Verzija na datum 20 maj 2020 u 05:05 pogledaj izvor 95.178.154.10 (razgovor) povijest freska oznake: vraćena izmjena vizualno uređivanje ← Starija izmjena		Verzija na datum 20 maj 2020 u 22:32 pogledaj izvor 95.178.154.10 (razgovor) →‎Povijest: podaci i fotke oznake: vraćena izmjena vizualno uređivanje Novija izmjena →
Red 13: Srodan postupak oslikavanja zidova na svježoj žbuki koristili su [[Umjetnost starog Egipta\|stari Egipčani]] kod oslikavanja grobnica, kod [[Šri Lanka\|cejlonskih]] i [[Tajland\|tajlandskih]] hramova, Asirci, Kinezi, Japanci, [[Maya\|Maje]] i [[Inka\|Inke]]. U [[Egejska civilizacija\|kretsko-mikenskoj kulturi]] ([[Egejska umjetnost\|Egejska]], [[Minojska civilizacija\|Minojska]] kultura) slika se ovom tehnikom od [[20. vijek pne.\|XX. st.pr.n.e.]] do [[11. vijek pne.\|XI. st.pr.n.e.]] Palača u [[Knosos\|Knososu]], [[Tirint]] [[Datoteka:Danseurs et musiciens, tombe des léopards.jpg\|mini\|282x282piksel\|Etrušćanska freska iz Tumulusa leoparda, Tarquinia ]] [[Starogrčka umjetnost\|Starogrčke]] freske nisu ušćuvane, ali se indirektno može vidjeti utjecaj ([[Helenistička civilizacija\|helenizam]]) na [[Etrurska umjetnost\|etrušćansko freskoslikarstvo]] (od [[7. vijek pne.\|VII.]] do [[2. vijek pne.\|II. st.pr.n.e.]]) u grobnicama [[Tarquinia, Viterbo\|Tarkvinije]], [[Vejano, Viterbo\|Veje,]] Vulcija, [[Cerveteri, Roma\|Cerveterija]]. [[Datoteka:Achille, Patrocle, Briséis - Maison du poète tragique - Pompéi.jpg\|mini\|Ahilej, Patroklo i Brizeida - kuća tragedije - Pompeji]] Freskoslikarstvo je bilo prošireno i u [[Rimska umjetnost\|Rimu]] (dekoracija zidova u kućama), a najbolje ušćuvani primjeri su iz Pompeja ([[1. vijek pne.\|I. st. pr.n.e.]]) [[Datoteka:Meister der Peribleptos-Kirche in Mistra 001.jpg\|mini\|306x306piksel\|Majstor Peribleptos - crkva manastira u [[Mistras\|Mistri]]]] Rimsku fresku slobodnih i širokih poteza kistom primijenili su kršćani u [[katakombe]], a nastavilo se u bizantskom slikarstvu odakle je prešla u zapadnoevropsko monumentalno freskoslikarstvo koje je zamijenilo skupocjenu tehniku [[Mozaik\|mozaika]]. Kasnobizantski ciklus fresaka u [[Mistras\|Mistri]] (Peloponez), na [[Sveta Gora\|Atosu]] (Sveta gora) te manastirskim freskama u Makedoniji, Srbiji, Bugarskoj i Rumunjskoj. U ciklusima fresaka nastalim u [[13. vijek\|XIII. st.]] ([[Mileševo (Prijepolje)\|Mileševo]], [[Sopoćani\|Sopočani]]) dostiže tzv. neohelenizam, kao fenomen kasnobizantskog stila, u likovnom izrazu svoja najviša ostvarenja. [[Datoteka:Uccello diluvi.JPG\|mini\|306x306piksel\|Paolo Uccello, Potop]] ''Italo-bizantsk''i stil, italska je varijanta neohelenizma i podloga je za razvoj sienske slikarske škole trečenta (XIV. st). "Renesansa Paleologa" (dinastija Paleologa 1261-XV. st.) u biz. umjetnosti i trecento u Italiji paralelne su umjetničke pojave u srednjovjekovnoj Evrpi od sredine XIII. st. U Italiji u [[13. stoljeće\|XIII. st.]] u freskoslikarstvu vodi rimska škola (Cavallini), a u XIV. st. u [[Assisi\|Assisiju]], [[Siena\|Sieni]], [[Padova\|Padovi]] i [[Firenca\|Firenci]] (Giotto, S. Martini, P. i A. Lorenzetti), vodstvo preuzima Toskana. Firentinski slikari XV. st. ([[Fra Angelico]], [[Paolo Uccello\|P. Uccello]], [[Masaccio]], Castagno, [[Filippo Lippi\|Lippi]], Ghirlandaio, [[Sandro Botticelli\|Botticelli]]) stvaraju temelje monumentalnoj renesansnoj freski. [[Datoteka:Last Judgement (Michelangelo).jpg\|mini\|312x312piksel\|Michelangelo Buonarotti, Posljednji sud]] Freska ima funkciju da dopuni arhitekturu prostornim i pikturalnim vrijednostima, a istovremeno je sadržajno i stilski najdirektnije vezana sa širom publikom. Tada su napisani i mnogi traktati koji analiziraju tehniku i daju uputstva za slikanje (C. Cennini, 1437). Potkraj [[15. vijek\|XV. st.]] započinje dominacija freske u čitavoj Italiji: u [[Mantova\|Màntov]]<nowiki/>i (Montegna), [[Arezzo\|Arezzu]] ([[Piero della Francesca\|Pietro della Francesca]]), [[Verona\|Veroni]] i [[Venecija\|Veneciji]] (Pisanello, [[Gentile da Fabriano]]). U [[16. vijek\|XVI.st.]] nastaju brojni ciklusi fresaka u [[Rim\|Rimu]] ([[Michelangelo Buonarotti\|Michelangelo]], [[Rafael\|Rafaelo]]), [[Milano\|Milanu]] ([[Leonardo da Vinci]]), [[Parma\|Parmi]] ([[Antonio da Correggio\|Correggio]]), [[Venecija\|Veneciji]] ([[Tizian\|Tiziano]], [[Paolo Veronese]]), [[Firenca\|Firenci]] ([[Pontormo]], A. del Sarto, [[Giorgio Vasari\|Vasari]]) te u mnogim manjim mjestima pa tako i u Istri (od XIV. do XVII. st. == Usporedi == * [[~~Mural~~mural]] [[zidno slikarstvo]] [[~~Grafiti\|Graffiti~~mozaik]] *[[Grafiti\|graffiti]] {{Slikarske tehnike}} {{Commonscat\|Frescos}}

Freska – razlika između verzija