Verzija na datum 18 april 2010 u 10:38 uredi SieBot (razgovor \| doprinos) Botovi 47.226 izmena m robot Dodaje: ar:الأرقام البابلية ← Starija izmjena		Verzija na datum 22 april 2010 u 21:53 uredi poništi Xqbot (razgovor \| doprinos) 112.428 izmena m robot Mijenja: ar:أرقام بابلية; kozmetičke promjene Novija izmjena →
Red 2: '''Vavilonski brojevi''' ili '''Babilonski brojevi''' su deo sistema za predstavljanje numeričkih vrednosti u staroj [[Vavilonija\|Vaviloniji]]. Takođe su bili deo [[klinasto pismo\|klinastog pisma]], tj. ispisivani su [[phragmites\|trščanom]] pisaljkom s vrhom u obliku klina, kojim se ostavljao trag na mekanoj [[glina\|glinenoj]] tablici, koja bi zatim bila ostavljena na Suncu da se stvrdne i ostavi trajan zapis. == Poreklo == [[Vavilonci]] su poznati po svojim astronomskim/astrološkim promatranjima i proračunima (v. [[Vavilonska astronomija]]) pri čemu su koristili [[abakus]] i [[seksagezimalni sistem\|seksagezimalni]] (sa osnovom 60) [[poziciona notacija\|pozicioni]] sistem, nasleđen od [[sumer]]ske i [[akad]]ske civilizacije. Red 9: Pretpostavlja se da je [[60 (broj)\|60]] izabrano za osnovu zbog svoje [[faktorizacija\|faktorizacije]] [[prosti brojevi\|prostim brojevima]] (2×2×3×5) i deljivosti mnogim brojevima: svima od 1 do 6, kao i sa 10, 12, 15, 20 i 30. == Predstavljanje brojeva == Za predstavljanje 59 cifara različitih od nule su korišćena samo dva simbola: * za brojanje jedinica - [[~~File~~Datoteka:Babylonian_1.svg\|{{{width\|20px}}}\|]] (moguće i klin nadole, nalik slovu "V"<ref>http://www.britannica.com/EBchecked/topic-art/682032/442/Some-ancient-symbols-for-1-and-10</ref>) * za brojanje desetica - [[~~File~~Datoteka:Babylonian_10.svg\|{{{width\|20px}}}\|]] Ovi simboli i njihove vrednosti su kombinovane u ''cifru'' prema principu [[znakovna notacija\|znakovne notacije]], slično kao u [[rimski brojevi\|rimskim brojevima]]. Npr. kombinacija [[~~File~~Datoteka:Babylonian_20.svg\|{{{width\|20px}}}\|]][[~~File~~Datoteka:Babylonian_3.svg\|{{{width\|20px}}}\|]] je predstavljala cifru 23 (videti dole tabelu cifara). Za poziciju bez vrednosti je ostavljan prazan prostor, nalik današnjoj [[0 (broj)\|nuli/ništici]]. Vavilonci su kasnije iznašli znak za predstavljanje ovog praznog mesta. Nisu imali simbol za [[decimalni zarez]], pa se o poziciji jedinica moralo zaključiti na osnovu konteksta: [[~~File~~Datoteka:Babylonian_20.svg\|{{{width\|20px}}}\|]][[~~File~~Datoteka:Babylonian_3.svg\|{{{width\|20px}}}\|]] je moglo vredeti 23 ili 23×60 ili 23×(60×60) ili 23/60 itd. [[~~Image~~Datoteka:Babylonian numerals.jpg\|450px\|thumb\|Vavilonski brojevi (odn. cifre)]] Moguće i da su neke cifre mogle biti predstavljane drugačije, npr. 38 kao 40-2 ([http://www.britannica.com/EBchecked/topic-art/682032/442/Some-ancient-symbols-for-1-and-10]). Red 24: Tragovi seksagezimala su ostali do danas u načinu na koji se izražavaju ugaoni [[stepen (ugao)\|stepeni]]: 360° u krugu, 60' (minuta) u stepenu, 60'' (sekundi) u minuti; poslednje dve jedinice se ekvivalentno koriste i u računanju vremena. == Nula/Ništica == Vavilonci, tehnički gledano, nisu imali cifru za ni koncept nule. Mada su razumeli ideju [[ništavilo\|ništavila]], to se nije smatralo za broj, već za nedostatak broja. Umesto toga, Vavilonci su imali prazan prostor (kasnije i simbol za popunjavanje pozicije) da označe nepostojanje cifre na određenoj poziciji. == Reference == {{reflist}} == Bibliografija == (na engleskom:) * {{cite book \| last = Menninger \| first = Karl W. Red 40: \| isbn = 0-262-13040-8 }} * {{cite book \| last = McLeish \| first = John Red 50: == Takođe pogledati == * [[Vavilonija]] * [[Vavilon]] * [[0 (broj)]] == Spoljne veze == Red 64: * {{MathWorld \| urlname=Sexagesimal \| title=Sexagesimal}} [[ar:~~الأرقام~~أرقام ~~البابلية~~بابلية]] [[ca:Numeració babilònica]] [[da:Babyloniske tal]]

Vavilonski brojevi – razlika između verzija