Wikipedija

Azem Galica – razlika između verzija

Interaktivna pretraga historije
← Starija izmjenaNovija izmjena →
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
VizualnoWikitekst
m robot Dodaje: sr:Азем Галица
Nema sažetka izmjene
Red 2:
'''Azem Bejta''', poznatiji kao '''Azem Galica''' ([[1889]]-[[1924]]), je bio vođa [[Albanci|albanskih]] [[kačaci|kačaka]] iz okoline [[Drenica|Drenice]], koji su pružali oružani otpor srpskoj vlasti na Kosovu i Metohiji.<ref name="Rečnik Kosova">[http://books.google.com/books?id=Fnbw1wsacSAC&pg=PA63&lpg=PA63&dq=Azem+Galica&source=bl&ots=vyH5iqFmY_&sig=aSR2Xzx_fCgKDzPFHUCxtPWLw4I&hl=en&ei=xqtUSuCYIKbInAPKr6UF&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=47 ''Galica Azem'', Historical dictionary of Kosova]</ref> Nadimak [[Galica]] je dobio po istoimenom dreničkom selu iz kog je potekao.
 
Kada je [[srpska vojska]] krenula u rat protiv [[Otomansko carstvo|Otomanskog carstva]] i započela zauzimanje Kosova u [[Prvi balkanski rat|Prvom balkanskom ratu]] [[1912]]. godine, susrela se sa žestokim otporom albanskog stanovništva<ref name="Lav Trocki">[http://www.danas.rs/dodaci/vikend/otpor_okupaciji_i_modernizaciji.26.html?news_id=105029 Lav Trocki, Otpor okupaciji i modernizaciji]</ref>, organizovanim u [[četa|čete]] kačaka, među kojimakoje je bio ipredvodio Azem Galica.<ref name="Rečnik Kosova"/> Kada su u Prvom svetskom ratu [[Austro-Ugarska]] i [[Bugarska]] porazile srpsku vojsku i zauzele Kosovo, Galica je sa kačacima nastavio oružani otpor protiv okupatora.<ref name="Rečnik Kosova"/> Po završetku rata [[1918]]. godine srpska vojska se vratila, a Kosovo je ušlo u sastav Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca. Iste godine osnovan je Komitet narodne odbrane Kosova, poznatiji kao [[Kosovski komitet]], koji se borio za izdvajanje teritorija naseljenih Albancima (Kosova, Metohije, zapadne Makedonije i delova [[Sandžak]]a) iz novoformirane [[Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca|Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca]] i za njihovo pripajanje Albaniji.<ref name="Antonić">[http://www.ceeol.com/aspx/issuedetails.aspx?issueid=73e8a192-bda1-4f3f-b8cf-b0dfdf40f641&articleId=3d26c45f-4a66-4fed-8b20-afc37354a461 Goran Antonić, Kosovski komitet i Kraljevina SHS u svetlu jugoslovenskih izvora 1918–1920]</ref> Ideje Kosovskog komiteta imale su velikog uticaja na kačake.
 
[[1919]]. godine Azem Galica, zajedno sa svojom ženom [[Šota Galica|Šotom Galicom]], diže ustanak Albanaca na zapadu Kosova. Kačaci su u oblasti [[Drenica|Drenice]] (u selu [[Junik]]) čak uspeli da oforme tzv. Neutralnu zonu, koja je trajala između [[1921]]. i [[1923]]. godine.<ref name="Rečnik Kosova"/> Ovu „oslobođenu“ oblast su neformalno nazivali Mala Albanija (alb. ''Arbëria e Vogel'').<ref>[http://www.albaniapress.com/lajme/9307/AZEM-BEJTE-GALICA-Kryekomandant-i-Cetave-Clirimtare-Shqiptare-1912-1924.html AZEM BEJTË GALICA]</ref> Krajem septembra [[19241923]]. godine srpskaje vojska[[Nikola jePašić]] uprivremeno velikojamnestirao akcijikačake, uzpa opsežnuje upotrebuzahvaljujući artiljerijenjima razbila[[Narodna većinuradikalna kačačkihstranka]] bandipobedila ina likvidiralatadašnjim njihoveizborima vođena Kosovu.<ref>[http://arhiva.glas-javnosti.rs/arhiva name="Imami"/2003/11/22/srpski/F03112102.shtml> SaradnjaZa kačakauzvrat isu VMROAzemu -Bejti a]</ref>dodeljena Azemtri Galicasela jeda u ovojnjima borbibrine smrtnoo ranjenjavnome iredu. ubrzoVlast mu je preminuoobnovila ui obližnjojkuću [[pećina|pećini]](kulu), koja semu danasje zoveprethodno Pećinasrušena Azema Galicegranatiranjem.<ref name="Imami">[http://www.aragonit-speleorastko.orgrs/enrastko/azembejtadelo/11114 AzemPetrit GalicaImami, CaveSrbi i Albanci kroz vekove]</ref> Beogradsko Vreme je avgusta 1923. objavilo reportažu o njemu u kojoj novinar kaže:
 
{{citat|Veliko je iznenađenje bilo za mene, kad sam mesto poludivljeg i osornog zlikovca, kakvog sam zamišljao, video pred sobom mirnog i trezvenog mladog čoveka čiji izgled odaje čoveka stvarne inteligencije i čak kulture, jer uzgred budi rečeno Azem Bejta govori nekoliko stranih jezika. Istina, kad smo se rukovali, bilo je oko njega dvadesetak naoružanih Arnauta, njegova telesna garda koja ga, kako on kaže, čuva od protivničkih vođa koji bi hteli da ga ubiju.<ref>''Vreme'', 7. avgust 1923.</ref>}}
 
Međutim, primirje nije dugo trajalo. Krajem septembra [[1924]]. godine srpska vojska je u velikoj akciji uz opsežnu upotrebu artiljerije razbila većinu kačačkih bandi i likvidirala njihove vođe.<ref>[http://arhiva.glas-javnosti.rs/arhiva/2003/11/22/srpski/F03112102.shtml Saradnja kačaka i VMRO - a]</ref> Azem Galica je u ovoj borbi smrtno ranjen i ubrzo je preminuo u obližnjoj [[pećina|pećini]], koja se danas zove Pećina Azema Galice.<ref>[http://www.aragonit-speleo.org/en/azembejta Azem Galica Cave]</ref>
 
Njegova žena je i nakon njegove smrti nastavila da se bori, preuzevši vođstvo nad muževljevim četama. Po njoj je nastala čuvena balkanska narodna pesma „[[Šote mori šote]]“.<ref>[http://www.pescanik.net/content/view/784/75/ Šote, mori idiote]</ref>
Linija 12 ⟶ 16:
 
== Vidi još ==
* [[Kačaci]]
* [[Srpsko-albanski sukob]]
 
{{Lifetime|1889|1924|Galica, Azem}}
Izvor: https://sh.wikipedia.org/wiki/Azem_Galica