Verzija na datum 12 august 2020 u 23:50 uredi Mladifilozof (razgovor \| doprinos) Administratori 54.014 izmena Nema sažetka izmjene ← Starija izmjena		Verzija na datum 12 august 2020 u 23:54 uredi poništi Mladifilozof (razgovor \| doprinos) Administratori 54.014 izmena Nema sažetka izmjene Novija izmjena →
Red 3: Postoje dualizmi [[materija\|materije]] i [[sila\|sile]], kauzaliteta i finaliteta, slobode i nužnosti u filozofiji, kvantiteta i kvaliteta u [[priroda\|prirodi]], [[siže]]a i [[stil]]a u [[umetnost\|umjetnosti]], muškog i ženskog pola u [[biologija\|biologiji]] itd. == ~~Filozofsko~~U ~~značenje~~filozofiji == U [[filozofija\|filozofiji]], dualizam je mišljenje — oprečno [[monizam\|monizmu]] — da postoje dvije iskonske, ravnopravne i nesvodljive kategorije stvarnosti (dva osnovna modaliteta, dvije iskonske „supstancije“, dva konstitutivna principa svega, što postoji): duh i telo, odnosno ideja i materija. [[Datoteka:Yin_yang.svg\|180p\|desno\|mini\|[[Jin i jang]] simboliše dualizam svih stvari u prirodi prema shvatanju [[taoizam\|taoističke]] filozofije.]] Linija 12 ⟶ 13: Dualizam se relativno rijetko javlja kao čisti dualizam, tj. nauka o iskonskoj i nesvodljivoj dvojnosti cvijeta. Kod većine filozofa krije se pod dualističkom fasadom uverenje o apsolutnom prioritetu bilo duhovnog, bilo materijalnog faktora stvarnosti, i tako se prividni dualizam konačno razrjeđuje u idealistički ili materijalistički pogled na cvijet (vidi Materijalizam). Dualizmu i pluralizmu (koji tvrdi postojanje mnoštva izvornih principa) suprotstavlja se monizam, učenje (koje je npr. zastupao B. Spinoza) da se svekolika stvarnost, duhovna i čulna, da se sve njene protivrečnosti i razlike mogu izvesti iz jednog jedinstvenog izvornog principa (vidi Monizam). == ~~Religijsko~~U ~~značenje~~religiji == ~~Religiozna~~U religiji, dualizam je nauka o dva principa, dvije sile, koje se od iskona bore za prevlast i konačnu pobjedu u svijetu. Oprečni principi definišu se kao različito: kao dobro i zlo, svjetlost i tama, muškost i ženstvenost (jin i jang kod Kineza), Ormuzd i Ahriman (u prastaroj persijskoj Zoroastrovoj religiji), bijeli i crni bog (u veri starih Slavena), bog i satan (u manihejizmu, naučanju persijskog verskog reformatora Manija, 216- 276). Primijenjen ne samo na prirodu i životne manifestacije, nego i na društvene — klasne i ekonomske — odnose, dualizam manihejskog tipa osobito se snažno izrazio u reforminim „heretičkim“ pokretima između IX i XIII veka (bugarski i bosanski bogumili, patareni, hatari, albigenezi, valdenzi itd.).▼ == ~~Značenje u~~U fizici ==▼ ▲Religiozna nauka o dva principa, dvije sile, koje se od iskona bore za prevlast i konačnu pobjedu u svijetu. Oprečni principi definišu se kao različito: kao dobro i zlo, svjetlost i tama, muškost i ženstvenost (jin i jang kod Kineza), Ormuzd i Ahriman (u prastaroj persijskoj Zoroastrovoj religiji), bijeli i crni bog (u veri starih Slavena), bog i satan (u manihejizmu, naučanju persijskog verskog reformatora Manija, 216- 276). Primijenjen ne samo na prirodu i životne manifestacije, nego i na društvene — klasne i ekonomske — odnose, dualizam manihejskog tipa osobito se snažno izrazio u reforminim „heretičkim“ pokretima između IX i XIII veka (bugarski i bosanski bogumili, patareni, hatari, albigenezi, valdenzi itd.). ▲== Značenje u fizici == U fizici, dvostruko svojstvo vala i korpuskula; osnovno svojstvo materije, prema kojemu svaka elementarna čestica ima svojstva valnog gibanja, a elektromagnetski talasi svojstva čestica.

Dualizam – razlika između verzija