzeo Sanski Most]], okružio [[Prijedor]] i pojačao pritisak na [[Banjaluka\|Banjaluku]]. Pad [[Prijedor]]a i [[Banjaluka\|Banjaluke]] sprečilo je pristizanje nemačke [[264. pešadijska divizija (Nemačka)\|264. divizije]] u to područje. Početkom decembra [[1943]]. [[Druga oklopna armija (Nemačka)\|Druga oklopna armija]] pokrenula je [[Zimske operacije 1943/1944 u centralnom delu Jugoslavije\|niz operacija]] sa ciljem osvajanja ključnih pozicija i razbijanja snaga [[NOVJ]]. Operacije u oblasti između [[Vrbas (rijeka)\|~~Vrbas~~Vrbasa]]a i [[Una\|Une]] ([[Operacija Panter\|Panter]] i [[Operacija Ristov\|Ristov]]) okončane su nepovoljno po nemačke snage. Ovo je omogućilo [[Peti krajiški korpus NOVJ\|Petom korpusu NOVJ]] da ponovo preuzme inicijativu i organizuje operaciju većeg obima na [[Banjaluka\|Banjaluku]], u kojoj je bio štab [[15. brdski armijski korpus (Nemačka)\|15. nemačkog korpusa]], i čitav niz okolnih uporišta. {{citiranje\|„Tajnost operacije nije potpuno uspjela. Dvije sedmice prije napada javljali su četnici, agenti na terenu i prebjezi o predstojećem napadu na Banja Luku.“<ref>NAW, T-314, Roll 563, 001098.</ref>\|Izvještaj obavještajnog odjeljenja [[15. brdski armijski korpus (Nemačka)\|15. brdskog korpusa]] o partizanskom napadu na Banja Luku (6. januar 1944.)}} Red 36: Ova operacija bila je od velikog značaja u kontekstu zimskih operacija. S obzirom da su u drugim oblastima, naročito u istočnoj Bosni ([[Operacija Šnešturm]]), Nemci držali inicijativu u svojim rukama, dovodeći jedinice [[Treći udarni korpus NOVJ\|Trećeg korpusa NOVJ]] u težak položaj, napad na [[Banjaluka\|Banjaluku]] imao je značaj stvaranja novog kriznog žarišta, sa ciljem razbijanja koncentracije nemačkih snaga. == Angažovane snage == === Snage NOVJ === * [[Četvrta krajiška divizija]] (delovi) - oko 2.700 boraca * [[Deseta krajiška divizija]] Red 49: Ukupno oko 11.700 boraca i starešina. === Osovinske snage === A. '''Nemačke snage''' * ''Uporište Banjaluka'': pripadnika raznih jedinica i ustanova 4.131. Red 59: * ''Uporište Maglajani'': pripadnika nemačke policije 60. * ''Uporište Laktaši'': pripadnika nemačke policije 30. * ''Uporište na aerodromu Zalužani'': oko 600 Nemaca, ustaša i domobrana<ref>Arhiv Vojnoistorijskog instituta, mikrofilm NAV-N-T-314, Roll 583/980, [http://www.znaci.net/00001/83_6.pdf Drago Karasijević: ČETVRTA KRAJIŠKA NOU DIVIZIJA], strana 221</ref>. * [[901. oklopni grenadirski puk]], u proboju iz Bosanske Gradiške u Banjaluku<ref>[http://www.znaci.net/00001/4_12_4_9.htm Izveštaj komande 15. brdskog armijskog korpusa od 6. januara 1944. komandi 2. oklopne armije], [[Zbornik dokumenata i podataka o narodnooslobodilačkom ratu jugoslovenskih naroda\|Zbornik NOR-a]] tom XII - nemački dokumenti, [http://www.znaci.net/00001/4_12_4.htm knjiga 4], Vojnoistorijski institut, Beograd - dokument 9</ref>. Ukupno oko 8.000 boraca. Red 96: Svega osovinskih snaga: oko 22.000. == Plan napada == Prema zapovesti štaba [[Peti krajiški korpus NOVJ\|Petog korpusa]], napadne snage NOVJ grupisane su u pet grupa<ref>Arhiv Vojnoistorijskog instituta, k. 456, reg. br. 33/3, [http://www.znaci.net/00001/83_6.pdf Drago Karasijević: ČETVRTA KRAJIŠKA NOU DIVIZIJA], strana 220</ref>: Prvu grupu, pod komandom štaba [[Četvrta krajiška divizija NOVJ\|Četvrte krajiške divizije]], sačinjavale su [[Treća lička proleterska udarna brigada\|Treća lička]], [[Šesta krajiška udarna brigada\|Šesta]], [[Trinaesta krajiška brigada]], Sanski odred i 1. artiljerijski divizion. Ona je imala zadatak da napadne sistem odbrane [[Banjaluka\|Banjaluke]] sa pravca [[Sanski Most\|Sanskog Mosta]]. Drugu grupu, pod komandko štaba [[Jedanaesta krajiška divizija NOVJ\|Jedanaeste krajiške divizije]], sačinjavale su [[Peta krajiška kozarska udarna brigada\|Peta]] i [[Dvanaesta krajiška brigada\|Dvanaesta krajiška]] i [[Četrnaesta srednjobosanska brigada]]. Zadatak ove grupe bio je da napadne i likvidira sva uporišta u [[Banjaluka\|Banjaluci]] i bližoj okolini sa desne strane [[Vrbas (rijeka)\|~~Vrbas~~Vrbasa]]a. Treću grupu, pod komandom štaba [[Treća krajiška proleterska udarna brigada\|Treće krajiške brigade]], sačinjavali su [[Treća krajiška proleterska udarna brigada\|Treća krajiška]], Udarni odred i Drugi artiljerijski divizion korpusa. Treća krajiška sa udarnim odredom imala je zadatak da prodire u grad sa juga, a Udarni odred trebalo je da zauzme Han Kola i razbije četnike. Red 107: Četvrtu grupu, pod komandom štaba [[Jedanaesta krajiška brigada\|Jedanaeste krajiške brigade]], sačinjavali su [[Jedanaesta krajiška brigada]], 1. bataljon [[Osma krajiška udarna brigada\|Osme krajiške brigade]] i Gradiško-pijevčanski NOP odred. Ova grupa imala je izuzetno važan zadatak da likvidira uporište u [[Bosanska Gradiška\|Bosanskoj Gradiški]], a da delom snaga demonstrativno napadne posade u [[Topola (selo)\|Topoli]] i [[Aleksandrovac (Laktaši)\|Aleksandrovcu]]. == Tok borbe == {{citiranje\|„Borbena vrijednost četnika pri komunističkom napadu na Banja Luku se pokazala kao mala. Uz samo jedan izuzetak, pokazali su dobre rezultate u izviđanju.“<ref> Red 114: {{proširiti}} == Gubici == Osovinske snage pretrpele su velike gubitke, kako u ljudstvu, tako i u naoružanju i opremi. {{citat\|Nemački gubici u borbama oko Banjaluke iznosili su 67 mrtvih, a gubici neprijatelja procenjeni su na 350-400 samo mu mrtvima, dok se može pretpostaviti oko trostruko veći broj ranjenih. Red 135: {{izvori\|2}} == Literatura == * [http://www.znaci.net/00001/153.htm Oslobodilački rat naroda Jugoslavije, knjiga 2] - Vojnoistorijski institut, Beograd 1963. * [http://www.znaci.net/00001/224.htm Drago Karasijević: PETI UDARNI KORPUS NOVJ], Vojnoizdavački zavod, Beograd 1985.

Prva banjalučka operacija – razlika između verzija