Wikipedija

Misao – razlika između verzija

Interaktivna pretraga historije
← Starija izmjenaNovija izmjena →
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
VizualnoWikitekst
uvod
Red 3:
'''Mišljenje''' je umni proces koji nam omogućuje da putem misaonih operacija određujemo svojstva [[pojava]] i otkrivamo odnose među njima.<ref name="Filozofijski rečnik">Misao, Filozofijski rečnik, Matica Hrvatska, Zagreb 1984.</ref>
 
Mišljenje je [[mentalni proces]] koji se odlikuje rasuđivanjem i zaključivanjem, odnosno shvatanjem [[uzročnost|uzročno-posledičnih]] veza između različitih pojmova.<ref name="Rečnik socijalnog rada">Ivan Vidanović, „Rečnik socijalnog rada“</ref> '''Misao''', odnosno sadržaj mišljenja, se očitava u nekom sudu ili tvrdnji.<ref name="Filozofijski rečnik"/> Misao, koja uključuje i [[opažanje|opažajne]] podatke, ne proizlazi samo iz [[stvarnost]]i, nego i na nju deluje. Mišljenje je sled misli upravljenih na pronicanje stvarnosti, a samimi tim i na njeno menjanje.<ref name="Filozofski leksikon"/>
 
U filozofiji se obično pretpostavlja da su ljudi okarakterisani racionalnošću, a najočiglednije ispoljavanje racionalnosti je sposobnost mišljenja.<ref name="Oksfordski filozofski rečnik">''mišljenje'', Oksfordski filozofski rečnik, Sajmon Blekburn, Svetovi, Novi Sad. {{page| year = 1999| isbn = 978-86-7047-303-4| pages = }}</ref> Zbog složenosti i uslovljenosti emocionalnim i drugim faktorima razlikujemo: konkretno i apstraktno, logično i nelogično, [[magijsko mišljenje|magijsko]] i arhaično mišljenje.<ref name="Rečnik socijalnog rada"/> Nije svako mišljenje jezičko, npr. mišljenje šahiste, kompozitora i slikara.<ref name="Oksfordski filozofski rečnik"/>
 
Fenomenologija,Nauka međutim,o nijeprincipima jedinii pristuppravilima razmišljanjuispravnog umišljenja modernojnaziva zapadnojse filozofiji[[logika]]. [[Filozofija uma je grana [[Filozofija|filozofije]] koja izučava prirodu [[um]]a, [[mental event|mentalnih događaja]], [[mental function|mentalnih funkcija]], [[mental property|mentalnih svojstava]], [[svest]]i i njihovog odnosa sa fizičkim telom, a posebno mozgom. Problem[[Odnos uma i tela, i.e. odnos uma prema telu,]] se obično smatra centralnim pitanjem filozofije uma, mada postoje i druga pitanja u vezi sa prirodom uma koja ne obuhvataju njegov odnos prema fizičkom telu.<ref name="Kim1"/>▼
 
Naučnici raspravljaju o tome da li se misli odvijaju samo u ljudskom mozgu, ili i kod drugih živih bića ili mašina (vidi [[veštačka inteligencija]]).
 
Nauka o principima i pravilima ispravnog mišljenja naziva se [[logika]].
 
== Misaone operacije ==
Red 21:
== Mišljenje u filozofiji ==
[[Datoteka:Jardin du Musee Rodin Paris Le Penseur 20050402 (02).jpg|mini|[[Ogist Roden]], ''Mislilac'']]
 
Misao, koja uključuje i [[opažanje|opažajne]] podatke, ne proizlazi samo iz [[stvarnost]]i, nego i na nju deluje. Mišljenje je sled misli upravljenih na pronicanje stvarnosti, a samimi tim i na njeno menjanje.<ref name="Filozofski leksikon"/>
 
{{quote|Unutar logike se raspravlja suštinski o njenom predmetu, to jest o mišljenju, tačnije pojmovnom mišljenju; njegov pojam se stvara u njenom proticanju i prema tome ne može se postaviti unapred.<ref>Hegel, Nauka logike (str. 46), Beograd, 1976.</ref>|[[Hegel]]}}
Linija 28 ⟶ 26:
[[Fridrih fon Šeling|Šeling]] je tvrdio da je misao »nezavisna moć koja za sebe dalje deluje«, i da je »stvorena od duše«.<ref name="Filozofski leksikon">Misao, Filozofija, Enciklopedijski leksikon, Mozaik znanja, Beograd 1973.</ref> Fender, logičar fenomenološke orijeritacije, svoju osnovnu koncepciju zasniva na razlikovanju misli (predmet logike) i mišljenja (predmet psihologije).<ref name="Filozofski leksikon"/>
 
Hrišćanski filozof [[Jovan Kronštatski]] smatra da ljudska misao neograničeno teče zahvaljujući tome što postoji neograničeni misleći duh.
 
{{quote|Mi možemo da mislimo zato što postoji bezgranična misao kao što i dišemo zato što postoji bezgranično prostranstvo vazdušno.|Jovan Kronštatski<ref>Jovan Kronštatski, Gospode ime ti je ljubav. str. 126, Beograd, 1998.</ref>}}
 
Fenomenološki pokret u filozofiji je utvrdio radikalnu promenu načina na koji razumemo misli. [[Martin Hajdeger|Hajdegerove]]ove fenomenološke analize egzistencione strukture čoveka u knjizi ''[[Being and Time|PostojanjeBiće i vreme]]'' bacaju novo svetlo na pitanje razmišljanjamišljenja, uznemirujući tradicionalne kognitivne i racionalne interpretacije čoveka koje utiču na način na koji mi razumemo misao. Pojam fundamentalne uloge nekognitivnog razumevanja u omogućavanju tematske svesti bio je predmet diskusije u oblasti [[Veštačka inteligencija|veštačke inteligencije]] (AI) tokom 1970-ih i 1980-ih.<ref>Dreyfus, Hubert. Dreyfus, Stuart. ''Mind Over Machine''. Macmillan, 1987</ref>
 
▲Fenomenologija, međutim, nije jedini pristup razmišljanju u modernoj zapadnoj filozofiji. Filozofija uma je grana [[Filozofija|filozofije]] koja izučava prirodu [[um]]a, [[mental event|mentalnih događaja]], [[mental function|mentalnih funkcija]], [[mental property|mentalnih svojstava]], [[svest]]i i njihovog odnosa sa fizičkim telom, a posebno mozgom. Problem uma i tela, i.e. odnos uma prema telu, se obično smatra centralnim pitanjem filozofije uma, mada postoje i druga pitanja u vezi sa prirodom uma koja ne obuhvataju njegov odnos prema fizičkom telu.<ref name="Kim1"/>
 
== Mišljenje u biologiji ==
Izvor: https://sh.wikipedia.org/wiki/Misao