Lefkandi – razlika između verzija

Period između katastrofalnog kraja [[Mikensko doba|mikenske civilizacije]] i oko 900. godine st. e. često se naziva [[Mračno doba Grčke|mračnim dobom Grčke]]. [[Arheologija|Arheološki]] nalazi, do kojih se došlo u poslednjih tridesetak godina, kao da dovode u pitanje ceo koncept mračnog doba, jer pokazuju da se neke odlike grčke civilizacije, za koje se ranije mislilo da se ne mogu datirati pre 800. godine st. e., zapravo mogu smestiti u mnogo raniji period, čak dva stoleća. Primer Lefkandija je za to posebno važan, jer je vezan za pojavu grčkih gradova država, tj. [[polis]]a. Naime, arheologija je [[1981]]. godine bacila svetlost na "najmračniju" fazu, [[protogeometrijski period]] (oko 1075–900. st. e.), nazvan tako po geometrijskim oblicima naslikanim na [[Grčke vaze|keramici]]. Na lokalitetu Lefkandi na Eubeji tada je otkriven [[grob]], bogat po standardima svakog perioda. U tom grobu, koji se otprilike datira u 1000. godinu, nalaze se (verovatno [[Kremacija|kremirani]]) ostaci muškarca i žene. Veliki [[bronza]]ni sud u kome su smešteni ostaci muškarca potiče sa [[KIpraKipar|Kipra]], a predmeti od [[Zlato|zlata]] koji su deponovani sa ženom su odlične i sofisticirane izrade. Takođe su nađeni ostaci nekoliko [[domaći konj|konja]], koji su bili sahranjeni sa svojim žvalnim đemovima. Grob se nalazi u velikoj uništenoj kući, čiji oblik anticipira oblik [[Grčki hram|grčkih hramova]] dva stoleća kasnije. Ranije se smatralo da su ovi hramovi jedna od prvih manifestacija "monumentaliziranja", koje se povezuje sa nastankom gradova-država. Stoga predstavljaju važne dokaze ovi nalazi i slični nalazi iz obližnjih grobova, otkriveni pre 1980. godine, koji svedoče o daljim kontaktima između [[Egipat|Egipta]] i Kipra u periodu od 1000. do 800. godine st. e. Ovi nalazi pokazuju da barem jedan delić jednog grčkog ostrva nije bio niti siromašan niti izolovan u periodu koji se obično karakteriše i siromaštvom i izolacijom. Teškoća je u tome što se ne zna u kojoj meri Lefkandi predstavlja izuzetak, ali je u svakom slučaju on revidirao ranija shvatanja o tome šta je bilo ili nije bilo moguće na početku prvog milenijuma st. e.