Grobiņa – razlika između verzija
n/č oznaka: veze do višeznačnih odrednica |
(nema razlike)
|
Verzija na datum 19 januar 2022 u 11:42
Grobiņa (njemački: Grobin) je grad od 3,517 stanovnika[1] na jugozapadu Latvije u Kurlandiji. Ona je i administrativni centar Općine Južna Kurlandija.[2]
Grobiņa
| |
|---|---|
 | |
| Koordinate: 56°32′N 21°11′E / 56.533°N 21.183°E | |
| država |  Latvia
|
| Općina | Južna Kurlandija |
| Gradska prava | 1695.[1] |
| Vlast | |
| - gradonačelnik | Aivars Priedols |
| Površina | |
| - Ukupna | 5.12 km²[1] |
| Visina | 20[1] |
| Stanovništvo (2021.) | |
| - Grad | 686.9[1] |
| - Gustoća | 838.1 stan/km²[1] |
| Vremenska zona | UTC+2 (UTC+3) |
| Poštanski broj | LV-3430[1] |
| Karta | |
  Grobiņa | |
Geografske karakteristike
Grobiņa leži duž obala rijeke Åland, udaljena 10 km istočno od grada Liepāje i 211 km od Rige, na trasi željezničke pruge Riga - Liepāja.[2]
Historija
Grobiņa (na kurškom jeziku - Gruobīns, znači bukova šuma) je najstarije naselje u Latviji. O njoj je pisao još Rimbert u svojoj hagiografiji sv. Ansgara Vita Ansgarii, kad piše o kampanji kralja Olafa na Kurlandiju 854.[3] u kojoj je navodi kao - Seeburg.[2]
Historija Grobine seže do 650. pne. kad su se tu naselili Vikinzi sa otoka Gotland i Jezera Mälaren. Prema ranijim teorijama smatralo se da je ovo naselje egzistiralo do kraja 9. vijeka, a da su tad stanovnici silom otjerani. Većina današnjih arheologa drži da su doseljenici vremenom asimilirali sa domicilnim Kuršima.[4]
U Grobiņi je provedeno nekoliko iskapanja, prva veća 1929. i 1930. pod vodstvom švedskog arheologa Birgera Nermana. Arheološko nalazište Grobiņa nominirano je 2017 na UNESCO-ovu listu svjetske baštine kao zajednička baština Vikinške kulture zajedno s lokalitetima u Danskoj, Norveškoj i Islandu.[4]
Arheološko nalazište nalazi se periferiji grada; to su nekropole; Smukumi, Priediens, Atkalni i tumulusi; Priediens, Pormaļi i kod gradine Skabārža.[3]
Historija današnje Grobiņe seže do 8. vijeka kada je tu postojalo vikingško trgovište, i gradina poganskih Kurša. Prema dokumentu o podjeli Kurlandije između Teutonskog viteškog reda i pojedinih biskupija iz 1254., taj kraj pripao je Redu. Kako Teutonski vitezovi dugo nisu mogli trajno pokoriti taj pogranični kraj, tek u trećoj dekadi 14. vijeka su počeli graditi zamak Grobiņa. Prvi poznati teutonski vogt (komandant) Goswin von Ascheberg, dokumentiran je 1428. a posljednji Klaus von Streithorst, oko 1560.[5]
Nakon sekularizacije Teutonskog viteškog reda, zamak i čitav kraj anektirani su u Kneževinu Kurlandiju i Semigaliju, vazalnu zemlju Poljsko-Litvanske Unije.[5]
Grobiņa je dobila status grada od kurlandskog kneza 1695.[2] Zamak je više puta restauriran da postane plemićka rezidencija. U 17. vijeku je ojačan bastionima, razoren je za Velikog sjevernog rata početkom 18. vijeka, nakon tog više nije obnavljan.[5]
Današnja župna crkva je kompletno obnovljena 1930-ih. Pretpostavlja se da je prva crkva postojala još 1560., ali se urušila. Niti novija crkva nije preživjela švedsku invaziju 1659. Nekoliko godina kasnije - 1664. sagrađena je i posvećena današnja crkva.[2]
Izvori
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 „Latvia: Regions, Cities and Towns” (engleski). City population. Pristupljeno 11.01.2022.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 „Grobiņa” (latvijski). Zudusi Latvija. Pristupljeno 17.01.2022.
- ↑ 3,0 3,1 „Grobiņa archaeological ensemble” (engleski). Unesco. Pristupljeno 11.01.2022.
- ↑ 4,0 4,1 Daniel Gunnarsson. „The Scandinavian Settlement at Grobiņa, Latvia” (engleski). Gotland University. Pristupljeno 11.01.2022.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 „Grobiņa – Order Castle Grobin” (engleski). Medieval Heritage. Pristupljeno 17.01.2022.
