1836 – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
dop. iz Istorije s.n. |
m robot kozmetičke promjene |
||
Red 5:
__NOTOC__
== Događaji ==
=== Januar/Siječanj – Mart/Ožujak ===
* [[1. 1.]] - [[Ilirski pokret]]: [[Ljudevit Gaj|Gajeve]] "[[Novine Horvatske]]" prelaze na [[Štokavština|štokavsko]] narečje i menjaju ime u "Ilirske narodne novine".
*
* februar - Pobuna protiv [[livno|livanjskog]] muteselima Ibrahim-beg Firdusa prilikom prikupljanja nizama, koja se širi i na [[bihać]]ko područje<ref>Rastoder, Šabotić, PDF p. 10</ref>.
Red 14:
* [[25. 2.]] - [[Samuel Colt]] dobio američki patent za [[Colt Paterson]] - prvo [[revolver|oružje sa okretnim burencetom]].
* [[2. 3.]] - [[Datoteka:Texas Dodson Flag.svg|25px]] Proglašena [[Republika Teksas]] (separacija od Meksika, priključiće se SAD 1845/46); kasnije tokom meseca donesen ustav po ugledu na SAD, s tim što je legalizovano ropstvo i uskraćeno državljanstvo crncima i indijancima.
* [[6. 3.]] - Izginuli svi branitelji [[Alamo]]a.
* [[15. 3.]] - Počela izgradnja prvog ženskog zatvora u Srbiji.
Red 22:
* mart - Izlazi prvi mesečni nastavak [[Čarls Dikens|Dikensovog]] "[[Pikvikov klub|Pikvikovog kluba]]" (''The Pickwick Papers'').
=== April/Travanj – Jun/Lipanj ===
* [[21. 4.]] - [[Bitka na San Jacintu]] je odlučujuća teksaška pobeda nad meksičkom vojskom, general Santa Anna sutradan zarobljen.
Red 30:
* {{circa}} [[29. 5.]] - Duhovska skupština u Kragujevcu - doneseno Načertanije o duhovnoj vlasti u Srbiji, prvi zakon o pravoslavnoj crkvi u Kneževini Srbiji.
* [[6. 6.]] - [[Friedrich August II. (Saksonija)|Friedrich August II.]] je novi kralj [[Kraljevina Saksonija|Saksonije]].
* [[15. 6.]] - [[Arkansas]] postaje 25. država SAD.
* [[18. 6.]] - U [[Kraljevina Pijemont-Sardinija|pijemontskoj]] vojsci formirani [[bersaljeri]] ("strelci"), prepoznatljivi po šeširu sa perjem.
* [[28. 6.]] - Hiram Moore i John Hascall patentirali [[kombajn]] (žetelica + vršalica)<ref>Coin, Larry L., [http://www.kalamazooshow.com/Articles_html/KLHS_Articles_Grain_Harvester_page.html The Grain Harvester and the Kalamazoo Connection], kalamazooshow.com</ref>.
=== Jul/Srpanj – Septembar/Rujan ===
[[Datoteka:Paris-arc de triomphe-étoile 1850-13.jpg|mini|220px|[[Trijumfalna kapija u Parizu|Trijumfalna kapija]]]]
* [[2. 7.]] - Austrijanci napadaju turski [[Izačić]], iz odmazde za ubistvo austrijskog graničara 9/10. juna<ref>[http://www.kulturnonaslijedjeusk.com/html/files/assets/downloads/page0026.pdf Kulturno naslijeđe USK]</ref>.
Red 51:
* [[9. 9.]] - Septembarska revolucija u Portugalu, puč "septembrista", levih liberala.
* [[11. 9.]] - [[Datoteka:Flag of Piratini Republic.svg|25px]] [[Farraposki rat]]: u brazilskoj državi [[Rio Grande do Sul]] proglašena [[Riograndenska republika]] (traje do [[1845]]).
* [[13. 9.]] (1. 9. po j.k.) - U Beogradu počela s radom [[Pravoslavni bogoslovski fakultet Univerziteta u Beogradu|Bogoslovija]]<ref>Marković, monah Ignatije, Končarević, dr Ksenija. [http://pravoslavlje.spc.rs/broj/1060/tekst/sto-sedamdeset-pet-godina-delovanja-obnovljene-beogradske-bogoslovije/print/lat Sto sedamdeset pet godina delovanja obnovljene beogradske Bogoslovije], pravoslavlje.spc.rs</ref>.
* [[14. 9.]] - Otvoren [[Habsburška Monarhija|austrijski]] konzulat u [[Srbija|Srbiji]], prvi konzul [[Antun Mihanović]].
* [[16. 9.]] - Posavska buna Bošnjaka: [[Ali-paša Fidahić]] krenuo prema Travniku protiv valije. Pobuna ugušena već posle 12 dana<ref>Rastoder, Šabotić, PDF p. 12-13</ref>.
* 23. 9. - Umro [[Karlovačka mitropolija|karlovački mitropolit]] [[Stefan Stratimirović]].
=== Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac ===
* [[2. 10.]] - Završeno [[Drugo putovanje HMS Beagle]], [[Charles Darwin]] se vratio u Englesku.
* [[13. 10.]] - Knez Miloš šalje pismo vladici [[Njegoš|Radu]], zamera mu zbog ortografije koja se koristi u crnogorskoj štampariji<ref name="njegpisma">[http://www.rastko.rs/rastko-cg/umjetnost/ppnjegos-pisma.html Njegoš - Izabrana pisma], rastko.rs</ref>.
Red 66:
* [[9. 12.]] - Praizvedba [[Mihail Glinka|Glinkine]] opere "[[Život za cara]]" u Sankt Petersburgu.
* [[28. 12.]] - Osnovana britanska Kolonija [[Južna Australija]], glavni grad je novoosnovana [[Adelaide]].
*
* decembar - Prvi slučajevi kuge na jugu današnje Srbije<ref>Ćirić, Dejan. [http://www.rastko.rs/rastko/delo/13238 Здравствене прилике и хигијенске навике у Пироту у 19. и почетком 20. века], rastko.rs</ref>.
=== Kroz godinu ===
* [[Jernej Kopitar]] koristi izraz "[[Srpskohrvatski jezik|srpskohrvatski]]" ("ilirski dijalekat, tačnije srpskohrvatski ili hrvatskosrpski")<ref>Odbor za standardizaciju srpskog jezika (1998). [http://www.rastko.rs/filologija/odbor/odluka002.html U odbranu dostojanstva srpske jezičke nauke], rastko.rs</ref>.
* Slovnica (gramatika) [[Vjekoslav Babukić|Vjekoslava Babukića]].
Red 123:
* ? - [[Jakov Nenadović]], vojvoda (* ca. 1765)
== Reference ==
{{reference|2}}
;Literatura
| |||