Bled – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
Nema sažetka izmjene |
potpuna izmjena / moramo uvijek biti bolji |
||
Red 1:
{{Naselje
| ime =Bled
| ime_genitiv =Bleda
| izvorno_ime =
| translit_jezik1 =
| translit_jezik1_vrsta =
| translit_jezik1_info =
| slika_panorama =Bled, Slovenia (3551197606).jpg
| veličina_slike =280px
| opis_slike=Panorama grada na [[Bledsko jezero|jezeru]]
| slika_zastava=
| slika_zastava_veličina=
| slika_pečat =
| slika_pečat_veličina =
| slika_grb =
| slika_grb_veličina =
| slika_amblem_prazno =
| slika_amblem_prazno_veličina =
| slika_amblem_prazno_opis =
| slika_karta =
| veličina_karte =
| opis_karte =
| slika_karta1 =
| veličina_karte1 =
| opis_karte1 =
| slika_lokacijska_karta_država = Slovenija
| nadimak =
| geslo =
| širina-stupnjevi = 46
| širina-minute = 08
| širina-oznaka = N
| dužina-stupnjevi = 15
| dužina-minute = 0
| dužina-oznaka = E
| lokacija_ime =[[Popis država|Država]]
| lokacija_info ={{flag|Slovenija}}
| lokacija1_ime =[[Slovenske pokrajine|Pokrajina]]
| lokacija1_info = [[Gorenjska]]
| lokacija2_ime =[[Statističke regije Slovenije|Statistička regija]]
| lokacija2_info =[[Gorenjska (regija)|Gorenjska]]
| lokacija3_ime =[[Popis općina u Sloveniji|općina]]
| lokacija3_info =[[Bled (općina)|Občina Bled]]
| utemeljenje_ime =
| utemeljenje_datum =
| utemeljenje1_ime =
| utemeljenje1_datum =
| utemeljenje2_ime =
| utemeljenje2_datum =
| utemeljenje3_ime =
| utemeljenje3_datum =
| osnivač =
| nazvan_po =
| dijelovi =
| vrsta_dijelova =
| d1-d50
| površina_bilješke =
| površina_ukupna = 13.6 [[km²]]<ref name=mam/>
| površina_kopna =
| površina_vode =
| postotak_vode =
| površina_uža =
| površina_šira =
| površina_prazno1_ime =
| površina_prazno1 =
| površina_prazno2_ime =
| površina_prazno2 =
| visina =
| visina_izvor =
| visina_max =646<ref name=gdi/>
| visina_min =501<ref name=gdi/>
| stanovništvo_godina =[[2013]].
| stanovništvo_bilješke =
| stanovništvo =
| stanovništvo_gustoća =
| stanovništvo_uže =5 192<ref name=mam/>
| stanovništvo_uže_gustoća =381.8 stan./[[km²]]<ref name=mam/>
| stanovništvo_šire =
| stanovništvo_šire_gustoća =
| stanovništvo_prazno1_ime =
| stanovništvo_prazno1 =
| stanovništvo_gustoća_prazno1 =
| stanovništvo_prazno2_ime =
| stanovništvo_prazno2 =
| stanovništvo_gustoća_prazno2 =
| vremenska_zona =[[UTC+1]]
| utc_pomak =+2
| vremenska_zona_DST =
| utc_pomak_DST =
| poštanski_broj =4260
| pozivni_broj =
| gradovi_prijatelji =
| web_stranica =[http://www.bled.si/si/ www.bled]
| bilješke =
}}
'''Bled''' ([[njemački]]: ''Veldes'') je [[grad]] od 5 192 stanovnika<ref name=mam>{{cite web
| url =http://www.citypopulation.de/php/slovenia-zasavska.php
| title =Slovenia: Zasavska
| accessdate = 24. 04. 2014
| language=engleski
| publisher=City population}}</ref>, [[glavni grad|administrativni centar]] istoimene [[Bled (općina)|Občine Bled]] na [[sjeverozapad]]u [[Slovenija|Slovenije]].
Bled je poznato [[lječilište]] i [[odmaralište]] još od kraja [[19. vijek]]a, tako da je i danas jedna od najvećih [[turizam|turističkih]] atrakcija Slovenije.
==Geografske karakteristike==
Bled leži udaljen oko 50 [[km]] sjeverozapadno od centra [[Ljubljana|Ljubljane]], 25 km od [[Austrija|austrijske]] [[granica|granice]], u [[kotlina|kotlini]] [[Bledsko jezero|Bledskog jezera]] na [[Nadmorska visina|nadmorskoj visini]] između 501 - 646 [[metar]]a.<ref name=gdi/>
U samom gradu ima nekoliko [[Termalni izvor|termalnih izvora]] (23[[°C]]) koji se danas koriste za zagrijavanje [[bazen]]a u [[hotel]]ima Toplice, Park i Golf.<ref name=gdi>{{cite web
| url =http://www.bled.si/si/o-bledu
| title =O Bledu
| accessdate = 25. 04. 2014
| language=slovenski
| publisher=Občina Bled}}</ref>
[[datoteka:Lake Bled from the Mountain.jpg|thumb|left|260px|<center>Pogled na jezero i grad sa planina]]
== Historija ==
Prostor oko [[Bledsko jezero|Bledskog jezera]] bio je naseljen još od [[mezolit]]a. [[arheologija|Arheološkim]] iskapanjima ([[1948]]. do [[1951]].) na lokalitetu Pristava ispod Bledskog grada, otkriveno je 80 grobova iz [[Željezno doba|željeznog doba]] starih od [[800. pne.|800]] do [[600. pne.]]<ref name=zgo/>
Tokom [[7. vijek]]a, zbio se prvi val [[Slaveni|slavenske]] [[kolonizacija|kolonizacije]] bledske kotline, a od [[9. vijek|9.]] do [[10. vijek]]a drugi, pronađeni artefakti iz tog perioda čuvaju se u gradskom [[muzej]]u.<ref name=zgo/>
[[Car]] [[Sveto Rimsko Carstvo|Svetog Rimskog Carstva]] [[Heinrich II Sveti|Heinrich II]] poklonio je [[1004]]. Bled sa okolicom [[Bressanone|bresanonskom]] [[biskup]]u Albuinu, a [[1011]]. i bledski [[dvorac]].<ref name=zgo/>
Nakon tog su se na Bledskom gradu redali mnogi [[Plemstvo|plemići]] kao [[vazal]]ni [[Feudalizam|feudalci]] biskupa. Sredinom [[14. vijek]]a su se [[Bressanone|bresanonski]] [[biskup]]i odrekli neposrednog upravljanja nad svojim [[feud]]om i prepustili ga porodici von Kreigh koji su i dotad upravljali njime.<ref name=zgo/> Nakon tog nastupio je period u kojem su se redali raznorazni upravljači i zakupci.
[[datoteka:Bled Castle 02.jpg|thumb|left|260px|<center>Bledski [[dvorac]]]]
Nakon što je Bled skoro 800 godina bio vlasništvo [[Bressanone|bresanonskih]] [[biskup]]a - [[1803]]., [[dekret]]om, [[beč]]ke dvorske kancelarije postao je [[država|državno]] vlasništvo.<ref name=zgo/>
Od [[1803]]. do [[1813]]. Bled je pod vlašću [[Napoleon Bonaparte|napoleonovih]] [[Ilirske pokrajine|Ilirskih provincija]], nakon tog je ponovno [[Austrijsko Carstvo|austrijski]], pa ga je - [[1838]]. [[car]] [[Ferdinand I. Austrijski|Ferdinand I.]] vratio [[Bressanone|bresanonskoj]] [[Dijeceza|biskupiji]].<ref name=zgo/>Kako taj posjed ukidanjem [[kmet]]stva nije donosio više bog zna kakav prihod, biskupi su ga [[1858]]. prodali Viktoru Ruardu vlasniku [[jesenice|jeseničke]] [[željezara|željezare]].<ref name=zgo/> On ga više nije tretirao kao jedinstveni posjed, već ga je počeo u dijelovima prodavati. Zemljište oko jezera i [[dvorac]]. prodao je [[1882]]. [[beč]]kom veletrgovcu Adolfu Muhru, on se održao kao vlasnik sve do propasti [[Austro-Ugarska|Austro-Ugarske]]. Ali ga je [[1919]]. prodao bledskom hoteljeru Ivanu Kendi, tako je Bled postao slovensko vlasništvo,
kog je [[1937]]. preuzela tadašnja Zadružna gospodarska banka, a nakon tog odkupila [[Dravska banovina]].
Za vrijeme [[Drugi svjetski rat|Drugog svjetskog rata]] [[dvorac]] Bledski grad je koristio [[Treći Reich]] za [[štab]] [[wehrmacht]]a i sjedište civilne uprave.<ref name=zgo/>
Današnji Bled kao jedinstveno urbano naselje, nastao je početkom [[19. vijek]]a kad su se spojila dotadašnja sela u podnožju bledskog dvorca; Vasi Grad, Mlino, Rečica, Želeče i Zagorice, koja su izrastala od [[srednji vijek|srednjeg vijeka]].<ref name=zgo>{{cite web
| url =http://www.bled.si/si/o-bledu/bled-skozi-cas
| title =Bled skozi čas
| accessdate = 25. 04. 2014
| language=slovenski
| publisher=Občina Bled}}</ref>
[[datoteka:Blejski grad 14 1 200730.JPG|thumb|right|290px|<center>Pogled na grad sa [[dvorac|dvorca]]]]
==Turizam ==
Početci razvoja [[turizam|turizma]] na Bledu sežu u [[1855]]. kad je tadašnji [[Švicarska|švicarski]] [[Alternativna medicina|alternativac]]
Arnold Rikli odabrao Bled za svoju metodu liječenja vodom i boravkom na svježem zraku (to je u to doba bila prava moda).<ref name=tur/>
On je [[1895]]. izgradio prvo drveno kupalište, uz pomoćni objekt u kom su bile njegova ordinacija, kuhinja i blagovaonica. Kako mu je posao dobro krenuo - [[1899]]. izgradio je novo veće kupalište.<ref name=tur/>
Razvoju Bleda išla je na ruku izgradnja [[željeznička pruga|željezničke pruge]] [[Tarvisio]] - [[Ljubljana]] [[1870]]., jer je tad izgrađena stanica u obližnjem [[Lesce|Lescu]] pa je postao dostupniji. Uz to pomogla mu je i reklama; [[1903]]. je dobio zlatnu medalju kao najbolje lječilište na nekakvom sajmu u Beču, a [[1906]]. dobio je predikat [[Austro-Ugarska|austrougarske]] top destinacije.<ref name=tur/>
Bled je bio najelitnije [[Kraljevina Jugoslavija|jugoslavensko]] ljetovalište između [[Svjetski rat|dva rata]], kog su ne samo zbog stare slave, već i zbog ljetne rezidencije [[Karađorđevići|Karađorđevića]], posjećivali svi koji su htjeli biti [http://sh.wiktionary.org/wiki/en_vogue en vogue]].<ref name=tur>{{cite web
| url =http://www.bled.si/si/o-bledu/zgodovina-turizma
| title =Zgodovina turizma
| accessdate = 25. 04. 2014
| language=slovenski
| publisher=Občina Bled}}</ref>To je nastavio biti i nakon [[Drugi svjetski rat|Drugog svjetskog rata]] jer ga je i [[Josip Broz Tito]] odabrao i koristio kao svoju ljetnu rezidenciju (Vila Bled)<ref name=tur/>, naročito u prvim dekadama nakon rata.
== Gradovi partneri ==
* {{flag|Austrija}}, [[Velden am Wörthersee]]
* {{flag|Italija}}, [[Bressanone]]
== Galerija slika ==
<gallery>
datoteka:Bled at night.jpg|<center><small>Bled noću</small>
datoteka:Bled (8627033955).jpg|<center><small>Crkva na otoku</small>
datoteka:Lac de Bled en hiver.jpg|<center><small>Zamrznuto jezero</small>
datoteka:Bled (8898041122).jpg|<center><small>Promenada uz jezero</small>
</gallery>
{{Panoramica|Panoramic of Bled.jpg|1200px|<center>Panorama grada i jezera}}
== Izvori ==
{{reflist}}
== Vanjske veze ==
{{Commonscat|Bled}}
* [http://www.bled.si/si/ Službene stranice Općine Bled] {{sl icon}}
* [http://www.gremoven.com/Vode/Bled/menu-id-9 Bled na portalu Gremo ven] {{sl icon}}
{{Gradovi u Sloveniji}}
[[Kategorija:Gradovi u Sloveniji]]
| |||