Crnogorci – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
Nema sažetka izmjene |
|||
Red 9:
'''Crnogorci''' su [[Južni Slaveni|južnoslavenski narod]], koji pretežno živi u [[Crna Gora|Crnoj Gori]], gde čini relativnu [[nacija|nacionalnu]] većinu od 44,98%. Prema poslednjem popisu stanovništva ([[2011]]), Crnogorci čine 44,98% stanovništva Crne Gore. Pored njih tu žive i [[Srbi]], [[Bošnjaci]] i [[Albanci]]. Crnogorci su većinom [[pravoslavlje|pravoslavne]] vere, te znatnim delom muslimanske i manjim katoličke, a govore, sa gotovo jednakom zastupljenošću, [[crnogorski jezik|crnogorski]]. Crnogoraca ima ukupno oko 599.000, od toga u Crnoj Gori oko 273.000,
Moderna crnogorska nacija formirala se u periodu 1876-1945 iz plemenskog društva - političkim, kulturnim, ekonomskim i teritorijalnim razvojem Stare Crne Gore koja se u procesu modernizacije transformisala u moderno društvo i državu, formirajući uz to i moderan crnogorski nacionalni identitet. U tom periodu desile su krupne društvene i državne promene: konačan nestanak plemenskog društva, početak urbanizacije, prodor kapitalističkih odnosa, donošenje modernog građanskog zakonika i prvog crnogorskog ustava, formulisanje ideologije crnogorstva u ''Glasu Crnogorca'' iz 1884.godine, formiranje modernog političkog života u obliku parlamenta i prvih političkih stranaka, puni međunarodni subjektivitet u međunarodnim odnosima, borba za obnovu crnogorske državnosti u Kraljevini SHS/Jugoslaviji i pobeda socijalističke revolucije u Drugom svetskom ratu, pod vođstvom KPJ koja se u svom programu zalagala za priznanje crnogorske nacije. Poseban značaj za formiranja moderne crnogorske nacije predstavljaju četiri velika rata: Velji rat (1876-1878), Balkanski ratovi (1912-1913), Prvi i Drugi svetski rat (1914-1918, 1941-1945) u kojima je Crna Gora vodila ratove za nezavisnost, proširenje, i na kraju, političku obnovu u okviru socijalističke Jugoslavije, posle njenog nestanka u Prvom svetskom ratu kako na međunarodnom, tako i na unutršanjem planu.
U svim ovim ratovima i krupnim društvenim promenama došlo je, u manjoj ili većoj meri, do izražaja crnogorskog patriotizma i razvoja osećanja pripadnosti crnogorskoj državi i narodu (naciji) bez obzira što su Crnogorci sebe tada smeštali u šire etničke okvire ((južno)slovenstvo i srpska narodnost), i uprkos predmodernim regionalnim i plemenskim razlikama Crnogoraca koje su obeležile najveći deo crnogorske istorije. Današnja teritorija Crne Gore bila je u 19. veku izdeljena regionalno na Staru Crnu Goru, Brda, Hercegovinu, Primorje i kasnije Novopozarski sandžak. Stoga u predmodernoj Crnoj Gori, dominirali su plemenski identiteti i regionalna imena: Crnogorci, Brđani, Hercegovci, Primorci itd. Jezgro plemenskog života crnogorskih predaka iz koga se razvio moderni crnogorski narod (nacija) činila su plemena Stare Crne Gore, Brda i Stare Hercegovine, čiji politički centar u borbi protiv Osmanskog carstva je činila višekovekovna predmoderna država Stara Crna Gora sa dve ključne političke institucije - Opštecrnogorskim zborom i Cetinjskom mitropolijom na čijem čelu je bila dinastija Petrović-Njegoš.
Red 404:
* Henri Van Mandere, Crna Gora, CID, Podgorica, 2002.
* Jovan Erdeljanović, Etničko srodstvo Bokelja i Crnogoraca, Podgorica 1997.
* Živko Andrijašević, 1878.godina kao granica epoha, Matica crnogorska, Podgorica 2009.
== Vanjske veze ==
| |||