Crnogorci – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
Red 161:
==== Plemenske institucije ====
Sa razvojem plemenske organizacije, crnogorska plemena su razvila i svoj samoupravni aparat i instutucije.
Crnogorska plemena predstavljaju tipične vojno-demokratske plemenske organizacije koje su izrasle iz oslobodilačke borbe naroda Crne Gore. Dok proces formiranja plemena nije bio okončan knezovi su imali vodeću ulogu u knežinama u kojima će se formirati pleme. Međutim, kada je proces formiranja plemena bio okončan vodeću ulogu imali su serdari i vojvode. Serdari su bili nahijske starešine. Prvi put u izvorima funkcija serdara pominje se u predlogu crnogorskih glavara mletačkom Senatu iz 1717.godine. Nije jasno kada je ta funkcija ustanovljena. Vojvode kao plemenske starešine javljaju se u XVIII veku.
Iz činjenice da su funkcije serdara i vojvode, kao plemenskih starešina, vojnog karaktera jasno proističe da je potreba za stapanjem u čvršću plemensku celinu bila uslovljena borbom protiv Turaka i da je titula serdara i vojvode nikla iz borbe, a da je titula kneza kao plemenskog starešine potisnuta na drugo mesto.
Vrhovni zapovednici u crnogorskom plemenskom društvu bili su vladika i guvernadur.
Osim serdara i vojvode, Vuk Karadžić navodi da je svako pleme imalo kneza i barjaktara. Pored ove četiri osnovne upravno-vojne funkcije, Vuk Karadžić objašnjava da su u plemenima svi viđeni i ugledni ljudi u plemenu nazivani zajedničkim imenom glavari.
Plemenske funkcije bile su načelno izborne, ali pošto su se funkcije nasleđivale unutar uglednih bratstava, izbor plemenskih starešine bio je slabo osporavan od plemenika.
Vlast glavara počivala je na običajnom pravu. Ona nije počivala samo na ličnoj hrabrosti, razboritosti, mudrosti i prednosti porekla, nego i na nadmoći bogatstva i poseda. Ipak glavar je morao posedovati kvalitete koji su odgovarali kriterijumu crnogorskog ratničkog društva. Iako su glavari težili da se uzdignu iznad plemena, oni se ne po broju ni po društvenom položaju nisu mogli izdvojiti u jedan stalež. Glavari su se razlikovali od naroda po tome što su se bavili opštim poslovima i raspravljanjem razmirica. Oni nisu imali nikakve stvarne vlasti i nikoga nisu mogli kazniti za neizvršavanje zapovesti.
Ipak institucija koja je imala najširu demokratsku osnovu bio plemenski zbor koji je okupljao sva bratstva plemena i održavao jedinstvo plemena.
U Staroj Crnoj Gori gde je ponikla crnogorska država, iznad najviši upravni i politički organ bio je Opšti crnogorski zbor koji je bio iznad užih seoskih, bratstveničkih, plemenskih i nahijskih podvojenosti. Zbor je u stvari bio vojno-demokratsko predstavništvo naroda Crne Gore. Njegove odluke su načelno bile obavezne za svu Crnu Goru. Na tom mestu raspravljala su se sva pitanja iz unutrašnjeg i spoljnopolitičkog života zemlje. Pravo učešća u crnogorskom zboru imao je svaki punoletan Crnogorac, odnosno ratnik.
Najčešći su bili plemenski zborovi. Sazivali su se po potrebi i najčešće praznikom.
==== Spisak crnogorskih plemena ====
| |||