Prvi počeci dualizma kriju se već u primitivnom animizmu i demonizmu, koji empiričku dvojakosti fizičkih i psihičkih manifestacija kod čovjeka proširuju na čitavu prirodu, pripisujući svakom materijalnom predmetu njegov nevidljivi „duševni“ pedant. Ta se shvatanja najprije talože u mitskim personifikacijama i divinizacijama prirodnih objekata, nebeskih telesa, vremenskih i bioloških ciklusa, važnih, impresivnih i neobičnih pojava, katastrofa itd. U najranijim polumitskim koncepcijama grčke „prirodne filozofije“ dualizam se pojavljuje kao hilozoizam (mišljenje da je sve u prirodi prožeto životom), kao nauka o „kosmičkom umu“, o „duši svijeta“, koja predanjuje materiju itd.
Kod Platona dualizam se izrazio u učenju o cvijetusvijetu ideja i cvijetusvijetu pojavnosti; kod Aristotela u teoriji o formi-duši, koja oblikuje i oživljava pasivnu večnu materiju. Te dualističke filozofske koncepcije kontaminiraju se u doba pojave hrišćanstva s religioznim doživljajima o bogu-duhu („svetom duhu“), o posmrtnom životu duše itd, što udara temelj dualizmu hrišćanske teologije i skolastike.
