Holokaust u Litvaniji – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
Nema sažetka izmjene |
|||
Red 12:
Nakon [[Invazija Poljske|njemačko-sovjetske invazije]] na [[Druga Poljska Republika|Poljsku]] u septembru 1939. godine Sovjetski je Savez 10. oktobra potpisao ugovor sa Litvanijom kojim joj je predao grad Vilnius (danas glavni grad, a do tada u sastavu Poljske i sa [[Poljaci|poljsko]]-jevrejskim stanovništvom) u zamjenu za vojne koncesije. SSSR je anektirao Litvaniju 1940. godine nakon što su provedeni paravan izbori.<ref>{{cite paper |first=Grazina |last=Miniotaite |title=The Security Policy of Lithuania and the 'Integration Dilemma' |publisher=NATO Academic Forum |date=1999 |url=http://www.nato.int/acad/fellow/97-99/miniotaite.pdf |page=21}}</ref><ref>{{cite journal|author=Thomas Remeikis |year=1975 |title=The decision of the Lithuanian government to accept the Soviet ultimatum of 14 June 1940 |journal=Lituanus |volume=21 |issue=4 – Winter 1975 |url=http://www.lituanus.org/1975/75_4_02.htm |via=Internet Archive |url-status=bot: unknown |archive-url=https://web.archive.org/web/20101217174220/http://www.lituanus.org/1975/75_4_02.htm |archive-date=17 December 2010 }}</ref> Njemački napad na SSSR 22. juna 1941. godine započeo je godinu dana nakon sovjetske okupacije koja je kulminisala u masovnim deportacijama baltičkog stanovništva svega nedelju dana prije njemačke invazije. Nacističke snage su od strane Litvanaca dočekane kao oslobodioci pa su im i paramilitarne jedinice pružile podršku u borbi protiv sovjetskih snaga u povlačenju. Mnogi Litvanci su vjerovali kako će im njemačke snage dozvoliti da obnove neki oblik nezavisnosti (kao što su učinili u Slovačkoj i NDH).<ref name="Piotrowski163+">{{cite book |first=Tadeusz |last=Piotrowski |author-link=Tadeusz Piotrowski (sociologist) |title=Poland's Holocaust |publisher=McFarland & Company |year=1997 |isbn=978-0-7864-0371-4 |url=https://archive.org/details/polandsholocaust00piot |url-access=registration |quote=AK . |pages=[https://archive.org/details/polandsholocaust00piot/page/163 163]–164}}</ref> Dijelom i kako bi udobrovoljili okupacione snage, dio stanovništva počeo je da iskazuje snažna antisemitistička osjećanja. Nacistička Njemačka iskoristila je ovu situaciju i u prvoj nedelji ofanzive dozvolila osnivanje Litvanske prelazne vlade i Litvanskog dobrovoljačkog fronta.<ref name="Piotrowski163+"/> U kratkom je periodu izgledalo kako je Litva funkcionisala na sličan način kao i Slovačka.<ref name="Piotrowski163+"/> Nezavisnije litvanske institucije ipak su ukinute nakon prvog mjeseca okupacije u avgustu i septembru 1941. godine nakon čega su Nijemci preuzeli direktniju kontrolu.<ref name="Piotrowski163+"/>
==Tok Holokausta==
===Procjene broja žrtava===
Procjene broja litvanskih Jevreja prije njemačke invazije kreću se na oko 210.000 stanovnika<ref name="MacQueen_context"/> uz tvrdnju Litvanskog zavoda za statistiku da je 1. januara 1941. godine u zemlji bilo 208.000 Jevreja.<ref name="Bubnys_vanished219"/> Te procjene, uz službene podatke o iseljavanju u prvom periodu sovjetske uprave (oko 8.500 osoba), osobe pobjegle iz [[Geto|geta]] u [[Kaunas]]u i Vilniusu (1.500-2.000 osoba) i osobe koje su preživjele u logorima do dana kada ih je oslobodila [[Crvena armija]] (2.000-3.000), dovode do ukupnog broja od 195.000 do 196.000 ubijenih litvanskih Jevreja.<ref name="Bubnys_vanished219"/> Usprkos tome što su okirne cifre poznate, kao i u drugim masovnim zločinima iznimno je teško ustanoviti konačan broj žrtava sa apsolutnom preciznošću. Brojevi kojima istoričari raspolažu povremeno se i značajno razlikuju uz namanje cifre od oko 165.000 do većih brojeva koji dosežu 254.000 i koji vjerovatno uključuju i Jevreje sa drugih područja koji su stradali u Litvaniji.<ref name="Bubnys_vanished219"/>
U periodu rata postojala su ograničena nastojanja da se spasi progonjeno stanovništvo. U periodu od 16. jula do 3. avgusta 1940. godine počasni [[konzul]] [[Holandija|Holandije]] u Kaunasu Jan Zvartendijk je za 2.200 Jevreja osigurao treću destinaciju na karipskom ostrvu [[Curaçao|Kurasao]] (koloniji koja nije tražila ulazne vize) i u [[Surinam]]u (koji je tada još bio holandska kolonija). Funkcioner [[japan]]ske vlade Čiune Sugiara, koji je služio kao zamjenik konzula u Kaunasu, izdao je 6.000 tranzitnih viza za putovanje japanskim teritorijem litvanskim Jevrejima čime je ugrozio svoj i živote članova vlastite porodice.<ref>{{cite news |title=Japan's Abe seeks Baltic support against North Korea |language= en |publisher= AFP|date=14 January 2018 |url =https://www.yahoo.com/news/japan-pm-heads-europe-amid-n-korea-tensions-035714841.html |access-date =14 January 2018 }}</ref> Izbjegli Jevreji bili su građani ukupiranih dijelova Poljske i Litvanije.
==Reference==
| |||